Władysław Kluger (inżynier)
Władysław Kluger (ur. 16 stycznia 1849 w Krakowie, zm. 29 lutego 1884 w San Remo[1]) – inżynier budowlany, podróżnik, członek Akademii Umiejętności (od 1877) i badacz kultur indiańskich.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier budowlany, podróżnik, badacz kultur indiańskich |
Życiorys
edytujW 1868 ukończył Instytut Techniczny w Krakowie, w latach 1869–1873 odbył studia techniczne w École nationale des ponts et chaussées w Paryżu. W latach 1874–1878 przebywał w Ameryce Południowej, gdzie dla peruwiańskiego rządu zaprojektował i wybudował transandyjską linię kolejową, drogi (Tacna – La Paz) i kanały (m.in. przeprowadził kanał irygacyjny, który umożliwił sprowadzenie wód ze wschodnich stoków Andów na zachodnie).
Kierował wyprawą naukowo-badawczą w Andy Peruwiańskie; przeprowadził badania wykopaliskowe na cmentarzysku w miejscowości Ancón. Wykładał także w Szkole Budowy Dróg i Mostów w Limie (Escuela de Ingenieres Civiles y de Minias), przez krótki czas był rektorem tamtejszej politechniki[2]. Od 1880 przebywał w Krakowie; jako członek Komisji Wodociągowej miasta Krakowa opracował dwa projekty doprowadzenia wody pitnej z Regulic do Krakowa (nie zostały zrealizowane). Od 1882 członek redakcji Czasopisma Technicznego[3].
Liczne zbiory etnograficzne, antropologiczne i archeologiczne (ok. tysiąca eksponatów), które zgromadził podczas swych ekspedycji przekazał w 1876 w darze Muzeum Starożytności przy krakowskiej Akademii Umiejętności. Zachowany fragment tej kolekcji znajduje się obecnie w Muzeum Archeologicznym w Krakowie[2].
Opublikował m.in. Listy z Peruwii i Boliwii (Kraków 1877), oraz prace z dziedziny hydrauliki i wytrzymałości materiałów.
Był przybranym synem balneologa Michała Zieleniewskiego (drugiego męża swej matki)[4]. Jego syn Władysław był lekarzem i znanym kolekcjonerem.
Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym Zieleniewskich w pasie 22[3].
Publikacje techniczne
edytuj- Wykład hydrauliki wraz z teorją machin wodnych (wraz z F. Kucharzewskim 1873)
- Wykład wytrzymałości materjałów i stałości budowli (1877)[5].
- Sprawozdanie techniczne z obecnego stanu sprawy wodociągowej miasta Krakowa (1982).
Przypisy
edytuj- ↑ Władysław Kluger [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-03-19].
- ↑ a b Peruwiańskie zbiory Władysława Klugera. [dostęp 2009-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-31)].
- ↑ a b Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 2000
- ↑ Julian Samujłło: Kluger Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XIII. Cz. 1. 1967, s. 23–25.
- ↑ http://www.gutenberg.czyz.org/word,34476 Encyklopedia Gutenberga, Kluger
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia powszechna PWN, wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978.
- Ilustrowana encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, t. 2, 1925-1938.
- Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 2000.
- Peruwiańskie zbiory Władysława Klugera. ma.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-31)].
- Encyklopedia Gutenberga, Kluger
Linki zewnętrzne
edytuj- Prace Władysława Klugera w bibliotece Polona