Węzeł zarodkowy
Węzeł zarodkowy – jedna z dwóch kategorii komórek blastocysty obok trofoblastu. Składa się z pluripotencjalnych komórek macierzystych, które dają początek wszystkim komórkom organizmu. Znajduje się pod trofoblastem.
Węzeł zarodkowy powstaje w okresie przedimplantacyjnym zarodka na etapie blastocysty. Można wówczas wyróżnić dwa typy komórek: pluripotencjalne komórki węzła zarodkowego oraz trofoblast. Węzeł zarodkowy widoczny jest jako grudka komórek wewnątrz blastocysty na jednym z jej biegunów. W późniejszych etapach rozwoju powstają z niego trzy listki zarodkowe – endoderma, ektoderma i mezoderma. Trofoblast zaś stanowi zewnętrzną warstwą płaskich komórek otaczających zarodek, dającą początek tkankom pozazarodkowym: części błon płodowych i zarodkowej części łożyska. Komórki węzła zarodkowego są pluripotencjalne, ponieważ są w stanie różnicować się w każdą tkankę organizmu.[1]
Komórki tworzące węzeł zarodkowy – embrioblast[czym się różni?] – różnicują się w dwie warstwy: sąsiadujący z jamą blastocysty hipoblast (endoderma pierwotna) oraz znajdujący się pomiędzy hipoblastem a trofoblastem biegunowym epiblast (dawniej: ektoderma pierwotna).[2].
Po implantacji, komórki epiblastu tworzą ciało zarodka oraz mezodermę pozazarodkową, która wchodzi w skład błon płodowych: owodni, kosmówki i pęcherzyka żółtkowego oraz tworzy omocznię. Z komórek hipoblastu powstaje warstwa endodermy pęcherzyka żółtkowego. Trofektoderma daje początek trzonowi łożyskowemu oraz ektodermie pozazarodkowej kosmówki[3].
Blastomery wyizolowane z komórek węzła zarodkowego mogą dawać początek zarodkowym komórkom macierzystym ES.[potrzebny przypis]
Przypisy
edytuj- ↑ Maria A. Ciemerych, Zarodkowe komórki macierzyste : w poszukiwaniu pluripotencji, „Postępy Biologii Komórki”, 2008.
- ↑ Maciej Kurpisz (red.), Molekularne podstawy rozrodczości człowieka i innych ssaków, Termedia, 2002.
- ↑ Katarzyna Filimonow, Magdalena Krupa, Aneta Suwińska, Pierwsze decyzje rozwojowe – różnicowanie komórek w przedimplantacyjnym zarodku myszy, 2013.