Uszwica
Uszwica – rzeka w południowej Polsce, prawy dopływ Wisły[1] o długości 67,4 km[2].
 Uszwica w górnym biegu (w Rajbrocie) | ||||||||||||||||
| Kontynent | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | ||||||||||||||||
| Rzeka 2 rzędu | ||||||||||||||||
| Długość | 61,2 km | |||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni |
323 km² | |||||||||||||||
| Źródło | ||||||||||||||||
| Miejsce | Beskid Wyspowy | |||||||||||||||
| Wysokość |
ok. 500 m n.p.m. | |||||||||||||||
| Współrzędne | ||||||||||||||||
| Ujście | ||||||||||||||||
| Recypient | Wisła | |||||||||||||||
| Miejsce | ||||||||||||||||
| Współrzędne | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | ||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | ||||||||||||||||
Wypływa z północnych zboczy Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego, spod wierzchołków Łopusza, Kobyły i Rogozowej z wysokości ok. 500 m n.p.m. Płynie początkowo przez Pogórze Wiśnickie, a poniżej Brzeska wpływa na Podgórze Bocheńskie. Do Wisły uchodzi na 151 km jej biegu[3]. Powierzchnia dorzecza wynosi 323 km².
Większe miejscowości, przez które przepływa Uszwica, to Uszew, Lipnica Murowana, Borzęcin, Bielcza, Jadowniki i Brzesko[2].
Począwszy od drogowskazu w Borzęcinie rzeka jest zmeliorowana. Średni przepływ w Borzęcinie (8,8 km od ujścia do Wisły) w latach 1956–1990 wynosił 2,46–0,17 m³/s, a stan wody mieścił się w granicach 30–566 cm[4].
Tylko zasilające rzekę potoki, spływające z zalesionych górskich stoków, mają czystą wodę. Ona sama jest silnie zanieczyszczona, płynąc przez obszary gęsto zaludnione. W latach osiemdziesiątych XX wieku i wcześniej w Uszwicy żył pstrąg potokowy, jednak działalność kłusownicza oraz duże zanieczyszczenie wody spowodowało, że pozostały jedynie znikome ilości tej szlachetnej ryby. W 2002 r. rzeka miała III klasę czystości do Brzeska, gdzie dołączają się ścieki z Brzeska i Okocimia, poniżej miała wody pozaklasowe[5].
Powyżej Brzeska występują ryby chronione, m.in. strzebla potokowa, śliz pospolity, piskorz, piekielnica, a także rak szlachetny. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w Uszwicy i jej dopływach, od źródeł po Gnojnik występowały licznie pstrąg potokowy, brzana pospolita i kleń.
Dopływy:
- lewe: Księży, Górzański, Leksandrówka, Kowalówka, Podszumin, Ulga Uszewska,
- prawe: Piekarski, potok w Gosprzydowej, dopływ w Gnojniku, Zawadka, Zagrody, potok z Okocimia, Grodna, Jastwianka, Niedźwiedź, Wróblówka, Borowa Struga[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 304, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2021-12-17].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [online] [dostęp 2021-12-17].
- ↑ Karpackie dopływy Wisły [online] [dostęp 2015-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-01].
- ↑ Region tarnowski – Ocena jakości wód – rzeka Uszwica. WIOŚ Kraków Delegatura w Tarnowie. [dostęp 2006-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-16)]. (pol.).