Vanguard 2

Vanguard 2 (właściwie: Vanguard 2E) – drugi z amerykańskich sztucznych satelitów Ziemi, wprowadzonych na orbitę w ramach programu Vanguard. Prowadził pierwsze na świecie obserwacje pokrywy chmur kuli ziemskiej. Zbudowany został przez Martin Co. i Naval Research Laboratory. Vanguard 2 pozostaje na orbicie Ziemi. Jego żywotność szacuje się na 300 lat.

Vanguard 2

Inne nazwy	Vanguard 2E, 1959 Alpha 1, Vanguard SLV 4
Indeks COSPAR	1959-001A
Indeks NORAD	00011
Państwo	Stany Zjednoczone
Zaangażowani	Martin, Naval Research Laboratory
Rakieta nośna	Vanguard
Miejsce startu	Cape Canaveral Air Force Station
Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum	559 km
Apogeum	3320 km
Okres obiegu	125,6 min
Nachylenie	32,88°
Mimośród	0,166
Czas trwania
Początek misji	17 lutego 1959 15:55 UTC
Koniec misji	8 marca 1959
Wymiary
Kształt	kulisty
Wymiary	śr. 50,8 cm
Masa całkowita	9,76 kg

Oznaczenia

Vanguarda 2 udało się wynieść dopiero za piątym razem, stąd jego oznaczenie E. Cztery poprzednie statki, Vanguard 2A, Vanguard 2B, Vanguard 2C i Vanguard 2D uległy zniszczeniu podczas nieudanych startów rakiety nośnej Vanguard.

Budowa i działanie

Wykonany z aluminium pokrytego tlenkiem krzemu. Wewnątrz pokryty złotem, co zapewniało odpowiednią temperaturę dla urządzeń satelity. Z kulistego korpusu wystawały cztery krótkie anteny. Korzystały z nich dwa nadajniki radiowe. Satelita był stabilizowany obrotowo (50 obr./min). Odbiornik radiokomend używany był do sterowania rejestratorem taśmowym przekazującym dane poprzez układ telemetrii. Zasilanie zapewniały baterie rtęciowe.

Opis misji

Vanguarda 2 użyto do prób wyznaczenia gęstości atmosfery za pomocą oporu. Było to możliwe dzięki prostemu, symetrycznemu kształtowi statku. Eksperymentatorzy chcieli wyznaczyć gęstość atmosfery w funkcji wysokości, szerokości geograficznej, pór roku i aktywności Słońca. Badania te zaplanowano dopiero po starcie. Rozsądne wartości gęstości zostały otrzymane z sekwencyjnych obserwacji pozycji satelity. Dokonywano tego poprzez naziemną sieć kamer Bakera-Nunna oraz radiowych i radarowych technik śledzenia.

Fotokomórki satelity zbierały informacje o pokrywie chmur leżących między równikiem a 35° - 45° szerokości geograficznej północnej. Fotokomórki znajdujące się w ogniskach teleskopów były zwrócone w przeciwnych kierunkach. Mierzono albedo Ziemi, czyli intensywność promieniowania słonecznego odbitego od chmur (ok. 80%), lądów (15-20%), mórz i oceanów (5%). Ruch satelity powodował, że fotokomórki skanowały Ziemię w formie kolejnych linii obrazu. Rejestrator włączał się, gdy tylko satelita wszedł w obszar oświetlony Słońcem. Dane zbierano w czasie ok. 50 minut z każdej orbity (o okresie ok. 127 min). Dane rejestrowano na taśmie magnetycznej, której odczyt wyzwalano z Ziemi poprzez radiokomendy. Odtworzenie taśmy i przesłanie danych zabierało 60 sekund. Po tym, taśmę mazano i używano do kolejnego zapisu.

Misja Vanguarda 2 nie była do końca udana. Napływające dane uznano za niesatysfakcjonujące, ponieważ statek otrzymał nieprawidłową oś obrotu. Poza tym nadajniki satelity zamilkły już po 19 dniach, prawdopodobnie wskutek wyczerpania się baterii.

Ładunek

• Nadajnik radiowy 108 MHz; 10 mW; sygnał śledzenia
• Nadajnik radiowy 108,3 MHz; 1 W; do komunikacji
• Dwa teleskopy z dwoma fotokomórkami do obserwacji pokrywy chmur

Zobacz też

• Vanguard 1C
• Vanguard 3
• rakieta Vanguard

Bibliografia

• NSSDC Master Catalog: Vanguard 2 (ang.) dostęp 2012-09-11
• Encyclopedia Astronautica: Vanguard 2 (ang.) dostęp 2012-09-11