Wacław Harasymowicz
Wacław Harasymowicz (ur. 28 września 1875, zm. 30 grudnia 1923 w Warszawie) – pułkownik żandarmerii inżynier Wojska Polskiego.
.jpg) Wacław Harasymowicz (1915) | |
 pułkownik żandarmerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 września 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 grudnia 1923 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
6 Dywizjon Żandarmerii, |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujWacław Harasymowicz urodził się 28 września 1875 roku na Ziemi Chełmskiej, w rodzinie „opornych” unitów. Jego ojciec był skromnym urzędnikiem. Rodzina w okresie prześladowań zmuszona była do przesiedlenia na Ziemię Radomską i przejście na katolicyzm. W czasie nauki w radomskim gimnazjum był czynnym członkiem tajnych kółek samokształcenia oraz wyłonionego z nich koła rewolucyjnego. Następnie studiował na Carskim Uniwersytecie Warszawskim, a później przeniósł się do Instytutu Politechnicznego im. Cara Mikołaja II w Warszawie. Studia łączył z działalnością rewolucyjną. Prowadził kółka robotnicze i był kilka razy relegowany za udział w wystąpieniach studenckich. W 1904 roku został członkiem Organizacji Bojowej PPS. Jako technik, założył i prowadził „laboratorium bomb” w Warszawie i pełnił obowiązki instruktora. Po nawiązaniu przez Józefa Piłsudskiego kontaktów z japońskim Sztabem Generalnym, wyjechał za granicę, gdzie został przeszkolony przez japońskich instruktorów w zakresie pirotechniki. W 1905 roku, po powrocie do kraju, na skutek zdrady został aresztowany i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a później skazany na karę śmierci, zamienioną na 20 lat katorgi. Pod koniec roku, w czasie rewolucji, został niespodziewanie uwolniony. Działalność bojową kontynuował przez kolejne dwa lata. W 1907 roku, będąc przekonany o nieskuteczności dalszej walki zbrojnej z caratem, wystąpił z Polskiej Partii Socjalistycznej i wyjechał do Galicji. We Lwowie uzyskał dyplom inżyniera, a następnie założył rodzinę i dorobił się majątku[1]. W pierwszej dekadzie sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionu Zachodniego, a następnie do Legionów Polskich. 6 sierpnia 1914 został zastępcą komendanta-szefa Żandarmerii Polowej w Krakowie. 29 października 1914 roku, po śmierci rotmistrza Roberta Kunickiego, został komendantem Żandarmerii Polowej przy cesarskiej i królewskiej Komendzie Legionów Polskich. Na przełomie 1914 i 1915 roku obył kampanię karpacką. Wiosną 1915 roku złożył dymisję i został zwolniony z Legionów[2].
W czerwcu 1919 roku został szefem sztabu Kierownictwa Organizacji Żandarmerii[3]. Latem 1920 roku dowodził 6 dywizjonem żandarmerii we Lwowie. 11 czerwca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w żandarmerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[4]. W 1921 roku był zastępcą dowódcy żandarmerii[5]. 30 września 1921 roku objął dowództwo 6 dywizjonu żandarmerii we Lwowie[6]. 18 marca 1922 roku został dowódcą 1 dywizjonu żandarmerii w Warszawie[7]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 4. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[8]. Z dniem 10 października 1923 roku został wyznaczony na stanowisko pomocnika szefa Wydziału 2 Żandarmerii w Departamencie I Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[9]. Z powodu choroby nie zdążył objąć obowiązków. Zmarł 30 grudnia 1923 roku w Warszawie[10][a]. 3 stycznia 1924 roku pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A12-11-1)[11].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Walecznych trzykrotnie
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 1 z 1 stycznia 1924 roku, s. 5 podała, że pułkownik zmarł 31 grudnia 1923 roku w swoim majątku pod Grójcem po dłuższej chorobie płucnej. Podobnie na stronie internetowej Wykaz Legionistów Polskich 1914-1918 podano, że pułkownik Wacław Harasymowicz zmarł 31 grudnia 1923 roku w Żyrowie koło Grójca [1]. W nekrologu złożonym przez korpus oficerów żandarmerii i opublikowanym w „Polsce Zbrojnej” Nr 3 z 3 stycznia 1924 roku na s. 5 podano, że zgon nastąpił w nocy z 30 na 31 grudnia 1923 roku. W tym samym numerze, Józef Dąbrowski ps. „Jan Grabiec” jako datę śmierci podał 30 grudnia 1923 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ „Jan Grabiec”, Ś.p. pułk. żand. Wacław Harasymowicz, „Polska Zbrojna” Nr 3 z 3 stycznia 1924 roku, s. 5.
- ↑ Jan Suliński, Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945, Warszawa: Kompas II, 2003, s. 13, 17, 18, ISBN 83-912638-5-1, OCLC 189611436.
- ↑ Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., s. 115.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 26 z 14 lipca 1920 roku, poz. 565.
- ↑ D. Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., op. cit., s. 116.
- ↑ D. Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria ..., op. cit., s. 132.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1053, 1063.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 291.
- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 273 z 6 października 1923 roku, s. 4.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 52.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
Bibliografia
edytuj- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Danuta Poźniakowska-Hanak, Żandarmeria Polowa i Wojskowa w latach 1918-1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 24 z 2001 roku.
Linki zewnętrzne
edytuj- Wacław Harasymowicz: Zasadnicze rysy historycznego kierunku nauki prawa w świetle poglądów Savigny'ego (1892) w bibliotece Polona