Ustilago trichophora

Ustilago trichophora (Link) Kunze – gatunek grzybów z rodziny głowniowatych (Ustilaginaceae). Grzyb mikroskopijny, pasożytujący na chwastnicy jednostronnej i powodujący u niej grzybową chorobę o nazwie głownia chwastnicy.

Ustilago trichophora

Głownia chwastnicy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	głowniaki
Rząd	głowniowce
Rodzina	głowniowate
Rodzaj	głownia
Gatunek	Ustilago filiformis
Nazwa systematyczna
Ustilago trichophora (Link) Kunze Flora, Regensburg 13: 369 (1830)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ustilago, Ustilaginaceae, Ustilaginales, Ustilaginomycetidae, Ustilaginomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1825 r. Johann Heinrich Friedrich Link nadając mu nazwę Caeoma trichophora. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1830 r. Gustav Kunze.

Synonimy:

• Caeoma trichophorum Link 1825
• Uredo trichophora (Link) Körn. 1877
• Ustilago holubii Syd. 1935.

Morfologia

Zarodnie rozwijają się z lokalnie zagęszczonej grzybni zlokalizowanej w zewnętrznych komórkach miąższowych żywiciela. Mają kolor od oliwkowożółtego do żółtawobrązowego i wymiary 8–14 × 16–23 mm. Powstają w guzkowatych naroślach o chropowatej powierzchni otaczających cały pęd żywiciela. Narośla tworzą się na łodygach, zwłaszcza bezpośrednio nad węzłami. Później grzybnia strzępkowa przekształca się w galaretowatą masę, w której następnie rozwijają się zarodnie z zarodnikami. Zarodniki niemal kuliste, o średnicy 6,1–9,6 µm, czasami elipsoidalne, 4,4–6,9 × 8,1–12,7 µm, o barwie od szaropomarańczowej do brązowożółtej. Ściana ozdobiona brodawkami różnej wielkości.

Hodowla

Na agarze ziemniaczano-dekstrozowym (PDA), agarze Sabouraud dekstrozowym (SDA) oraz w wodzie po 6 miesiącach przechowywania w suchych warunkach kiełkuje od 14 do 35%. Procent kiełkowania był wyższy, gdy zarodniki występowały w skupiskach. Pojedyncze zarodniki kiełkowały rzadko. Na PDA, SDA i w wodzie zarodniki wytworzyły przedgrzybnię po 16–24 godzinach. Zwykle była ona jednokomórkowa, czasami rozgałęziona u podstawy zarodników. Sporydia powstają na czubku przedgrzybni przez pączkowanie. Następnie przedgrzybnia rozwinęła się w kolonie. Setchall i Brefeld podali, że przedgrzybnia U. trichophora jest dwukomórkowa.

Na PDA, po 3 tygodniach wzrostu, U. trichophora wytwarzała żółtawo-białe do pomarańczowo-białych, zwarte, powierzchniowe kolonie o średnicy 3–3,5 cm. Grzybnia powietrzna tych kolonii tworzyła rozgałęzione, szkliste strzępki o szerokości 2-2,5 µm, składające się z podłużnie elipsoidalnych, szklistych komórek o ziarnistej zawartości. Z wiekiem kolonie stawały się skórzaste, a ich grzybnia powietrzna tworzyła liczne kuliste lub owalne konglomeraty z powodu fragmentacji strzępek.

Próby zainfekowania chwastnicy jednostronnej, zarówno poprzez inokulację nasion zarodnikami, jak i siewki wodną zawiesiną sporydiów nie powiodły się.