Ursus model 1921/1922

Ursus model 1921/1922
	; „Ciągówka” w Muzeum Historii Ursusa
Inne nazwy	Ciągówka
Producent	Ursus
Okres produkcji	1922–1927
Miejsce produkcji	Polska, Warszawa
Poprzednik	brak
Następca	brak
	Dane techniczne
Silniki	18 kW (25 KM)
Napęd	4×2
Długość	3650 mm
Szerokość	1500 mm
Wysokość	1700 mm
Masa własna	2600 kg
	Dane dodatkowe
Modele ; bliźniacze	International Harvester Titan
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ursus model 1921/1922 – pierwszy polski ciągnik rolniczy, produkowany w latach 1922–1927 w zakładach mechanicznych Ursus w Warszawie w dzielnicy Wola, potocznie nazywany „ciągówka”.

Historia modelu

„Titan Engine” (po lewej) w Muzeum Motoryzacji w Otrębusach koło Warszawy

W latach 1915–1918 zespół pod kierownictwem prof. Karola Taylora rozpoczął prace konstrukcyjne nad pierwszym polskim ciągnikiem rolniczym. W 1918 roku został zaprezentowany prototyp ciągnika. Nie wszedł jednak do produkcji seryjnej^[1].

W 1921 roku w Fabryce Silników i Traktorów „Ursus” rozpoczęto przygotowania do produkcji ciągnika rolniczego, nazywanego wówczas „ciągówką”, którego konstrukcja oparta była na amerykańskim ciągniku Titan^[2]. W literaturze używane jest określenie Ursus model 1921/1922^[2]. W 1922 roku uruchomiono produkcję i w czerwcu tego roku pierwsze egzemplarze zaprezentowane zostały na polsko-francuskiej wystawie maszyn rolniczych w parku przy Agrykoli w Warszawie i pokazach orki w Wilanowie, a jesienią na II Targach Wschodnich we Lwowie^[2]. Na obu ekspozycjach traktor uzyskał bardzo pochlebne opinie. Według J. Tarczyńskiego, znana jest wielkość produkcji dla lat 1922–1923 – 100 sztuk, a całość produkcji, do 1925 roku, szacuje na około 200 sztuk^[2]. Inne publikacje podają, że produkowano je do 1927 roku i szacują produkcję na 100–150 sztuk^[3].

Jednocześnie rok 1922 – rozpoczęcie produkcji pierwszej ciągówki Ursus – jest momentem narodzin polskiego przemysłu ciągnikowego^[4].

W 1968 r. rolnik Stanisław Rakowski przekazał egzemplarz ciągówki Ursus do Muzeum Zakładowego Ursusa. Przed tym jeszcze wykonał pokazową orkę w pełni sprawnym i zadbanym ciągnikiem liczącym wówczas ponad 40 lat^[1].

Dane techniczne

Silnik:

wielopaliwowy (benzyna, nafta), czterosuwowy, dwucylindrowy napędzał koła tylne za pomocą łańcuchów rolkowych^[2]
moc – 25 KM przy 575 obr./min^[2]

Układ jezdny:

skrzynia biegów – o dwóch przełożeniach, z biegiem wstecznym
przednie – oś sztywna zawieszona wahliwie na sworzniu centralnym
tylne – sztywne
hamulce mechaniczne na koła tylne
prędkość maksymalna – na I biegu 3,4 km/h, na II biegu 4,7 km/h^[2]
siła pociągowa na I biegu – 8800 N (900 kG^[2])

Przypisy

↑ ^a ^b Ursus 1893–1983, b.m.r., s. 16.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Tarczyński 1984 ↓, s. 64-65.
↑ Andrzej Glajzer: Samochody ciężarowe URSUS 1928-1930. Warszawa: 2007, s. 13.
↑ J. Zbierajewski, Od ciągówki do ciągnika, [w:] Ursus, pod red. A. Orłowskiego, Warszawa 1978, s. 19.

Bibliografia

Jan Tarczyński. Ciągnik „Ursus” model 1921/1922. „Młody Technik”. 2/1984, s. 64-65, 1984.

Linki zewnętrzne

Opis ciągnika „Ciągówka” w serwisie producenta [dostęp 2014-01-19]

[Ursus_1893–1983,_b.m.r.,_s._16-1] Ursus 1893–1983, b.m.r., s. 16.

[CITEREFTarczyński198464-65-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Tarczyński 1984 ↓, s. 64-65.

[3] Andrzej Glajzer: Samochody ciężarowe URSUS 1928-1930. Warszawa: 2007, s. 13.

[4] J. Zbierajewski, Od ciągówki do ciągnika, [w:] Ursus, pod red. A. Orłowskiego, Warszawa 1978, s. 19.

[1]

[2]

[3]

[4]