Wacław Leśniański
Wacław Leśniański (ur. 28 września 1886 w Trembowli, zm. 14 listopada 1956 w Gliwicach) – polski chemik, profesor technologii chemicznej.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
chemik |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość |
polska |
| Tytuł naukowy |
profesor zwyczajny |
| Uczelnia | |
.jpg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodzony w rodzinie mieszczańskiej Jana i pochodzącej z Glinian Janiny z domu Markowskiej[1]. Ukończył szkołę podstawową w Trembowli, następnie gimnazjum we Lwowie w 1905. Absolwent Wydziału Chemii Technicznej Lwowskiej Szkoły Politechnicznej z 1909 z tytułem inżyniera chemika. Został asystentem na uczelni w Katedrze Technologii Chemicznej, a w 1914 uzyskał tytuł naukowy doktora nauk technicznych za pracę pt. „O parachinonach fenonaftakrydonu i chinakrydonu”. Od tego czasu do 1917 pracował jako nauczyciel w Trembowli. Od tego roku został zatrudniony w laboratorium Spółki „Metan” jako prokurent, przemianowanej w 1922 w Chemiczny Instytut Badawczy (wówczas został członkiem zarządu, także po przeniesieniu do Warszawy w 1925).
Równolegle od 1920 do 1923 wykładał na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej. W 1922 uzyskał habilitację za pracę pt. „Rozkład nafty w strumieniu gorących gazów spalenia” otrzymując tytuł docenta w 1923. W tym samym roku został kierownikiem utworzonej Katedry Technologii Chemicznej III (przemysłu organicznego). Od października 1923 profesor nadzwyczajny, od 9 lipca 1929 profesor zwyczajny technologii chemicznej organicznej[2] w Katedrze Technologii Chemicznej Organicznej na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej. Od 1926 do 1928 oraz od 1933 do 1935 dziekan Wydziału Chemicznego. Prowadził wykłady z technologii chemicznej organicznej. W 1928 w ramach Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie został mianowany biegłym rewidentem dla sądów w dziedzinie chemii[3]. Równocześnie od 1932 do 1939 był konsultantem fabryki półproduktów i barwników organicznych „Przemysł Chemiczny – Boruta” w Zgierzu.
Od 1939 w trakcie II wojny światowej w czasie okupacji sowieckiej pozostawał profesorem Katedry Technologii Chemicznej Organicznej w przemianowanym Lwowskim Instytucie Politechnicznym. Po ataku III Rzeszy na ZSRR z czerwca 1941 i zajęciu Lwowa przez Niemców usunięty z uczelni. Od listopada 1941 nauczyciel w Chemicznej Szkole Zawodowej, od maja 1942 wykładowca w Zawodowych Kursach Technicznych. Po przejściu frontu wschodniego i wkroczeniu Armii Czerwonej w lipcu 1944 organizował na nowo Politechnikę i od października 1944 rozpoczął zajęcia.
W toku przymusowych wysiedleń ludności polskiej z Kresów Wschodnich i wysiedleń Polaków ze Lwowa trafił wraz z grupą profesorów do Gliwic. Został zatrudniony w utworzonej tam Politechnice Śląskiej oraz był organizatorem Wydziału Chemicznego i Katedry Technologii Organicznej[4]. Od 1945 do 1950 jego prodziekan. Prowadził wykłady z technologii chemicznej organicznej. Prowadził badania barwników syntetycznych, tworzyw sztucznych, środków powierzchniowo czynnych, technologii ropy naftowej.. Został członkiem rad naukowych Instytutów: Metalurgii, Węglowego, Koksowniczego, Syntezy Chemicznej. Działał w towarzystwach i współredagował czasopisma fachowe.
Zmarł 14 listopada 1956. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach[5].
Publikacje
edytuj- Produkcja helu (1919)
- Chemja organiczna. T. 1, Część ogólna - połączenia alifatyczne (1924, współautorzy: Stanisław Opolski, Kazimierz Kling)
- Chemia organiczna: Połączenia izocyklowe i heterocyklowe alkanoidy i białko, Tom 2 (1925, współautorzy: Stanisław Opolski, Kazimierz Kling)
- On some alkyl aryl sulfides and sulfoxides (1964, współautor: Zbigniew Ostrowski)
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Osoby o nazwisku „Markowski” w Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ Profesorów nominacje z 9 lipca 1929
- ↑ Obwieszczenie Izby Przemysłowo-Handlowej. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ Jerzy CHMIELOWSKI: UDZIAŁ LWOWIAN W TWORZENIU WYDZIAŁU CHEMICZNEGO POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ. lwow.com.pl. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ Wacław Leśniański. nekropole.info. [dostęp 2015-03-25].
- ↑ Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 260 z 16 listopada 1938.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 117, poz. 1542
Bibliografia
edytuj- K. KORDECKA, M. KORDECKI: Wacław Leśniański (1886-1958), [w:] Profesorowie lwowscy na Politechnice Śląskiej. Opracowanie zbiorowe pod red. Damiana Recława i Wiesława J. Bąby, s. 333-373, Gliwice 2015.
- Wacław Leśniański. chemia.polsl.pl. [dostęp 2015-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- Leśniański Wacław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-03-25].
- Wacław Leśniański – profil w bazie Google Books. google.pl. [dostęp 2015-03-25].
- Wacław Leśniański – profil w bazie Worldcat. worldcat.org. [dostęp 2015-03-25].