Vandino i Ugolino Vivaldi
Bracia Vandino (w niektórych źródłach jako Vadino lub Guido) i Ugolino Vivaldi (w niektórych źródłach jako Ugolino de Vivaldo; fl. 1291) – genueńscy kupcy i odkrywcy. Jako pierwsi w Europie próbowali dotrzeć do Indii poprzez opłynięcie wybrzeża Afryki[1].
Historia
edytujBracia Vivaldi wraz z Tedisio d'Orią i innymi mieszkańcami obywatelami Republiki Genui zorganizowali wyprawę morską z Genui do Indii w celu sprowadzenia towarów na handel; wyprawa składała się z dwóch dobrze uzbrojonych galer o nazwach[2] Sanctus Antonius i Alegranzia[3]. Wyprawa wyruszyła w maju 1291 roku (inne źródła podają rok 1285), ponadto Ugolinowi towarzyszyło dwóch franciszkanów[2][4]. Po wyruszeniu z Genui wyprawa na krótki czas zatrzymała się na Majorce, następnie przepłynęła Cieśninę Gibraltarską[3] i płynęła wzdłuż wybrzeża Maroka[1][5]; ostatnią informacją na temat lokalizacji wyprawy był fakt dotarcia do przylądka Cabo de Não[2]. Prawdopodobnie obie galery zatonęły w nieznanych okolicznościach[6].
Genueński kronikarz Jacopo d'Oria zapisał w 1291 roku, że była to wyprawa, której nikt dotąd się nie podjął[4][5]; jego bratanek Tedisio, mimo że współorganizował wyprawę, ostatecznie nie wziął w niej udziału[3]. Natomiast według francuskiego XX-wiecznego mediewisty Jeana Gimpela franciszkanie towarzyszący Vivaldim mogli wcześniej przeczytać pracę pod tytułem Opus Majus autorstwa Rogera Bacona, w której ten stwierdził, że odległość między Hiszpanią a Indiami nie jest duża[7].
Na początku XIV wieku Sorleone de Vivaldo, syn Ugolina[8], podjął się wypraw mających na celu odnalezienie swojego ojca; udało mu się dotrzeć do Mogadiszu[2][9]. W 1455 roku genueński marynarz Antoniotto Usodimare twierdził, że w pobliżu ujścia rzeki Gambia spotkał się z ostatnim ocalałym potomkiem jednego z braci Vivaldich[10][11]; ten miał przekazać informacje, że obie galery dopłynęły do Zatoki Gwinejskiej, z czego jedna utknęła na mieliźnie, natomiast drugiej udało się dotrzeć do wybrzeży Etiopii, a załoga statku została pojmana i była przetrzymywana w niewoli[2][12]. Włoski dominikanin Galvano Fiamma także stwierdził, że wyprawa Vivaldich dotarła do Etiopii, jednak zdecydowała się nie wracać do Genui[13].
W kulturze
edytujDo wyprawy braci Vivaldich jest nawiązanie w dwóch fragmentach datowanej na lata 1350–1385 Księdze wiedzy wszystkich królestw autorstwa anonimowego hiszpańskiego zakonnika. Jeden z nich opisuje podróż zakonnika będącego jednocześnie narratorem po regionie przypominającym Afrykę Subsaharyjską; dociera on do miasta Graçiona (będącego stolicą imperium Abdeselib) i dowiaduje się tam, że Genueńczycy dotarli do tegoż miasta, a jedna z galer zaginęła[14][6]. Gdy podróżnik udał się do sąsiedniego miasta Magdasor, spotkał w nim Genueńczyka o imieniu Sor Leone, który przebywał w tymże mieście poszukując swojego ojca[15][6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ugolino and Vadino Vivaldi. bookrags.com. [dostęp 2011-08-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e 1911 Encyclopædia Britannica/Vivaldo, Ugolino and Sorleone de. en.wikisource.org, 1911. (ang.).
- ↑ a b c Rogers 1955 ↓, s. 37.
- ↑ a b Rogers 1955 ↓, s. 36.
- ↑ a b Vivaldi, Ugolino e Guido. treccani.it. (wł.).
- ↑ a b c Yuri Leveratto: I navigatori Genovesi alla ricerca del favoloso regno del Prete Gianni [ di Yuri Leveratto ]. tuttostoria.net. (wł.).
- ↑ Gimpel 1976 ↓, s. 196.
- ↑ Rogers 1955 ↓, s. 43.
- ↑ Cortesão 1971 ↓, s. 61.
- ↑ Major 1868 ↓, s. 104.
- ↑ Farina i Camillocci 2001 ↓, s. 369.
- ↑ d'Avezac 1845 ↓, s. 25.
- ↑ Chiesa 2021 ↓, s. 88–106.
- ↑ Espada 1877 ↓, s. 63.
- ↑ Espada 1877 ↓, s. 67.
Bibliografia
edytuj- Marie Armand Pascal d'Avezac, Notice des Découvertes Faites au Moyen-Âge dans l'Océan Atlantique: Antérieurement aux Grandes Explorations Portugaises du Quinzième Siècle, Paryż: Imprimerie de Fain et Thunot, 1845 .
- Richard Henry Major, The Life of Prince Henry of Portugal, Londyn: A. Asher & Co, 1868 .
- Marcos Jiménez de la Espada, Libro del Conoscimiento, Madryt: Imprenta de T. Fortanet, 1877 .
- Francis Millet Rogers, The Vivaldi Expedition, „Annual Reports of the Dante Society” (73), 1955 .
- Armando Cortesão, History of Portuguese Cartography, t. 2, 1971 .
- Jean Gimpel, The Medieval Machine: The Industrial Revolution of the Middle Ages, Nowy Jork: Penguin Books, 1976 .
- Paolo Chiesa, Marckalada: The First Mention of America in the Mediterranean Area (c. 1340), „Terrae Incognitae”, 2, 53, 2021, DOI: 10.1080/00822884.2021.1943792, ISSN 0082-2884 .
- Mario Farina, Gianluca Solfaroli Camillocci, Le rane e lo stagno 4, antichità mediterranea e medioevo europeo, Turyn 2001 .