Umberto Boccioni

Umberto Boccioni (ur. 19 października 1882 w Reggio di Calabria, zm. 17 sierpnia 1916 w Weronie) – włoski malarz i rzeźbiarz; jeden z twórców futuryzmu, współautor (z Carlo Carrą, Filippo Marinettim i Luigim Russolo) Manifestu futuryzmu (1909).

Umberto Boccioni

Data i miejsce urodzenia	19 października 1882 Reggio di Calabria
Data i miejsce śmierci	17 sierpnia 1916 Werona
Narodowość	włoska
Dziedzina sztuki	malarz, rzeźbiarz
Epoka	futuryzm

Życiorys

Urodził się w Reggio di Calabria, na południu Włoch. Jego ojciec był zatrudniony w administracji państwowej co wiązało się z częstymi przeprowadzkami. W roku 1897 Boccioni skończył Instytut Techniczny w Katanii i opuścił dom rodzinny przeniósł się do Rzymu. Tutaj poznał Maria Sironiego oraz Gina Severiniego, młodych malarzy. Razem uczęszczali do pracowni Giacoma Balli.

Od kwietnia 1906 roku Boccioni podróżował po Europie. Dwukrotnie odwiedził Paryż, i dotarł nawet do Petersburga. Pod koniec 1907 roku zamieszkał w Mediolanie, gdzie mieszkały jego matka i siostra.

Tutaj poznał poetę Filippo Tommaso Marinettiego, twórcę futuryzmu. 8 marca 1910 roku Boccioni, Russolo, Carra, Severnini i Balla ogłosili „Manifest malarstwa futurystycznego”. W 1911 roku uczestniczyli w pierwszej znaczącej ekspozycji futurystów w Mediolanie. W lutym 1912 roku wystawiali w galerii Bernheim-Jeune w Paryżu.

W 1915 roku Włochy przystąpiły do I wojny światowej. Boccioni razem z innymi futurystami zaciągnął się do wojska. Podczas manewrów odbywających się w pobliżu Werony, 16 sierpnia 1916 roku, Umberto Boccioni spadł z konia, wskutek tego wypadku zmarł następnego dnia.

Malarz

Bójka w Galerii Wiktora Emanuela, 1910, olej na płótnie, 76 x 64 cm., Pinakoteka Brera, Mediolan

Dzięki uczęszczaniu do pracowni Giacomo Balla, Boccioni zaczął malować w manierze pointylistycznej. Wkrótce jednak malarstwo jego pod wpływem programu futurystycznego, uległo radykalnym przemianom. Konstruował formy za pomocą przenikających się nawzajem płaszczyzn, komponując obraz według reakcji przedmiotów na światło.

W 1910 roku namalował obraz Awantura w galerii, który wystawił zorganizowanej w mediolańskiej siedzibie stowarzyszenia „Famiglia Artistica”. W roku 1911 malował pierwsze obrazy futurystyczne:

• tryptyk Stany duszy (podtytuły: Pożegnanie, Ci, co odchodzą, Ci , co pozostają)
• Siły ulicy

W następnym roku powstawały obrazy o charakterystycznych tytułach

• Symultaniczny widok z okna
• Ulica wchodzi do domu, Sprengel Museum w Hanowerze
• Dynamizm głowy kobiecej
• Elastyczność, synteza ruchu galopującego konia

W 1913 Boccioni zarzucił dotychczasowe tematy (tłum, miasto, ulicę) i starał się przedstawić na płótnie szybkość. Pojawiały się więc parowozy, samochody i rowery. W obrazie Dynamizm cyklisty dokonał syntezy ruchu roweru. Szkic do obrazu, wykonany tuszem jest jeszcze figuratywny, ale namalowany obraz jest już wyłącznie abstrakcyjny. Tą serię obrazów zamyka obraz z 1915 roku, wykonany w technice collage, Szarża lansierów.

Rzeźbiarz

Jedyna forma ciągłości w przestrzeni, 126,4x89x40,6 cm, kolekcja G. Mattioli, Mediolan

Wśród futurystów był czołowym rzeźbiarzem. Jego rzeźby są dynamiczne, pełne ekspresji, nie stroniące od groteski. W jednej z pierwszych rzeźb Boccioniego z roku 1912 Abstrakcyjne wklęsłości i wypukłości głowy artysta zestawia formy „pozytywowe” i „negatywowe”. Rzeźby z cyklu Antigrazioso są protestem przeciwko naturalistycznej, opartej na tradycji historycznej twórczości akademickiej. Rzeźbami, które najbardziej konsekwentnie realizują założenia teoretyczne futuryzmu są

• Jedyne kształty ciągłości w przestrzeni, rok 1913
• Rozwinięcie butelki w przestrzeni, rok 1912

Rzeźby futurystyczne Boccioniego wyprzedzały twórczość kubistów.

Teoretyk sztuki

Obok Marinettiego był najważniejszym współtwórcą futuryzmu. W kwietniu 1912 opublikował Manifest techniczny rzeźby futurystycznej, a w roku 1914 Manifest futurystyczny malarstwa i rzeźby.

Bibliografia

• Wielcy malarze ich życie inspiracje i dzieło, Futuryzm Nr 119, ISSN 1505-9464
• Adam Kotula, Piotr Krakowski, Malarstwo, rzeźba, architektura, Warszawa 1978

Linki zewnętrzne

• Biografia w serwisie Guggenheim Collection. guggenheimcollection.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-04)]. (ang.)
• Galeria i biografia (wł. • ang.)