Uszkor

rodzaj ssaków

Uszkor[11], uszkornik[11] (Otomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Uszkor
Otomys
F. Cuvier, 1824[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – uszkor bagienny (O. irroratus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

uszkory

Rodzaj

uszkor

Typ nomenklatoryczny

Euryotis irrorata Brants, 1827

Gatunki

33 gatunki (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce[12][13][14].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 93–217 mm, długość ogona 40–127 mm, długość ucha 14–33 mm, długość tylnej stopy 19–41 mm; masa ciała 45–264 g[13][15].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1824 roku francuski zoolog i paleontolog Frédéric Cuvier w publikacji swojego autorstwa Des dents des mammifères[1]. W oryginalnym opisie Cuvier nie wymienił żadnego gatunku; na gatunek typowy wyznaczono uszkora bagiennego (O. irroratus).

Etymologia

edytuj
  • Otomys (Otomis): gr. ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[16].
  • Euryotis: gr. ευρυς eurus ‘szeroki’; -ωτις ōtis ‘-uchy’, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Euryotis irrorata Brants, 1827.
  • Oreomys: gr. ορος oros, ορεος oreos ‘góra’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[18]. Gatunek typowy: Oreomys typus Heuglin, 1877.
  • Oreinomys: ορεινος oreinos ‘górski, żyjący w górach’, od ορος oros, ορεος oreos ‘góra’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[18].
  • Anchotomys: gr. αγχι ankhi ‘blisko’; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor)[6]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Euryotis anchietae Bocage, 1882.
  • Lamotomys (oryginalne oznaczenie): gr. λαμος lamos ‘paszcza, żarłoczność’; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor)[6]. Gatunek typowy: Otomys laminatus O. Thomas & Schwann, 1905.
  • Myotomys: gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor)[7]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Otomys unisulcatus F. Cuvier, 1829.
  • Metotomys: gr. μετα meta ‘obok, tuż przy’[19]; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor). Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Otomys turneri Wroughton, 1907 (= Otomys sloggetti O. Thomas, 1902).
  • Palaeotomys: gr. παλαιος palaios ‘stary, antyczny’[20]; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor). Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Palaeotomys gracilis Broom, 1937.
  • Prototomys: gr. πρωτος prōtos ‘pierwszy, przed’[21]; rodzaj Otomys F. Cuvier, 1824 (uszkor). Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Otomys campbelli Broom, 1946.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[22][15][12][22][11]:

Opisano również gatunki wymarłe[23]:

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Otomys F. Cuvier, 1824.
  2. Niepotrzebna nazwa zastępcza dla Oreomys Heuglin, 1877 ponieważ Trouessart błędnie uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Orenomys Aymard, 1855 (Hystricidae).

Przypisy

edytuj
  1. a b F. Cuvier: Des dents des mammifères: considérées comme caractères zoologiques. Strasbourg, Paris: F.G. Levrault, 1824, s. 255. (fr.).
  2. A. Brants: Het geslacht der muizen door Linnaeus opgesteld: volgens de tegenswoordige toestand der wetenschap in familien, geslachten en soorten verdeeld. Berlyn: Akademische boekdrukkery, 1827, s. 93. (niderl.).
  3. Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 1–144. (wł.).
  4. T. von Heuglin: Reise in Nordost-Afrika. Schilderungen aus dem Gebiete der Beni Amer und Habab nebst zoologischen Skizzen und einem Führer für Jagdreisende. Cz. 2. Braunschweig: G. Westermann, 1877, s. 76. (niem.).
  5. É.L. Trouessart. Synopsis systematicus et geographicus Mammalium tam viventium quam fossilium. „Bulletin de la Société d’Études scientifiques d’Angers”. 10, s. 111, 1880. (fr.). 
  6. a b c d Thomas 1918 ↓, s. 208.
  7. a b Thomas 1918 ↓, s. 206.
  8. Broom 1937 ↓, s. 765.
  9. a b Broom 1937 ↓, s. 761.
  10. a b R. Broom. Some South African pliocene and pleistocene mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 21 (1), s. 35, 1948. (ang.). 
  11. a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 283–284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  12. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 512–514. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  13. a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 741–747. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  14. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Otomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-12].
  15. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 328–330. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  16. Palmer 1904 ↓, s. 488.
  17. Palmer 1904 ↓, s. 280.
  18. a b Palmer 1904 ↓, s. 479.
  19. Jaeger 1959 ↓, s. 154.
  20. Jaeger 1959 ↓, s. 181.
  21. Jaeger 1959 ↓, s. 209.
  22. a b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  23. J.S. Zijlstra, Otomys Cuvier, 1824, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-12] (ang.).
  24. Ch. Denys. Phylogenetic affinities of the oldest East African Otomys (Rodentia, Mammalia) from Olduvai Bed I (Pleistocene, Tanzania). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. Monatshefte”. 12, s. 708, 1989. (ang.). 

Bibliografia

edytuj