Warystorpółprzewodnikowy podzespół elektroniczny (rezystor), o nieliniowej charakterystyce rezystancji, zależnej od napięcia elektrycznego[1]. Dla małych napięć wykazuje on dużą rezystancję, gdy napięcie przekroczy pewną wartość, charakterystyczną dla danego typu warystora, jego rezystancja szybko maleje, z początkowych setek kiloomów do zaledwie kilkunastu omów.

Warystor (385 V)
Charakterystyka prądowo - napięciowa warystora
Oznaczenie warystora

Warystory stosowane są jako elementy zabezpieczenia odbiorników przed zbyt wysokim napięciem. Gdy napięcie przekroczy zadaną wartość, płynie przez niego duży prąd powodujący przejęcie energii impulsu, a nawet przepalenie lub rozłączenie bezpiecznika, co jest równoznaczne z wyłączeniem urządzenia (tylko wtedy, gdy pracuje on jako zabezpieczenie przeciwprzepięciowe, a więc połączony jest równolegle ze źródłem napięcia). W trakcie pracy jako ogranicznik przepięć (połączenie szeregowe pomiędzy piorunochronem a uziemieniem) jego mała rezystancja, wywołana ogromnym napięciem pioruna, pozwala na swobodny przepływ prądu do ziemi.

Warystory wytwarzane są metodą spiekania sprasowanych proszków tlenków cynku i bizmutu.

Charakterystyka

edytuj

Charakterystykę prądowo-napięciową warystora można opisać równaniem:

 

gdzie:

  – stała,
  – współczynnik nieliniowości, określany jako:
  im bardziej   tym charakterystyka warystora jest korzystniejsza.

Zastosowanie

edytuj
  • ochrona linii wysokiego napięcia,
  • ochronniki przepięciowe i wysokonapięciowe (w telewizorach),
  • odgromniki oraz zabezpieczenie transformatorów.
  • zabezpieczenie telefonów, modemów i innych urządzeń podłączonych do linii telefonicznej,
  • zabezpieczanie urządzeń przed przepięciami,

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. warystor, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-01-27].