Władysław Jozafat Sapieha
Władysław Jozafat Sapieha (ur. 5 listopada 1652 w Kosowie, zm. w Wisznicach 13 marca 1733) – marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1713)[1], wojewoda brzeskolitewski (od 1709), wojewoda miński (od 1699), krajczy wielki litewski (od 1684), starosta czerwonogrodzki w 1681 roku[2].
.jpg)
| |
 Lis | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Helena Sołomerecka |
| Żona |
Urszula Daniłowicz |
| Dzieci | |
Życiorys
edytujBył synem Krzysztofa Franciszka, ojcem Ignacego, Karola Józefa.
Uczył się w kolegiach jezuickich w Braniewie i Lublinie, następnie studiował w Pradze i w Wiedniu. Zwiedził także Niemcy, Francję i Hiszpanię. Przebywał na dworze cesarza Leopolda I.
Po powrocie do kraju uczestniczył w bitwie pod Chocimiem, a także w kampanii ukraińskiej 1674 Michała Kazimierza Paca.
W 1681 został mianowany cześnikiem wielkim litewskim. Uczestniczył we wspierającą odsiecz wiedeńską wyprawie wojsk litewskich na Słowację i Węgry. W 1684 otrzymał krajczostwo litewskie. Poseł na sejm 1688/1689 roku z nieznanego sejmiku[3]. W 1691 został wybrany wicemarszałkiem Trybunału Głównego Koronnego.
5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[4]. W elekcji 1697 popierał księcia Contiego, lecz szybko uznał Augusta II. We wrześniu 1699 został wojewodą mińskim. Związany z Karolem Stanisławem Radziwiłłem nie poparł Sapiehów z linii różańskiej w konflikcie ze szlachtą litewską. Podczas wojny północnej pozostał po stronie Augusta II. Był członkiem konfederacji sandomierskiej 1704 roku[5]. Mimo nacisku rodziny długo wahał się z uznaniem Stanisława Leszczyńskiego, co ostatecznie uczynił w lipcu 1707, nie podejmując jednak żadnych dalszych działań w kierunku jego wsparcia.
Wierność Augustowi II została mu wynagrodzona – w październiku 1709 otrzymał województwo brzeskolitewskie i rotmistrzostwo chorągwi petyhorskiej. W 1713 był marszałkiem Trybunału Litewskiego. Równolegle brał też udział w pracach Trybunału Koronnego. W 1720 posłował na sejm.
W 1729 przygotowywał na Litwie antydworską konfederację popierającą Stanisława Leszczyńskiego.
Jego pierwszą żoną była Urszula z Daniłowiczów. W latach 90. XVII w. Sapieha rozpoczął starania o kościelne unieważnienie tego małżeństwa, po których sukcesie ponownie ożenił się w 1697 z Krystyną z Sanguszków[6].
Zmarł w Wisznicach 13 marca 1733.
Przypisy
edytuj- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XVIII, Poznań 1896, s. 134.
- ↑ Krzysztof Chłapowski: Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795. Materiały źródłowe. Warszawa: Bellerive-sur-Allier, 2017, s. 250.
- ↑ Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 556.
- ↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
- ↑ Actum In Castro Sandomiriensi Sabbatho Ante Festvm Sanctorum Viti et Modesti martyrum proximo, Anno Domini millesimo sptingentesimo quarto, [b.n.s.].
- ↑ Andrzej Rachuba, Władysław Jozafat Sapieha, w: Polski Słownik Biograficzny, T. 34, Kraków 1993, s. 158.