Urban Müller
Urban Müller (ur. 30 sierpnia 1728 roku w Nowej Pasłęce k. Braniewa, zm. 3 lutego 1799[1] w Łęgowie) – duchowny katolicki, zakonnik (cysters), kompozytor okresu baroku i klasycyzmu.
Tablica w kościele w Łęgowie | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Wyznanie |
chrześcijańskie |
Kościół |
rzymskokatolicki |
Inkardynacja | |
Prezbiterat |
1753 |
Życiorys
edytujUrodził się w Nowej Pasłęce, małej rybackiej wiosce nad Zalewem Wiślanym. Na chrzcie otrzymał imię Franciszek. W seminarium jezuickim w Braniewie studiował filozofię, teologię i muzykę. Jego talent muzyczny ujawnił się już w braniewskim seminarium duchownym, o czym świadczy fakt, iż został pierwszym organistą w bursie dla kleryków, zwanej „bursa musicorum”.
Do Oliwy przybył 23 lipca 1749 roku, a w styczniu następnego roku wstąpił do klasztoru cystersów. 21 marca 1751 roku złożył zakonne śluby wieczyste w katedrze oliwskiej. Dwa lata później, w 1753, otrzymał święcenia kapłańskie. Możliwe jest, że studiował za granicą, zdobywając tytuł doktora filozofii, gdyż jego podpis z takim tytułem widnieje w roku 1767. Jednakże potwierdzenia tego faktu w źródłach brak.
Ojciec Urban Müller podczas pobytu w Oliwie sprawował funkcję organisty, zajmując się grą na organach w katedrze w czasie mszy i nabożeństw, oraz komponowaniem muzyki kościelnej. Zachowało się 27 dzieł – oryginałów lub odpisów – jego kompozycji. Przechowywane są w Pradze, Częstochowie, Pelplinie, Świętej Lipce i Barczewie. Wśród nich znajdują się m.in. msze, ofertoria, litanie, arie, duety, tworzone w duchu okresu przejściowego, pomiędzy barokiem i klasycyzmem. O wysokim poziomie artystycznym jego kompozycji świadczą niezwykle pochlebne opinie współczesnych Müllerowi gdańskich muzyków i krytyków muzycznych[2][3].
Oprócz działalności muzycznej o. Müller sprawował w latach 1767–1774 urząd zarządcy spichlerza, a w latach 1774–1779 był przeorem klasztoru. Następnie w latach 1780–1799 był proboszczem parafii św. Mikołaja w Łęgowie. Tam też zmarł i został pochowany. W roku 2008 w kościele w Łęgowie zostało ufundowane epitafium upamiętniające jego osobę (na zdjęciu)[4][5].
Na jednym z rękopisów kompozycji Müllera, znajdującym się w bibliotece klasztoru oo. Jezuitów w Świętej Lipce znajduje się dopisek: „pro sepultura authoris” (na pogrzeb autora). Jednak, czy owo requiem zostało wykonane zgodnie z wolą na pogrzebie kompozytora, brak jest jakiejkolwiek informacji[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Akt zgonu Urbana Müllera znajduje się w Archiwum Diecezjalnym w Pelplinie
- ↑ O. Urban Müller, kompozytor [online], legowo.e-kreatywni.eu [dostęp 2023-01-21] .
- ↑ Jan Jerzy Jasiewicz Twórczość kompozytorska o. Urbana Müllera z klasztoru cysterskiego w Oliwie Saeculum Christianum : pismo historyczno-społeczne 1/1, 233–252 1994
- ↑ PEREGRINUS | artykuły| sanktuaria w Polsce| Łęgowo [online], www.bp.ecclesia.org.pl [dostęp 2023-01-22] .
- ↑ a b Sławni ludzie związani z Pomorzem – wykłady prof. Andrzeja Januszajtisa odc. pt. "Muzycy" [online], Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku [dostęp 2023-01-22] (pol.).