Władimir Aksionow

Władimir Wiktorowicz Aksionow, ros. Владимир Викторович Аксёнов (ur. 1 lutego 1935 w Giblicy, obwód riazański, ZSRR, zm. 9 kwietnia 2024 w Moskwie) – inżynier, kosmonauta radziecki, Lotnik Kosmonauta ZSRR.

Władimir Aksionow

Владимир Викторович Аксёнов

Władimir Aksionow (z prawej) i Jurij Małyszew na radzieckim znaczku
Data i miejsce urodzenia	1 lutego 1935 Giblicy (obwód riazański)
Data i miejsce śmierci	9 kwietnia 2024 Moskwa
Narodowość	rosyjska
Funkcja	inżynier pokładowy
Łączny czas misji kosmicznych	11 dni 20 godzin 11 minut i 47 sekund
Misje	Sojuz 22, Sojuz T-2
Odznaczenia

Wykształcenie i praca w OKB-1

• 1949 – szkołę podstawową ukończył w rodzinnej wsi Giblicy.
• 1953 – został absolwentem technikum budowy maszyn i w Krzemieńczuku rozpoczął naukę w wojskowej szkole przygotowującej pilotów.
• 1955 – został słuchaczem Czugujewskiej Wyższej Wojskowej Szkoły Lotniczej, ale po roku został przeniesiony do rezerwy.
• 1957 – rozpoczął pracę w biurze konstrukcyjnym Siergieja Korolowa (OKB-1). Na różnych stanowiskach pracował tam aż do momentu przyjęcia do grupy kosmonautów. Uczestniczył w konstruowaniu statków kosmicznych typu Wostok, Woschod, Sojuz i stacji kosmicznej Salut. Poza tym kierował lotniczym doświadczalnym laboratorium zainstalowanym na pokładzie samolotu Tu-104. Odbył na nim blisko 250 lotów, w czasie których ponad 1200 razy znajdował się w stanie nieważkości. Zajmował się zagadnieniami związanymi z oceną, projektowaniem i badaniami doświadczalnymi statków kosmicznych. Ponadto uczestniczył w przygotowywaniu procedur postępowania kosmonautów podczas prac na zewnątrz statku kosmicznego, zarówno w czasie przechodzenia pomiędzy statkami kosmicznymi, jak również w warunkach księżycowej oraz sztucznej grawitacji.
• 1963 – został absolwentem Wszechzwiązkowej Politechniki. Ukończył ją w systemie zaocznym, uzyskując tytuł inżyniera mechanika.
• 1981 – 30 grudnia, po obronie pracy w Instytucie Badań Kosmicznych, otrzymał stopień kandydata nauk technicznych.

Kariera kosmonauty

• 1973 – 27 marca został przyjęty do czwartej grupy kosmonautów Biura Konstrukcyjnego „Energia” (w tamtym czasie jeszcze pod nazwą ЦКБЭМ – centralne biuro konstrukcyjne eksperymentalnej budowy maszyn). Razem z Aksionowem w tym zespole znaleźli się również: Aleksandr Iwanczenkow, Walerij Riumin i Giennadij Striekałow.
• 1974-1976 – w załodze dowodzonej przez Leonida Kizima szkolił się początkowo do lotu na statku Sojuz w ramach wojskowego programu badań, a później do lotu na statku typu Sojuz-T, który miał dostarczać załogi na pokład stacji kosmicznych.
• 1976 – w styczniu wspólnie z Walerijem Bykowskim rozpoczął, jako inżynier pokładowy, trening do misji Sojuza-22.
• 1976 – 15–23 września uczestniczył w locie statku kosmicznego Sojuz 22.
• 1976-1978 – po zakończonym locie kosmicznym powrócił do grupy kosmonautów przygotowujących się do wypraw na pokładzie statku typu Sojuz T.
• 1978-1980 – kontynuował szkolenie w załodze, której dowodzenie powierzono Jurijowi Małyszewowi.
• 1980 – 5–9 czerwca wziął udział w misji statku Sojuz T-2.
• 1980-1984 – pracował w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina. Zajmował się m.in. przygotowywaniem nowych załóg do lotów w kosmos.
• 1984-1988 – jako zastępca kierownika jednego z kompleksów Zjednoczenia Naukowo-Przemysłowego „Energia” (НПО „Энергия”) pracował nad systemami kierowania, cumowania i lądowania statków kosmicznych i stacji orbitalnych.
• 1988 – 17 października w związku z przejściem na emeryturę opuścił korpus radzieckich kosmonautów.

Po opuszczeniu oddziału kosmonautów

• 1988 – został dyrektorem Państwowego Centrum Naukowo-Badawczego zajmującego się badaniem zasobów naturalnych Ziemi przy wykorzystaniu sztucznych satelitów.
• 1990-1992 – był generalnym dyrektorem Zjednoczenia Naukowo-Badawczego „Planeta” (НПО „Планета”).
• 1990-1996 – pełnił funkcję zastępcy przedstawiciela rady dyrektorów „Mosbiznesbanku” („Мосбизнесбанк”).
• 1996 – został przedstawicielem prezydium organizacji społecznej „Duchowy Ruch Rosji”.
• 2001 – został prezesem fundacji naukowej „Instytut Problemów Bezpieczeństwa i Ustawicznego Rozwoju”.

Loty załogowe

• Sojuz 22

Pojazd kosmiczny Sojuz 22 wystartował w kosmos z kosmodromu Bajkonur 15 września 1976. Wyprawą dowodził Walerij Bykowski, a Władimir Aksionow pełnił funkcję inżyniera pokładowego. Lot prawie w całości poświęcony był badaniom Ziemi. W tym celu zapasowy statek kosmiczny Sojuz przewidziany do misji Sojuz-Apollo został specjalnie przebudowany. Zainstalowano w nim skonstruowaną w NRD wielozakresową kamerę o 6 obiektywach pracującą w zakresie światła widzialnego i podczerwieni. Podczas trwającej tydzień misji kosmonauci wykonali 2400 zdjęć powierzchni ZSRR oraz NRD. Na Ziemię powrócili 23 września 1976, lądując w odległości ok. 150 km od Celinogradu.

• Sojuz T-2

Była to pierwsza załogowa misja zmodyfikowanego statku kosmicznego serii Sojuz. Wyprawą dowodził Jurij Małyszew, a Aksionow, tak jak poprzednio, był inżynierem pokładowym. Lot miał na celu potwierdzenie skuteczności zastosowanych rozwiązań technicznych. Start z kosmodromu Bajkonur nastąpił 5 czerwca 1980. Dzień później statek połączył się z zespołem orbitalnym Salut 6 – Sojuz 36, na pokładzie którego znajdowała się czwarta stała załoga – Leonid Popow i Walerij Riumin. Po trzech dniach wspólnych prac statek Sojuz T- 2 odcumował od stacji kosmicznej i powrócił na Ziemię, lądując w odległości około 200 km od Żezkazganu.

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Władimir W. Aksionow
Numer	Data startu	Statek kosmiczny	Data lądowania	Statek kosmiczny	Funkcja	Czas trwania
1	15 września 1976	Sojuz 22	23 września 1976	Sojuz 22	inżynier pokładowy	7 dni 21 godzin 52 minuty i 17 sekund
2	5 czerwca 1980	Sojuz T-2	9 czerwca 1980	Sojuz T-2	inżynier pokładowy	3 dni 22 godziny 19 minut i 30 sekund
Łączny czas spędzony w kosmosie – 11 dni 20 godzin 11 minut i 47 sekund

Odznaczenia i nagrody

• Medal Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego – dwukrotnie (1976, 1980)
• Order Lenina – dwukrotnie (1976, 1980)
• Medal „Weteran Pracy”
• Medal „Za zasługi w podboju kosmosu” (2011, Rosja)
• Złoty Medal „Za zasługi dla nauki i ludzkości” (Czechosłowacja)
• Order Karla Marksa (1976, NRD)

Zobacz też

• alfabetyczna lista kosmonautów
• grupy i oddziały kosmonautów

Linki zewnętrzne

• Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
• Biografia na stronie Roskosmosu (ros.)
• Biografia na stronie Gieroi strany (ros.)