Victor Stănculescu

Rumuński generał

Victor Atanasie Stănculescu (ur. 10 maja 1928 w Tecuci, zm. 19 czerwca 2016[1]) – rumuński generał, minister obrony i przemysłu w rządzie Petre Romana.

Victor Stănculescu
Ilustracja
Victor Stănculescu
generał armii generał armii
Data i miejsce urodzenia

10 maja 1928
Tecuci

Data i miejsce śmierci

19 czerwca 2016
Ghermănești

Przebieg służby
Lata służby

1949–1991

Siły zbrojne

Ludowa Armia Rumunii

Victor Stănculescu
Data i miejsce urodzenia

10 maja 1928
Tecuci

Data i miejsce śmierci

19 czerwca 2016
Ghermănești

Minister Obrony Narodowej
Okres

od 16 lutego 1990
do 29 kwietnia 1991

Przynależność polityczna

Rumuńska Partia Komunistyczna

Poprzednik

Nicolae Militaru

Następca

Nicolae Spiroiu

Życiorys

edytuj

Ojciec, Constantin, był porucznikiem w lotnictwie wojskowym[1]. Zmarł, gdy Victor miał pięć lat. Jego syn rozpoczął karierę wojskową w 1949 roku[1].

Podczas rewolucji w Rumunii w 1989 roku Stănculescu odegrał dużą rolę w wydarzeniach. 17 grudnia Nicolae Ceaușescu wysłał Stănculescu do Timișoary w celu stłumienia rewolty[2]. Podczas tłumienia manifestacji zginęło ponad 60 osób[3]. Stănculescu złagodził swoje stanowisko wobec demonstrantów, gdy po 17 grudnia ponownie zaczęli się gromadzić[3].

Po wydaniu rozkazu strzelania do demonstrantów na ulicy Lipova w Timișoarze, rankiem 22 grudnia Stănculescu poprosił lekarza wojskowego o założenie gipsu na lewą nogę. W ten sposób chciał uniknąć wizyty w Ministerstwie Obrony (na spotkanie poświęcone stłumieniu manifestacji) oraz w Komitecie Centralnym[4][2]. Pomimo wcześniejszych zamiarów Stănculescu ściągnięto do Komitetu Centralnego, gdzie Nicolae Ceaușescu nakazał generałowi rozpędzenie tłumów na Piața Palatului (dziś Piața Revoluției) oraz mianował go ministrem obrony (po samobójstwie Vasila Milei)[4][2]. 22 grudnia po przemówieniu Nicolae Ceaușescu Stănculescu zalecił sekretarzowi generalnemu i jego żonie Elenie uciec śmigłowcem z Bukaresztu. Według pogłosek, Elena Ceaușescu poprosiła Victora Stănculescu o zaopiekowanie się jej dziećmi (plotkę zdementował Stănculescu)[2]. Po przewiezieniu obojga Ceaușescu do Târgoviște Victor Stănculescu przygotował proces oraz znalazł miejsca na posiedzenia sądu i egzekucję[5].

Po śmierci Ceaușescu Victor Stănculescu znalazł się w Froncie Ocalenia Narodowego[6]. Według pogłosek Stănculescu zdobył dostęp do tajnych kont bankowych Nicolae Ceaușescu[2]. W rządzie Petre Romana był ministrem obrony oraz ministrem przemysłu[1].

W 2003 roku żona Victora Stănculescu, Elena, popełniła samobójstwo[1].

Latem 1999 roku Victor Stănculescu oraz Mihai Chițac zostali skazani na 15 lat pozbawienia wolności za krwawe stłumienie manifestacji w Timișoarze. Po ciągnących się postępowaniach odwoławczych wyrok utrzymano w 2008 roku[7]. Stănculescu zwolniono warunkowo w 2014 roku[1]. Victor Stănculescu zmarł 19 czerwca 2016 roku na skutek udaru mózgu[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Sam Roberts: Victor Stanculescu, 88, Romanian General Who Turned Against Ceausescu, Dies. nytimes.com, 2016-06-21. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).
  2. a b c d e Kunze 2007 ↓, s. 417.
  3. a b Tomasz Leszkowicz: 25 lat temu zaczął się upadek rządów Ceaușescu. histmag.org, 2014-12-16. [dostęp 2017-09-19].
  4. a b Kunze 2007 ↓, s. 402.
  5. Kunze 2007 ↓, s. 418.
  6. Kunze 2007 ↓, s. 409.
  7. Kunze 2007 ↓, s. 414.
  8. Zmarł organizator procesu i egzekucji Ceausescu. tvn24.pl, 2016-06-20. [dostęp 2017-09-19].

Bibliografia

edytuj