Uszkor
rodzaj ssaków
Uszkor[11], uszkornik[11] (Otomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Otomys | |||||
F. Cuvier, 1824[1] | |||||
Przedstawiciel rodzaju – uszkor bagienny (O. irroratus) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Infrarząd | |||||
Nadrodzina | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Plemię | |||||
Rodzaj |
uszkor | ||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
Euryotis irrorata Brants, 1827 | |||||
| |||||
Gatunki | |||||
|
Zasięg występowania
edytujMorfologia
edytujDługość ciała (bez ogona) 93–217 mm, długość ogona 40–127 mm, długość ucha 14–33 mm, długość tylnej stopy 19–41 mm; masa ciała 45–264 g[13][15].
Systematyka
edytujRodzaj zdefiniował w 1824 roku francuski zoolog i paleontolog Frédéric Cuvier w publikacji swojego autorstwa Des dents des mammifères[1]. W oryginalnym opisie Cuvier nie wymienił żadnego gatunku; na gatunek typowy wyznaczono uszkora bagiennego (O. irroratus).
Etymologia
edytuj- Otomys (Otomis): gr. ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[16].
- Euryotis: gr. ευρυς eurus ‘szeroki’; -ωτις ōtis ‘-uchy’, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Euryotis irrorata Brants, 1827.
- Oreomys: gr. ορος oros, ορεος oreos ‘góra’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[18]. Gatunek typowy: Oreomys typus Heuglin, 1877.
- Oreinomys: ορεινος oreinos ‘górski, żyjący w górach’, od ορος oros, ορεος oreos ‘góra’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[18].
- Anchotomys: gr. αγχι ankhi ‘blisko’; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor)[6]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Euryotis anchietae Bocage, 1882.
- Lamotomys (oryginalne oznaczenie): gr. λαμος lamos ‘paszcza, żarłoczność’; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor)[6]. Gatunek typowy: Otomys laminatus O. Thomas & Schwann, 1905.
- Myotomys: gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor)[7]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Otomys unisulcatus F. Cuvier, 1829.
- Metotomys: gr. μετα meta ‘obok, tuż przy’[19]; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor). Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Otomys turneri Wroughton, 1907 (= Otomys sloggetti O. Thomas, 1902).
- Palaeotomys: gr. παλαιος palaios ‘stary, antyczny’[20]; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor). Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Palaeotomys gracilis Broom, 1937.
- Prototomys: gr. πρωτος prōtos ‘pierwszy, przed’[21]; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor). Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Otomys campbelli Broom, 1946.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[22][15][12][22][11]:
- Otomys sloggetti O. Thomas, 1902 – uszkornik skalny
- Otomys willani P.J. Taylor, Kearney, Dalton, Chakona, Kelly & Barker, 2019
- Otomys karoensis Roberts, 1931 – uszkor przylądkowy
- Otomys laminatus O. Thomas & Schwann, 1905 – uszkor południowoafrykański
- Otomys unisulcatus F. Cuvier, 1829 – uszkornik zaroślowy
- Otomys barbouri B. Lawrence & Loveridge, 1953 – uszkor wrzoścowy
- Otomys denti O. Thomas, 1906 – uszkor górski
- Otomys lacustris G.M. Allen & Loveridge, 1933 – uszkor tanzański
- Otomys anchietae (Bocage, 1882) – uszkor angolski
- Otomys auratus Wroughton, 1906
- Otomys irroratus (Brants, 1827) – uszkor bagienny
- Otomys cuanzensis J. Eric Hill & T.D. Carter, 1937 – uszkor murawowy
- Otomys angoniensis Wroughton, 1906 – uszkor sawannowy
- Otomys fortior O. Thomas, 1906 – uszkor silny
- Otomys helleri Frick, 1914 – uszkor skryty
- Otomys typus (Heuglin, 1877) – uszkor właściwy
- Otomys burtoni O. Thomas, 1918 – uszkor stokowy
- Otomys occidentalis Dieterlen & van der Straeten, 1992 – uszkor paprociowy
- Otomys sungae L. von Bohmann, 1934 – uszkor sekretny
- Otomys jacksoni O. Thomas, 1891 – uszkor elgoński
- Otomys orestes O. Thomas, 1900 – uszkor afroalpejski
- Otomys thomasi Osgood, 1910 – uszkor krzepki
- Otomys uzungwensis B. Lawrence & Loveridge, 1953 – uszkor mokradłowy
- Otomys tropicalis O. Thomas, 1902 – uszkor tropikalny
- Otomys dollmani E. Heller, 1912 – uszkor młakowy
- Otomys dartmouthi O. Thomas, 1906 – uszkor łąkowy
- Otomys zinki Bohmann, 1943 – uszkor krępy
- Otomys simiensis P.J. Taylor, Lavrenchenko, Carleton, E. Verheyen, N.C. Bennett, Oosthuizen & Maree, 2011 – uszkor simeński
- Otomys cheesmani P.J. Taylor, Lavrenchenko, Carleton, E. Verheyen, N.C. Bennett, Oosthuizen & Maree, 2011 – uszkor ryftowy
- Otomys yaldeni P.J. Taylor, Lavrenchenko, Carleton, E. Verheyen, N.C. Bennett, Oosthuizen & Maree, 2011 – uszkor etiopski
Opisano również gatunki wymarłe[23]:
- Otomys campbelli (Broom, 1946)[10] (Południowa Afryka)
- Otomys gracilis (Broom, 1937[9] (Południowa Afryka; plejstocen)
- Otomys petteri Denys, 1989[24] (Tanzania; plejstocen)
Uwagi
edytuj- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Otomys F. Cuvier, 1824.
- ↑ Niepotrzebna nazwa zastępcza dla Oreomys Heuglin, 1877 ponieważ Trouessart błędnie uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Orenomys Aymard, 1855 (Hystricidae).
Przypisy
edytuj- ↑ a b F. Cuvier: Des dents des mammifères: considérées comme caractères zoologiques. Strasbourg, Paris: F.G. Levrault, 1824, s. 255. (fr.).
- ↑ A. Brants: Het geslacht der muizen door Linnaeus opgesteld: volgens de tegenswoordige toestand der wetenschap in familien, geslachten en soorten verdeeld. Berlyn: Akademische boekdrukkery, 1827, s. 93. (niderl.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 1–144. (wł.).
- ↑ T. von Heuglin: Reise in Nordost-Afrika. Schilderungen aus dem Gebiete der Beni Amer und Habab nebst zoologischen Skizzen und einem Führer für Jagdreisende. Cz. 2. Braunschweig: G. Westermann, 1877, s. 76. (niem.).
- ↑ É.L. Trouessart. Synopsis systematicus et geographicus Mammalium tam viventium quam fossilium. „Bulletin de la Société d’Études scientifiques d’Angers”. 10, s. 111, 1880. (fr.).
- ↑ a b c d Thomas 1918 ↓, s. 208.
- ↑ a b Thomas 1918 ↓, s. 206.
- ↑ Broom 1937 ↓, s. 765.
- ↑ a b Broom 1937 ↓, s. 761.
- ↑ a b R. Broom. Some South African pliocene and pleistocene mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 21 (1), s. 35, 1948. (ang.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 283–284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 512–514. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 741–747. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Otomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-12].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 328–330. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 488.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 280.
- ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 479.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 154.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 181.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 209.
- ↑ a b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra , Otomys Cuvier, 1824, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-12] (ang.).
- ↑ Ch. Denys. Phylogenetic affinities of the oldest East African Otomys (Rodentia, Mammalia) from Olduvai Bed I (Pleistocene, Tanzania). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Monatshefte”. 12, s. 708, 1989. (ang.).
Bibliografia
edytuj- O. Thomas. A revised classification of the Otomyinæ, with descriptions of new genera and species. „The Annals and Magazine of Natural History”. 2. Ninth series, s. 203–211, 1918. (ang.).
- R. Broom. On some new pleistocene mammals fromlimestone caves of the Transvaal. „South African journal of science”. 33 (3), s. 750–768, 1937. (ang.).
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).