Węzeł tkacki

Węzeł tkacki – rodzaj węzła stosowanego w przemyśle włókienniczym oraz introligatorstwie (do łączenia zszytych składek), służący do łączenia dwóch nitek podczas likwidacji zrywów przędzy.

I faza wiązania węzła tkackiego

II faza wiązania węzła tkackiego

Wygląd węzła tkackiego
G - strona prawa,
H - strona lewa

Podczas tworzenia wyrobu włókienniczego nitki przędzy narażone są na bardzo duże dynamiczne naprężenia oraz tarcie, dlatego węzeł stosowany do ich łączenia powinien spełniać dwa podstawowe warunki.

• powinien być mocny i trwały, nie może rozsuwać się pod wpływem naprężeń
• musi być mały, nie może powodować zgrubień i nie powinien być widoczny w wyrobie.

Mimo nazwy sugerującej zastosowanie tego węzła w tkactwie, jest on stosowany we wszystkich procesach związanych z przetwarzaniem przędzy w wyroby włókiennicze płaskie.

Niektóre maszyny w przemyśle włókienniczym mają wbudowane różnego rodzaju urządzenia do wiązania, które przyspieszają operacje na przędzy, ale tworzone przez nie węzły nie spełniają podstawowych wymagań. Dlatego też, podczas przygotowania przędzy do dalszego przerobu, jest ona przewijana z użyciem specjalnych pękołapaczy, które powodują zrywanie się nitki na takim niewłaściwym węźle i wszystkie te zrywy usuwane są ręcznie przy zastosowaniu węzła tkackiego. Użycie do likwidacji zrywów innych typów węzłów jest niedopuszczalne, ponieważ może powodować powstawanie poważnych błędów tkackich podczas wykańczania tkaniny, np. dziur w trakcie procesu postrzygania.

Wiązanie węzła

Węzeł tkacki to właściwie węzeł szotowy stosowany w żeglarstwie. Różnica polega na innym sposobie tworzenia tego węzła oraz na tym, że wiązany jest on na znacznie cieńszych niż liny nitkach.

Węzeł tkacki tworzony jest pomiędzy palcem wskazującym i kciukiem lewej ręki (dla praworęcznych). Wiązanie węzła odbywa się w dwóch fazach:

• I faza - złożenie wiązanych nitek (A) i utworzenie pętli (B). Prawą ręką wykonuje się pętlę przekładając nitkę między końcami skrzyżowanych nitek trzymanych między palcem wskazującym i kciukiem lewej ręki.
• II faza - przełożenie końca nitki przez pętlę (C, D) i zaciągnięcie węzła (E, F). Prawą ręką (kciukiem) zagina się koniec nitki wsuwając go pod utworzoną pętlę i przytrzymuje kciukiem lewej ręki. Następnie zaciąga się węzeł pociągając nitkę prawą ręką, jednocześnie wysuwając lewy kciuk z pętli. Pętla odwraca się i zaciska węzeł.

Prawidłowo utworzony węzeł (G, H) powinien być mały, płaski, ledwie wyczuwalny pod palcami. Tak związany węzeł nie utrudnia przechodzenia nitki przez elementy krosna takie jak oczka nicielnicowe i płocha. Nie zostanie też obcięty podczas postrzygania tkaniny, co spowodowałoby powstanie dziury.

Zobacz też

• węzeł szotowy