Wacław Gebethner
Wacław Gebethner (ur. 26 stycznia 1899 w Warszawie, zm. 3 grudnia 1959 w Komorowie) – polski lekkoatleta, porucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 Wacław Gebethner (przed 1933) | |
 porucznik rezerwy kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
26 stycznia 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
|
| |||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data śmierci | |||||||||||||
| Informacje klubowe | |||||||||||||
| Klub | |||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||
| |||||||||||||
Życiorys
edytujWacław Gebethner urodził się 26 stycznia 1899 w Warszawie jako syn Jana i Marii z d. Herse[1].
Jako sportowiec specjalizował się w biegach sprinterskich oraz skoku w dal i trójskoku. Grał także, jako napastnik, w piłkę nożną w macierzystym klubie i był jednym z bardziej skutecznych zawodników, znajdując się w pierwszej osiemnastce najlepszych strzelców Polonii w latach 1915–1925[2].
W 1920 roku został mistrzem Polski w biegu rozstawnym 4 × 100 metrów (drużyna Polonii Warszawa, w której składzie się znalazł pobiła wówczas rekord kraju), rok później zdobył srebrne medale krajowego czempionatu w skoku w dal i trójskoku. Dwukrotny rekordzista Polski w sztafecie 4 × 100 metrów.
Znalazł się w gronie zawodników nominowanych do kadry na Igrzyska Olimpijskie w 1920[3][4]. Z powodu wojny z bolszewikami Polska nie wysłała jednak ostatecznie reprezentacji na te zawody[4].
Rekordy życiowe: bieg na 200 metrów – 24,0 (21 września 1918, Warszawa); skok w dal – 6,18 (31 lipca 1921, Warszawa); trójskok – 11,47 (31 lipca 1921, Warszawa).
W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 214 pułku ułanów. Dowodził plutonem w 4 szwadronie[3]. Wyróżnił się 12 września 1920 roku w walkach pod Zaglinkami, w czasie których został ciężko ranny w nogę. Za udział w walkach tego pułku został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[1][5].
Ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Poznańskim[3]. Pracował jako księgarz – jeden z dyrektorów w rodzinnej firmie Gebethner i Wolff – oraz redaktor w Tygodniku Ilustrowanym i miesięczniku Naokoło Świata[3]. Od kwietnia 1934 do kwietnia 1939 roku był wiceprezesem i członkiem prezydium Związku Księgarzy Polskich.
Do stopnia porucznika awansował ze starszeństwem z 2 stycznia 1932 roku w korpusie oficerów rezerwy kawalerii. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 24 pułku ułanów w Kraśniku[3][6].
Walczył w kampanii wrześniowej. Po klęsce przedostał się do Francji i Wielkiej Brytanii, gdzie pozostawał wciąż przy 24 pułku ułanów[7].
Życie rodzinne
edytujPochodził ze znanej rodziny warszawskich księgarzy, a jego dziadek Gustaw był twórcą księgarni Gebethner i Wolff. Wraz ze starszymi braćmi, Tadeuszem i Janem Gebethner, był jednym ze współzałożycieli klubu Polonia Warszawa.
Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 205-1/6-11/18)[8].
Ordery i odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ Przegląd Sportowy Nr 36 (225).
- ↑ a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b Stanisław Zaborniak: Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919–1939: Tom VI Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej. Rzeszów: 2011, s. 252, 253. ISBN 978-83-7338-663-1.
- ↑ Broczyński 1929 ↓, s. 18–19.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 121, 604.
- ↑ Komornicki Stefan, 24. Pułk Ułanów. Zarys historii, Londyn 1976, s. 218.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HERSE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].
- ↑ Broczyński 1929 ↓, s. 31.
- ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 3.
Bibliografia
edytuj- Gebethner Wacław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.28-1989 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-01].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Stanisław Broczyński: Zarys historii wojennej 24-go Pułku Ułanów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929.
- Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920-2007. Konkurencje męskie. Szczecin – Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6.
- Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony – Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2004. ISBN 83-9136-63-9-1.
- Janusz Waśko, Andrzej Socha: Athletics National Records Evolution 1912 – 2006. Zamość - Sandomierz: 2007.