Ustawa o kołach gospodyń wiejskich
Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich – polska ustawa uchwalona przez Sejm RP, która określa formy i zasady dobrowolnego zrzeszania się w kołach gospodyń wiejskich (KGW), tryb ich zakładania oraz organizację kół gospodyń wiejskich działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
| Państwo | |
|---|---|
| Data wydania |
9 listopada 2018 |
| Miejsce publikacji | |
| Tekst jednolity | |
| Data wejścia w życie |
29 listopada 2018 |
| Rodzaj aktu | |
| Przedmiot regulacji | |
| Status |
obowiązujący |
| Ostatnio zmieniony przez | |
| Wejście w życie ostatniej zmiany |
1 stycznia 2024 |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
Ustawa składa się z 37 artykułów oraz wzoru statutu koła gospodyń wiejskich, który stanowi załącznik do ustawy. Ustawa o kołach gospodyń wiejskich zmieniła 6 aktów prawnych i wydano do niej 4 akty wykonawcze. Znowelizowano ją w 2019, 2020, 2021 i 2023 roku.
Regulacje prawne dotyczące kół gospodyń wiejskich
edytujPrzed 2018 rokiem
edytujOd 11 października 1982 roku do 29 listopada 2018 roku przepisy dotyczące kół gospodyń wiejskich były regulowane przez rozdział 4 w art. 22 ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników[1]. Przepisy odnosiły się – obok KGW – do kółek rolniczych, rolniczych zrzeszeń branżowych, związków rolników, kółek i organizacji rolniczych oraz związków rolniczych zrzeszeń branżowych[1].
W 2018 r. przyjęto ustawę o kołach gospodyń wiejskich, która określiła formy i zasady dobrowolnego zrzeszania się w kołach gospodyń wiejskich, tryb ich zakładania oraz organizację kół gospodyń wiejskich[2].
Według ustawy koła gospodyń wiejskich są dobrowolną, niezależną od administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, samorządną społeczną organizacją mieszkańców wsi, wspierającą rozwój przedsiębiorczości na wsi i aktywnie działającą na rzecz środowisk wiejskich.
Koło gospodyń wiejskich reprezentuje interesy i działa na rzecz poprawy sytuacji społeczno-zawodowej kobiet wiejskich oraz ich rodzin, a także wspiera wszechstronny rozwój terenów wiejskich.
Cele funkcjonowania kół gospodyń wiejskich określone w ustawie
edytujKoło gospodyń wiejskich biorą pod uwagę następujące cele:
- prowadzić działalność społeczno-wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich
- prowadzić działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich
- wspierać rozwój przedsiębiorczości kobiet
- inicjować i prowadzić działania na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi
- upowszechniać i rozwijać formy współdziałania, gospodarowania i racjonalne metody prowadzenia gospodarstw domowych
- reprezentować interesy środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej
- rozwijać kulturę ludową w tym w szczególności kultury lokalną i regionalną
Zrzeszenia i związki kół gospodyń wiejskich
edytujW ustawie wskazano, że koła gospodyń wiejskich mogą współpracować i współdziałać ze sobą w zakresie realizacji zadań. Na zasadzie dobrowolności mogą zrzeszać się i tworzyć związki kół gospodyń wiejskich. Związek kół gospodyń wiejskich może być utworzony z inicjatywy co najmniej dwóch KGW, które zadeklarują członkostwo w związku w drodze uchwały podjętej przez zebrania członków tych kół.
Podstawowym zadaniem związku kół gospodyń wiejskich jest zapewnienie zrzeszonym w nim kołom pomocy w realizacji zadań statutowych, rozwijanie ich działalności oraz reprezentowanie interesów kół gospodyń wiejskich w kraju i za granicą.
Krajowy rejestr kół gospodyń wiejskich
edytujKoło gospodyń wiejskich podlegają obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich. Rejestr prowadzony jest przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Koło gospodyń wiejskich nabywa osobowość prawną dopiero po dokonania wpisu do rejestru. Wpis do rejestru upoważnia KGW do ubiegania się o pomoc finansową z budżetu państwa. Maksymalny limit wydatków z budżetu państwa na rzecz KGW określony został w 2018 r. na poziomie 90 mln zł. W ustawie określono, że organem wyższego, stopnia w sprawie przyznawania tej pomocy, w stosunku do prezesa ARiMR jest minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego[2].
Proces legislacyjny
edytujRządowy projekt ustawy wpłynął do Sejmu 25 września 2018 roku[3]. Trzy dni później projekt został skierowany do I czytania. 2 października 2018 roku odbyło się I czytanie projektu ustawy, po którym projekt został skierowany do prac w komisjach sejmowych. Prace w komisjach sejmowych trwały do 3 października. 3 października 2018 roku posłanka Teresa Hałas przedstawiła sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w którym Komisja wniosła o uchwalenie projektu ustawy. Jeszcze tego samego dnia odbyło się II czytanie projektu ustawy, po którym projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji. 4 października Komisja wniosła o uchwalenie projektu ustawy z poprawkami przyjętymi przez Komisję. Jeszcze tego samego dnia odbyło się III czytanie projektu ustawy i głosowanie. Głosowało 431 posłów: 406 głosowało za, 14 przeciw, 11 wstrzymało się od głosu. 4 października 2018 roku Sejm uchwalił ustawę o kołach gospodyń wiejskich. 8 października ustawa została przekazana Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. 26 października 2018 roku Senat przyjął poprawki do ustawy, a 3 dni później skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 7 listopada Komisja wniosła o przyjęcie poprawek Senatu przez Sejm. 9 listopada Sejm przyjął część poprawek. 13 listopada ustawa została przekazana Prezydentowi do podpisu, co uczynił 26 listopada 2018 roku.
Nowelizacje
edytujUstawa z 2021 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich
edytujW 2021 r. ukazała się nowelizacja ustawy o kołach gospodyń wiejskich[4]. Celem nowelizacji było kompleksowe uregulowanie tworzenia, organizacji, funkcjonowania i rozwiązywania kół gospodyń wiejskich. Zmieniono przepisy określających wysokość pomocy finansowej przekazywanej z budżetu państwa. Pomoc finansowa jest raz do roku i przyznawana na wniosek koła gospodyń wiejskich. Decyzji w sprawie przyznania pomocy podejmuje kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Nowelizacja ustawy z 2021 r. przeniosła kompetencje z ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego na ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.
Teksty jednolite
edytujMarszałek Sejmu RP ogłosił 4 obwieszczenia w sprawie jednolitego tekstu ustawy o kołach gospodyń wiejskich (w 2020, 2021 i 2023).
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ustawa z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz.U. z 1982 r. nr 32, poz. 217).
- ↑ a b c Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2018 r. poz. 2212).
- ↑ Druk nr 2856. sejm.gov.pl. [dostęp 2019-05-10].
- ↑ Ustawa z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2021 r. poz. 1240).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2018 r. poz. 2212)
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 maja 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1179)