Wacław Barański
Wacław Barański (ur. 24 czerwca 1896 w Raciążu, pow. sierpecki[1], zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski nauczyciel[2], kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 kapitan rezerwy piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 czerwca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Późniejsza praca |
nauczyciel |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Walentego h. Pobóg i Julianny z Olszewskich. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Wymyślinie z 1915[3]. Od 1 lipca 1915 do 30 kwietnia 1916 pracował jako nauczyciel ludowy w szkole w Staroźrebach, pow. płocki[4]. W czasie I wojny światowej, od 1916, walczył jako oficer w armii rosyjskiej. W 1916 ukończył Odeską Szkołę Wojskową w stopniu junkra. W 1917, jako młodszy oficer wstąpił do 249. polskiego zapasowego pułku w Nowogrodzie Wołyńskim. Od 1918 w Wojsku Polskim. W marcu 1919 został przydzielony do 6 pułku strzelców polskich w 48 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Stanisławowie. Walczył w wojnie 1920 r. w szeregach 48 pułku piechoty 2 Dywizji Piechoty[5]. W 1920 został ciężko ranny[5] w lewą nogę[4]. W grudniu 1920 mianowany porucznikiem[4]. W 1925 ukończył pięciomiesięczny kurs doszkolenia młodszych oficerów piechoty w Chełmnie. Kapitan ze starszeństwem 1 stycznia 1928. Przeniesiony w stan spoczynku. Przydział mobilizacyjny 48 pp.
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie jenieckim w Kozielsku[5]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu[4] i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[6][7]. Figuruje na liście wywózkowej z 1 kwietnia 1940[5].
Życie prywatne
edytujBył mężem Janiny z domu Wojtas, z którą mieli córkę Annę (ur. 1933) po mężu Kozielska[4]. Mieszkali w Białej Podlaskiej[4]. Miał trzy siostry: Jadwigę, Salomeę i Reginę oraz trzech braci: Stanisława Teodora, Szymona i Rajmunda[4].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Medal Niepodległości (16 marca 1937)[8]
- Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1934)[9]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928)[4]
- Krzyż Wojenny[2] (Francja, 1922)
Upamiętnienie
edytuj
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[10][11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13][14][15].
13 kwietnia 2012, ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, Wacław Barański został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci na terenie Zespołu Szkół w Skępem[16].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-11-19].
- ↑ a b c BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2024-11-25].
- ↑ Wspomnienia i galeria serdeczna. Wymyślin w pamięci nauczycieli i ich wychowanków z pełnym wykazem, 2009.
- ↑ a b c d e f g h kpt. Wacław Barański – Katyńczycy Ziemi Dobrzyńskiej [online] [dostęp 2020-11-19] (pol.).
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 20.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 27 [dostęp 2024-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Administrator, Dęby pamięci upamiętniające kolejnych absolwentów seminarium nauczycielskiego w Wymyślinie zamordowanych w Katyniu i Charkowie [online], zsskepe.pl [dostęp 2017-07-01] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Wspomnienia i galeria serdeczna. Wymyślin w pamięci nauczycieli i ich wychowanków z pełnym wykazem (1867–1969), wybór, wstęp i opracowanie Mirosław Krajewski. 2009, ISSN 1898-7125.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.