Wikipedia

Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach

ulica w Katowicach

Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach – jedna z zabytkowych ulic w katowickiej dzielnicy Bogucice. Rozpoczyna swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Leopolda, ulica Ludwika i ulicą Katowicką. Następnie biegnie przez historyczną część dzielnicy Bogucice w kierunku południowym. Kończy swój bieg przy alei Walentego Roździeńskiego (DTŚ, DK 79). Ulica nosi imię księdza Leopolda Markiefki – proboszcza bogucickiej parafii w latach 1839–1882 (do 1843 administratora parafii)[2].

ulica księdza Leopolda Markiefki
Bogucice
Ilustracja
ulica księdza Leopolda Markiefki
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

906 m[1]

Przebieg
↑ ul. Ludwika
światła 0m ul. Katowicka, ul. Leopolda
115m ul. K. Mieroszewskiego
200m ul. Normy
225m ul. Piotra
330m ul. Kowalska
345m ul. Krakusa
415m ul. Węglana
425m ul. Brunona Żogały
460m ul. Kręta, pl. o. J. Nieborowskiego
530m ul. Grabonia, ul. Zofii Koniarkowej
565m ul. Sztygarska, ul. Nowa
775m ul. Kopalniana, ul. Ryszarda
840m dawna linia kol. do KWK Katowice
906m al. W. Roździeńskiego (DTŚ) 79
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica księdza Leopolda Markiefki”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica księdza Leopolda Markiefki”
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „ulica księdza Leopolda Markiefki”
Ziemia50°15′58,5″N 19°02′27,2″E/50,266253 19,040896
Multimedia w Wikimedia Commons
Katowice - mural, przedstawiający Jerzego Kukuczkę, wykonany w 2019 na ścianie bocznej budynku przy ul. ks. L. Markiefki 96 w dzielnicy Bogucice
Widok ulicy z wiaduktu kolejowego

Historia

edytuj
 
Litografia z poł. XIX w., przedstawiająca drewniany kościół w Bogucicach
 
Kościół parafialny św. Szczepana

W drugiej połowie XIX wieku tereny przy dzisiejszej ul. ks. L. Markiefki zaczęto intensywnie zabudowywać z powodu zwiększenia wydobycia węgla (kopalnia "Ferdynand")[3]. W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922) ulica nosiła nazwę Kaiserin Augusta Straße[4], w latach międzywojennych 1922–1939[5] i ponownie po wojnie od 1945 ulica księdza Leopolda Markiefki, w latach niemieckiej okupacji Polski (1939–1945) Bogutschützer Straße[6]. W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 70 istniała Apteka oo. Bonifratów[7], a pod numerem 40 – restauracja Michała Kozy[8]. Przed przebudową do klasy drogi szybkiego ruchu alei Walentego Roździeńskiego w latach sześćdziesiątych XX wieku, ulica ks. L. Markiefki miała bezpośrednie przedłużenie do Zawodzia w postaci ulicy Bogucickiej. W latach siedemdziesiątych ulicę ks. L. Markiefki zmodernizowano[9]. Wybudowano przy niej także nowoczesny pawilon handlowy[10]. W domu pod numerem 94 dnia 24 marca 1948 urodził się Jerzy Kukuczka – polski himalaista[11]. Informuje o tym pamiątkowa tablica, umieszczona na fasadzie budynku w 1997[12]. W czasach PRL przy ulicy istniało kino "Millenium". W 2009 do Miejskiego Domu Kultury przy ul. ks. L. Markiefki 44a dobudowano nowe pomieszczenia kosztem 2 314 859,31 PLN[13].

21 maja 2011 odbyło się Święto Ulicy Markiefki – plenerowe wydarzenie kulturalne[14].

Obiekty zabytkowe

edytuj

W południowo – wschodniej części Bogucic znajduje się zabudowa z początku XX wieku (rejon ul. ks. L. Markiefki, ul. Walerego Wróblewskiego), pierwotnie przeznaczona dla pracowników kopalni "Ferdynand"[15].

Przy ulicy ks. Leopolda Markiefki znajdują się następujące historyczne obiekty[16]:

  • zespół dawnego Konwentu Ojców Bonifratrów i Szpitala Miejskiego nr 1 (ul. ks. L. Markiefki 85–87)[17]; zespół konwentu wzniesiono w latach 1872–1874[18]; szpital – w latach 1902–1903; obiekty zbudowano w stylu historyzmu z elementami neoromańskimi i neogotyckimi oraz wpisano do rejestru zabytków dnia 1 lipca 1992 (nr rej.: A/1367/88[19], obecnie A/1367/24[20]); szpital wzniesiono na miejscu dawnej chaty ostatniego polskiego sołtysa Katowic – Kazimierza Skiby, przeniesionej z Katowic; zdecydowano, że zostanie przeniesiona z Bogucic do Drajoka (dzisiejsza ul. Burowiecka)[21];
  • neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem świętego Szczepana (ul. ks. L. Markiefki 89[15]); wpisany do rejestru zabytków dnia 26 maja 1988 (nr rej.: A/1365/88[19]); wzniesiony w latach 1892–1894 według projektu Pawła Jackischa, ukończony przez Müllera; kościół stoi na miejscu wcześniejszego z 1854, przed nim znajdowały się w tym miejscu inne drewniane kościółki[22][23];
  • zespół sześciu figur przed kościołem parafialnym świętego Szczepana: święty Paweł, święty Piotr, święty Szczepan, święty Józef z Dzieciątkiem, Najświętsza Maria Panna, święta Barbara; zespół wpisano do rejestru zabytków dnia 21 sierpnia 1992 (nr rej.: B/630/928);
  • zespół plebanii i ochronki (ul. ks. L. Markiefki 89), pochodzący z końca XIX wieku[24];
  • objęte ochroną konserwatorską budynki przy ul. ks. L. Markiefki 29, 43, 45, 47; wzniesione pod koniec XIX i na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego (tzw. "familoki")[25]:
    • budynek mieszkalny – kamienica narożna (ul. ks. L. Markiefki 29), wzniesiony w 1875 w stylu historyzmu, przebudowany w 1891[24],
    • budynek mieszkalny – kamienica (ul. ks. L. Markiefki 43)[24],
    • budynek mieszkalny – kamienica (ul. ks. L. Markiefki 45), wzniesiony w 1889 w stylu historyzmu[24],
    • budynek mieszkalny – kamienica (ul. ks. L. Markiefki 47), wzniesiony w 1889 w stylu historyzmu[24];
  • kamienny krucyfiks na rogu ul. ks. L. Markiefki i ul. Leopolda, wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku[24];
  • dawny Dom Ludowy (ul. ks. L. Markiefki 44a), wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 49), wybudowana w latach osiemdziesiątych XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 50, róg z ul. Sztygarską), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu ceglanego[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 51), wybudowana w latach osiemdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 52), wzniesiona w 1890 w stylu historyzmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 53), wybudowana w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienice mieszkalne (ul. ks. L. Markiefki 55, 59, 63, 65, 79, 81/81a, 83)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 56), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienice mieszkalne (ul. ks. L. Markiefki 58, 60, 61, 62, 64, 66, 70, 72/74, 84, 86), wybudowane pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 68, ul. B. Żogały 2), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego[24];
  • dom mieszkalny (ul. ks. L. Markiefki 69), wybudowany w latach dwudziestych XX wieku w stylu modernizmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 75), wzniesiona w 1894 w stylu historyzmu[24];
  • kamienny krzyż na rogu ul. ks. L. Markiefki 76 i ul. Kowalskiej[24]; na cokole znajduje się krucyfiks, a we wnęce wysokiego dwuczłonowego cokołu umieszczono figurkę świętej, istnieje także tablica inskrypcyjna (Fundatorzitego/Krziża/Posiedziciele gruntu z/gminy Bogucki/1887); krzyż posiada żelazne kute ogrodzenie; w 2005 poddano go renowacji[26];
  • dawna kuźnia i dom (ul. ks. L. Markiefki 76), pochodzące z XIX wieku[24], nie zachowała się w całości[27];
  • budynek dawnej szkoły (ul. ks. L. Markiefki 78), wzniesiony w 1875 w stylu historyzmu[24];
  • dwa domy mieszkalne (ul. ks. L. Markiefki 80, 82), wybudowane pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • dom mieszkalny i budynek dawnej piekarni (ul. ks. L. Markiefki 90), pochodzące z końca XIX wieku, wzniesione w stylu historyzmu[24], budynek piekarni utracił cechy zabytkowe wskutek przeróbek[27];
  • dom mieszkalny (ul. ks. L. Markiefki 92), wybudowany w latach osiemdziesiątych XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. ks. L. Markiefki 94), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienica mieszkalna z końca XIX wieku (ul. ks. L. Markiefki 96), wybudowana w stylu historyzmu ceglanego[24].

Opis

edytuj

Ulica ks. Leopolda Markiefki jest drogą klasy L[25]. Ulicą kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[28]. Przy ulicy swoją siedzibę mają (stan na 2011)[29]: niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, Miejski Dom Kultury "Bogucice" – Filia, "Boni Fratres Catoviensis" Sp. z o.o. - Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach, spółdzielnia pracy, Zakładowy Dom Kultury "Katowice", firmy handlowo-usługowe, przedsiębiorstwa inwestycyjno-budowlane, administracja Osiedla "Ścigały", Miejska Biblioteka Publiczna – Filia nr 33, Przedszkole Publiczne parafii rzymskokatolickiej św. Szczepana, Zakład Badawczo-Doświadczalny Gospodarki Komunalnej, parafia św. Szczepana w Katowicach.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  2. ↑ Broszkiewicz Jacek; Katowice - reflektorem po mieście, wydawca: Urząd Miejski w Katowicach, ISBN 83-901884-0-6, s. 5.
  3. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 63. ISBN 83-905115-0-9.
  4. ↑ Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego: Floetzkarte des Oberschlesischen S. No 26 Sect. Kattowitz. www.mapywig.org. [dostęp 2011-09-17]. (niem.).
  5. ↑ Niemiecka mapa Katowic z 1939 www.mapywig.org [dostęp 2011-09-17]
  6. ↑ Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)]. (niem.).
  7. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 73. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 95. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 100. ISBN 978-83-7164-636-2.
  10. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 68. ISBN 83-905115-0-9.
  11. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 172. ISBN 83-905115-0-9.
  12. ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
  13. ↑ Urząd Miasta Katowice: Dobudowa nowych pomieszczeń do budynku Miejskiego Domu Kultury przy ul. L. Markiefki 44a w Katowicach-Bogucicach. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  14. ↑ Święto Ulicy Markiefki (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-09-17]
  15. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  16. ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  17. ↑ Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk: Domy i gmachy Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2013, s. 28-31. ISBN 978-83-63780-00-5. (pol.).
  18. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 75. ISBN 978-83-7729-021-7.
  19. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2011-09-17].
  20. ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-03-28]
  21. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 64. ISBN 83-905115-0-9.
  22. ↑ Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 77.
  23. ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 73, ISBN 978-83-7729-502-1.
  24. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  25. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze dzielnicy Bogucice w Katowicach w rejonie ulic: Wróblewskiego, Wrocławskiej, Nowej i Markiefki, ograniczonym od strony południowej al. W. Roździeńskiego. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  26. ↑ Urząd Miasta Katowice: Renowacja krzyża kamiennego zlokalizowanego przy ulicy L. Markiefki / Kowalska w Katowicach - Bogucicach. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  27. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-09-17]
  28. ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).
  29. ↑ Spis firm na ulicy Markiefki w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-26)]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Katowice – Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Ulica_księdza_Leopolda_Markiefki_w_Katowicach&oldid=74353536”