Wikipedia

V Korpus Wielkiej Armii

V Korpus Wielkiej Armii – jeden z korpusów Wielkiej Armii I Cesarstwa Francuskiego utworzony w 1805, zwany czasem w literaturze „Korpusem polskim” (w 1812 Armia Księstwa Warszawskiego stała się trzonem odtwarzanego korpusu). Z woli Napoleona pierwszym dowódcą V Korpusu Wielkiej Armii został marszałek Jean Lannes.

Marsz. Jean Lannes, pierwszy dowódca V Korpusu WA

Dowódcy V Korpusu WA

edytuj
 
Marsz. André Masséna, dowódca V Korpusu WA od 6 marca 1807
 
Książę Józef Poniatowski dowódca V Korpusu WA w 1812. Portret księcia Józefa na koniu, Juliusz Kossak, 1879
 
Generał Józef Zajączek
 
Jan Henryk Dąbrowski
 
Gen. Jacques Alexandre Law de Lauriston, dowódca V Korpusu Wielkiej Armii w 1813
 
Gen. Jean Pierre Baillod, szef sztabu V Korpusu Wielkiej Armii w 1813
 
Gen. Nicolas Joseph Maison, dowódca 16 Dywizji
w 1813
 
Gen. Jacques Pierre Louis Puthod, dowódca 17 Dywizji
w 1813

Historia korpusu przed 1812

edytuj

2 Dywizja V Korpusu Wielkiej Armii, dowodzona przez gen. Gazana, była jedną z dywizji tworzących nowy VIII Korpus Wielkiej Armii. Zmiany organizacyjne Wielkiej Armii miały związek z przygotowaniami do bitwy pod Dürrenstein (11 listopada 1805).

2 brygada huzarów V Korpusu Wielkiej Armii dołączyła do jazdy Joachima Murata i wzięła udział w bitwie pod Wertingen (8 października 1805).

Skład w 1805 (niepełny)

edytuj
  • dowódca marsz. Jean Lannes
  • 100 pułk piechoty liniowej
  • 2 brygada huzarów – (w 1805 dołączyła do jazdy Joachima Murata) dow. gen. Jean Louis François Fauconnet (1750–1819)
    • 9 i 10 pułk huzarów (razem ok. 600 szabel)
    • półkompania artylerii konnej (3 armaty)

Kampania pruska 1806

edytuj

4 października 1806 Wielka Armia wkroczyła do sprzymierzonej z Prusami Saksonii idąc na północny wschód. Podzielona była na korpusy armijne.

V Korpus marsz. Jeana Lannesa i VII Korpus marsz. Pierre’a Augereau maszerowały z Bambergu przez Coburg na Saalfeld/Saale.

Osobny artykuł: IV koalicja antyfrancuska.

Odtworzenie korpusu w 1812

edytuj
Osobny artykuł: V Korpus Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego.

Korpus został powołany, a de facto odtworzony dekretem Napoleona z 3 maja 1812. Dowództwo nad korpusem powierzono księciu Józefowi Poniatowskiemu. Od 12 listopada 1812, na skutek rany księcia Poniatowskiego, dowództwo przejął gen. Józef Zajączek. Korpus ten był największą polską formacją wojskową w wojnie roku 1812.

Szefem sztabu korpusu był gen. Stanisław Fiszer, aż do czasu gdy został śmiertelnie ranny w bitwie pod Tarutlnem. Dowódcą artylerii korpusu zaś gen. Jean Pelletier, a wojsk inżynieryjnych gen. Jean-Baptiste Mallet de Grandville.

Korpus liczył około 32 000 żołnierzy (inne źródła 36 tys.) i posiadał ok. 70 dział. Brał udział m.in. w bitwach pod Smoleńskiem i pod Borodino.

Skład w 1812

edytuj

Trzy w/w brygady jazdy utworzyły następnie dywizję jazdy, której to dowództwo powierzono gen Michałowi Ignacemu Kamieńskiemu.

Odtworzenie korpusu w 1813

edytuj

V Korpus Wielkiej Armii został odtworzony zimą 1813 w Magdeburgu. Kwatera główna: Löwenberg (pol. Lwówek Śląski).

Skład w II połowie 1813

edytuj
  • dowódca – gen. dyw. Jacques Alexandre Law de Lauriston (1768–1828)
  • szef sztabu – gen. bryg. Jean Pierre Baillod (1771–1853)
  • dowódca artylerii – gen. bryg. Jean Edmond Filhol de Camas
  • dowódca saperów – płk Lamarre
  • 16 Dywizja – gen. dyw. Nicolas Joseph Maison (1771–1840)
  • 1 Brygada – gen. Raymond Pierre Penne (1770–1815)
    • 151 pułk piechoty liniowej – płk Laurent-Marie Lebron
    • 152 pułk piechoty liniowej – płk Pierre Raynaud
  • 2 Brygada
    • 153 pułk piechoty liniowej – płk Louis-Benoit Mathieu
    • 154 pułk piechoty liniowej – płk Jacques-Francois Ozilliau
    • dwie baterie piesze, bateria konna, oddział wozów artyleryjskich
  • 17 Dywizja – gen. Jacques Pierre Louis Puthod (1769–1737)
  • 1 Brygada – gen. Martial Vachot
    • 134 pułk piechoty liniowej -płk Marie-Frederic Brillat-Savarin
    • 146 pułk piechoty liniowej – płk Antoine-Jacques Falcou
    • 3 Pułk cudzoziemski płk Lawless
  • 2 Brygada – gen. Jean Aurèle de Boisserolle (1764–1829)
    • 147 pułk piechoty liniowej – płk Benoit Prosper Sibuet
    • 148 pułk piechoty liniowej – płk Marc Antoine Marie Obert
    • dwie baterie piesze, oddział wozów artyleryjskich
  • 19 Dywizja – gen. dyw. Marie Joseph Rochembeau
  • 1 Brygada – gen. Louis Harlet (1772–1853)
    • 135 pułk piechoty liniowej – płk Louis-Onesime Poirson
    • 149 pułk piechoty liniowej – płk Eugene-Charles-Augustin-David Mandeville
  • 2 Brygada – gen. Michel Pascal Lafitte
    • 150 pułk piechoty liniowej – płk Francois Basile Azemar
    • 155 pułk piechoty liniowej – płk Paul-Noel-Jules Sennegon-Lasgonniere
    • dwie baterie piesze, oddział wozów artyleryjskich
    • rezerwa i tabor korpusu – trzy baterie piesze, bateria konna, trzy kompanie saperów, oddziały wozów artyleryjskich i ekwipunku

Odtworzenie korpusu wiosną 1815

edytuj

V Korpus odtworzono w marcu 1815 na bazie Armii Renu.

Osobny artykuł: 100 dni Napoleona.

Bibliografia

edytuj
  • Bronisław Gembarzewski, Szymon Askenazy: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
  • Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815, Poznań 1912.
  • Mariusz Olczak: Kampania 1813: Śląsk i Łużyce. Wydawnictwo „Oppidum”, 2004. ISBN 83-920174-3-9.
  • Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 – 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.}

Linki

edytuj

Rękopis: Raport generała Ludwika Kamienieckiego, dowódcy 18 Dywizji Piechoty, dla księcia Józefa Poniatowskiego, dowódcy V Korpusu Wielkiej Armii, napisany w Porębie (w powiecie chrzanowskim) 2.04.1813 r. - biblioteka cyfrowa Crispa

Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=V_Korpus_Wielkiej_Armii&oldid=74931983”