Veturilo
Veturilo, Warszawski Rower Publiczny – system samoobsługowych wypożyczalni rowerów miejskich, działający w ramach Warszawskiego Transportu Publicznego (WTP), organizowany przez Zarząd Dróg Miejskich (ZDM) w Warszawie od sierpnia 2012. Działa przez 9 miesięcy w roku, od 1 marca do 30 listopada. Do 2015 roku był zarządzany przez Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM).
| publiczny system wypożyczania rowerów | |
 Stacja Kopernika-Oboźna (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Organizator | |
| Operator | |
| Lata funkcjonowania |
od 2012 |
| Roczna liczba pasażerów |
niemal 5 mln (2023) |
| Infrastruktura | |
| Liczba stacji |
300[2] |
| Tabor | |
| Liczba pojazdów |
3030[2] |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujWykonawcą systemu oraz jego operatorem, wybranym w przetargu rozstrzygniętym w kwietniu 2012, zostało konsorcjum Nextbike Polska Sp. z o.o., Nextbike GmbH i Mifa Mitteldeutsche Fahrradwerke AG. Umowa z konsorcjum na kwotę ok. 19 mln zł obowiązywała do końca listopada 2016[3].
Nextbike jest operatorem wypożyczalni rowerów miejskich m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Nowej Zelandii, Turcji, Dubaju i na Łotwie[4], a także we Wrocławiu, Sosnowcu, Katowicach, Poznaniu, Lublinie, Białymstoku, Trójmieście i Łodzi. Rejestracja w warszawskim systemie Veturilo umożliwiała korzystanie z rowerów Nextbike w innych miastach na całym świecie (według lokalnych zasad i stawek za wypożyczenie)[5].
System został oficjalnie uruchomiony 1 sierpnia 2012[6], z około 1000 rowerów i 55 stacjami dokującymi[7], zlokalizowanymi w Śródmieściu, Ursynowie i Bielanach[8]. Kolejne 2 stacje zostały uruchomione w połowie sierpnia na Wilanowie[9], a na koniec sezonu funkcjonowało 58 stacji[10]. W 2013 roku Veturilo zostało uruchomione z opóźnieniem (9 kwietnia), spowodowanym przez mróz i opady śniegu, które opóźniły montaż nowych stacji. W momencie uruchomienia było 125 stacji, a do końca sezonu ich liczba wzrosła do 160[11]. W następnych latach system był rozszerzany o kolejne stacje i na początku sezonu 2016 liczył 204 wypożyczalnie (w tym 24 uruchomione na zasadach sponsorskich, głównie przy centrach handlowych i kompleksach biurowych) z ponad 3000 rowerów[12], a także 10 tandemów oraz 10 rowerków dziecięcych „Veturilko”, przeznaczonych dla dzieci w wieku 4–6 lat.
W kolejnym przetargu na lata 2017-2020 operatorem systemu została wybrana ponownie firma Nextbike[13]. Wartość kontraktu wyniosła 44,8 mln zł[14]. Miasto płaci operatorowi systemu ponad 11 mln zł rocznie, jednak są miesiące, kiedy wpływy z opłat od użytkowników przewyższają koszty[15].
Przed sezonem 2017 zainstalowano nowe terminale z ekranem dotykowym, a przy każdej stacji – specjalne pompki. Udostępniono aplikację mobilną, za pomocą której można wypożyczyć rower skanując kod QR lub wpisując numer roweru[14]. Wprowadzono także możliwość doładowania konta (jest aktywne po wpłaceniu 10 zł) bezpośrednio w terminalach[5]. Wprowadzono nowy typ bagażnika, obrotowe dzwonki, szersze siodełka oraz wyższą kierownicę[14]. Stojaki wyposażono w diody pokazujące dostępność roweru[5]. W lipcu 2017 do systemu Veturilo zostało włączonych 50 rowerów napędzanych wałkiem zamiast łańcucha[16].
W sierpniu 2017 miasto nałożyło na spółkę Nextbike trzecią karę w wysokości 200 tys. zł za niewywiązanie się z umowy zakładającej uruchomienie od 1 czerwca 10 stacji z rowerami elektrycznymi[16]. Elektryczne rowery Veturilo udostępniono 29 sierpnia 2017[17]. Zainstalowane w nich elektryczne silniki pokrywają do 82% wysiłku związanego z jazdą, a bateria umożliwia przejazd od 60 do 130 kilometrów[17]. Wspomaganie elektryczne działa przy prędkości do 25 km/h[17]. Rowery elektryczne mają własną, wyższą taryfę, jednak podobnie jak w przypadku zwykłych rowerów bezpłatne jest pierwsze 20 minut[17].
W 2018 liczba rowerów wyniosła 5337 (m.in. 5082 standardowych, 100 elektrycznych, 60 dziecięcych i 45 tandemów) a liczba stacji 377 (w tym 335 miejskich i 42 sponsorskie)[18]. W 2018 liczba stacji wzrosła do 386[15]. System działał w 17 dzielnicach Warszawy (poza Wesołą)[15]. W 2018 był największym tego typu systemem w Europie Środkowo-Wschodniej[18].
W 2018 rowery wypożyczano 6,44 mln razy, a system miał 785 tys. użytkowników[18]. Średni czas wypożyczenia roweru w 2018 wyniósł 20 minut i 24 sekundy[18]. Z systemu, z różną częstotliwością, korzystało ok. 25% mieszkańców miasta w wieku 15 i więcej lat[19]; 67% oceniło go dobrze[20].
W 2019 liczba wypożyczeń po raz pierwszy spadła i wyniosła 5,95 mln[21].
Do końca 2020 roku odnotował 28,8 milionów wypożyczeń, a w samym sezonie 2020 to 3,18 miliona wynajmów. W 2020 Veturilo liczyło blisko 400 stacji, z czego 50 z nich to stacje sponsorskie, czyli sfinansowane przez podmioty prywatne. System składał się z 5,7 tys. rowerów, w tym 60 rowerków dziecięcych, 45 tandemów oraz 110 rowerów elektrycznych[22].
Pierwszy przetarg na obsługę systemu na lata 2021–2028 został unieważniony, gdyż jedyna oferta jaka wpłynęła przewyższała budżet zamawiającego[23]. Po czym ogłoszono drugi przetarg na obsługę tymczasową stacji tylko w 2021, który wygrała spółka Nextbike Polska[24]. Tzw. kontrakt pomostowy przewidywał utrzymanie 300 stacji z 4560 rowerami (w tym 100 elektrycznymi i 60 dziecięcymi)[25]. Nie powróciło 31 stacji sponsorowanych przez dzielnice oraz, w związku z pandemią COVID-19, część z ok. 50 stacji sponsorowanych przez podmioty prywatne[25].
W czerwcu 2022 roku miasto podpisało ze spółką Nextbike GZM umowę na obsługę systemu Veturilo w latach 2023−2028[1]. 1 marca 2023 roku otwarto sezon w nowym systemie. W tym czasie uruchomiono 300 stacji, które od tego roku były zlokalizowane w każdej dzielnicy Warszawy, z 3030 rowerami. W tej wersji systemu rowery nie są przyczepiane do stojaków stacji, a za dodatkową opłatą można je zostawiać przy wybranych stojakach publicznych poza stacjami[2]. Przez cały sezon rowery były wypożyczane niemal 5 mln razy[26].
Nazwa
edytujNazwa Veturilo, oznaczająca w języku esperanto „pojazd, środek transportu”, została wybrana w internetowym głosowaniu na stronach ZTM[27].
Kompatybilność z innymi systemami
edytujW 2023 system Veturilo był kompatybilny z 4 systemami w miejscowościach podwarszawskich:[28]
- Piaseczyńskim Rowerem Miejskim w Piasecznie
- Kołem Marek – Rowerem Miejskim w Markach
- Pruszkowskim Rowerem Miejskim w Pruszkowie
- Otwockim Rowerem Miejskim w Otwocku
Przypisy
edytuj- ↑ a b Veturilo w latach 2023-2028 - umowa podpisana. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 23 czerwca 2022. [dostęp 2023-01-09].
- ↑ a b c Veturilo 2023 – na początek 300 stacji w 18 dzielnicach [online], veturilo.waw.pl, 20 lutego 2023 [dostęp 2023-03-02].
- ↑ koz: Jedzie warszawski rower miejski. Życie Warszawy, 2012-04-23. [dostęp 2012-07-17].
- ↑ Witamy na stronie Nextbike Polska. [dostęp 2014-10-20].
- ↑ a b c Jarosław Osowski. Jazda na 4.5 tys. rowerów Veturilo. „Gazeta Stołeczna”, s. 11, 24 lutego 2017.
- ↑ Krzysztof Śmietana: Ruszyły rowery Veturilo. 1000 wypożyczeń po 4 godzinach. Gazeta Wyborcza, 2012-08-02. [dostęp 2012-08-14].
- ↑ Zakręć w Warszawie z Veturilo. ZTM Warszawa, 2012-08-02. [dostęp 2012-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-12)].
- ↑ Informacje. Veturilo. [dostęp 2012-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-23)].
- ↑ Natalia Wiktorska: Miejskie rowery są już w Wilanowie. Działają 2 stacje. Gazeta Wyborcza, 2012-08-16. [dostęp 2012-08-17].
- ↑ śmik, mp: Pierwsza prywatna stacja Veturilo. Stanęła przy Arkadii. Gazeta Wyborcza, 2012-10-01. [dostęp 2013-04-11].
- ↑ Veturilo – Podsumowanie sezonu 2013. um.warszawa.pl, 2013-12-06. [dostęp 2014-10-20].
- ↑ Veturilo wystartowało!. Veturilo. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
- ↑ Nowe rowery i terminale – Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie. zdm.waw.pl. [dostęp 2017-06-11].
- ↑ a b c Jarosław Osowski. Jazda na 4.5 tys. rowerów Veturilo. „Gazeta Stołeczna”, s. 10, 24 lutego 2017.
- ↑ a b c Jarosław Osowski. Miejskie rowery na start. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 1 marca 2019.
- ↑ a b Krzysztof Śmietana. Kiedy rower elektryczny. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 2 sierpnia 2017.
- ↑ a b c d Elektryczne Veturilo wystartowało. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. rowery.um.warszawa.pl, 29 sierpnia 2017. [dostęp 2017-10-19].
- ↑ a b c d To był dobry rok – rowerowe podsumowanie 2018. Prezentacja Veturilo 2018 – podsumowanie sezonu. [w:] Urząd ms.t. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 10 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-17)].
- ↑ Barometr Warszawski 2018. Listopad 2018. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl. s. 12. [dostęp 2019-02-25].
- ↑ Barometr Warszawski 2018. Listopad 2018. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl. s. 15. [dostęp 2019-02-25].
- ↑ Veturilo – podsumowanie sezonu 2019. veturilo.waw.pl, 5 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Podsumowanie sezonu rowerowego Veturilo 2020. veturilo.waw.pl, 2020-12-02. [dostęp 2021-01-07].
- ↑ Warszawa na razie bez nowego Veturilo. transport-publiczny.pl, 29 września 2020. [dostęp 2021-01-07].
- ↑ Warszawa z Veturilo w 2021 roku – Oferta Nextbike Polska wybrana jako najkorzystniejsza. veturilo.waw.pl, 2021-01-05. [dostęp 2021-01-07].
- ↑ a b Jarosław Osowski. Nowy sezon, stacji mniej. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 26 lutego 2021.
- ↑ Warszawa podsumowuje sezon Veturilo. Prawie 5 milionów wypożyczeń [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-12-16] (pol.).
- ↑ Z „Veturilo” po Warszawie. ztm.waw.pl, 2012-05-29. [dostęp 2017-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-08)].
- ↑ Veturilo w aglomeracji warszawskiej [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-12-16] (pol.).