Wawrzynek alpejski
Wawrzynek alpejski (Daphne alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny wawrzynkowatych (Thymelaeaceae Juss.). Występuje naturalnie w północno-zachodniej części basenu Morza Śródziemnego.
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wawrzynek alpejski | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Daphne alpina L. Sp. Pl. 356 1753[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Rozmieszczenie geograficzne
edytujRośnie naturalnie w północno-zachodniej części basenu Morza Śródziemnego. Został stwierdzony w takich państwach jak: Hiszpania, Francja, Włochy, Szwajcaria, Austria oraz w krajach byłej Jugosławii. We Włoszech jest spotykany w regionach: Abruzja, Dolina Aosty, Emilia-Romania, Friuli-Wenecja Julijska, Kampania, Lacjum, Liguria, Lombardia, Marche, Molise, Piemont, Toskania, Trydent-Górna Adyga, Umbria i Wenecja Euganejska[4]. We Francji został zarejestrowany w departamentach: Isère, Jura, Sabaudia, Górna Sabaudia, Var, Vaucluse, Alpy Górnej Prowansji, Alpy Wysokie, Alpy Nadmorskie, Aude, Aveyron, Delta Rodanu, Doubs, Drôme, Korsyka Południowa, Górna Korsyka, Côte-d’Or, Gard, Hérault oraz Lozère, natomiast w Ain i Ariège wyginął[5]. W Katalonii występuje tylko w jej północnej części – w Pirenejach[6]. W Alpach występuje naturalnie w Południowych (na nielicznych stanowiskach) oraz Północnych Alpach Wapiennych (na bardzo nielicznych stanowiskach)[7]. W Szwajcarii spotykany jest w górach Jura, a także na mniej licznych stanowiskach w Alpach Berneńskich oraz dolinie Rodanu[8]. W Austrii rośnie w Karyntii – w Alpach Gailtalskich oraz Karawankach[9].
Morfologia
edytuj
]
- Pokrój
- Zimozielona (według niektórych źródeł zrzucająca liście) krzewinka dorastająca do 20–50 cm wysokości. Gałęzie są silnie rozgałęzione, na starszych gałęziach występują czerwonawe lub czarne plamki. Młode pędy są pokryte krótkimi włoskami[7][8].
- Liście
- Siedzące, zazwyczaj skupione na szczytach pędów, rozwijają się przed kwiatami[5]. Mają lancetowaty kształt. Mierzą 2–3 cm długości i około 6–10 mm szerokości. Są spodu są nieco jaśniejsze[7]. Wyraźnie widoczny jest jeden nerw główny[5]. Blaszka liściowa o nasadzie zbiegającej po krótkim ogonku[8].
- Kwiaty
- Nieliczne, zebrane po 4–7 w kwiatostany przypominające baldachy, rozwijają się na szczytach pędów[5][7]. Mają białą barwę i mierzą niemal 2 cm średnicy. Wydzielają delikatny zapach, podobny do wanilii. Działki kielicha są zrośnięte, tworząc rurkowaty kształt. Płatki są nieobecne[7]. Podsadek również brak[5].
- Owoce
- Pestkowce o jajowatym kształcie i czerwonej barwie[5][7]. Początkowo są nieco omszone, później stają się nagie. Dorastają do 4–7 mm długości[8].
- Gatunki podobne
- Roślina jest podobna do gatunku D. laureola, który jednak osiąga większe rozmiary – dorasta do 1,2 m wysokości. Ponadto ma skórzaste, zimozielone liście do długości do 14 cm. Wyróżnia się także kwiatami o żółtawozielonej barwie[7].
Biologia i ekologia
edytuj
Nanofanerofit[10]. Rośnie w szczelinach skalnych oraz na grubych piargach[7]. We Włoszech występuje na wysokości od 200 do 1700 m n.p.m.[4], w Alpach do 2000 m n.p.m.[7], natomiast w Katalonii od 1455 do 2780 m n.p.m.[6] Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu. Najlepiej rośnie na podłożu kamienistym, bogatym w wapń. Kwitnie od maja do czerwca[7] (niektóre źródła wskazują początek kwitnienia na kwiecień[10]). Występuje od 6 do 9 strefy mrozoodporności[4].
Jest roślina trującą – sok mleczny przy kontakcie ze skórą wywołuje powstanie na niej pęcherzy[7].
Liczba chromosomów: 2n=18[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b Daphne alpina L.. The Plant List. [dostęp 2016-07-19]. (ang.).
- ↑ a b c Daphne alpina [Dafne alpina]. [w:] Schede di botanica [on-line]. Altervista. [dostęp 2016-07-18]. (wł.).
- ↑ a b c d e f Daphne alpina. Tela botanica. [dostęp 2016-07-18]. (fr.).
- ↑ a b Mapes de distribució: Daphne alpina L.. Banc de dades de biodiversitat de Catalunya. [dostęp 2016-07-18]. (kat.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 77. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).
- ↑ a b c d e Daphne alpina L.. InfoFlora. [dostęp 2016-07-18]. (fr.).
- ↑ Daphne-alpina. Botanik im Bild. [dostęp 2016-07-18]. (niem.).
- ↑ a b Daphne alpina L.. FloraCatalana.net. [dostęp 2016-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 sierpnia 2016)]. (kat.).