Ulica Stefana Jaracza w Łodzi

ulica Stefana Jaracza
	Centrum, Fabryczna
	; Kamienica Olszera w Łodzi stojąca przy ul. Jaracza (2019).
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Długość	1,85 km
Przebieg
	Położenie na mapie Łodzi ulica Stefana Jaracza
	Położenie na mapie Polski ulica Stefana Jaracza
	Położenie na mapie województwa łódzkiego ulica Stefana Jaracza
	51°46′23,8″N 19°27′44,7″E/51,773276 19,462426
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Stefana Jaracza – ulica w Łodzi położona w dzielnicy Śródmieście. Liczy 1,85 km długości i krzyżuje się z 10 ulicami. Wszystkie z nich, oprócz ulicy Piramowicza, przecinają ją. Ulica Stefana Jaracza przebiega równoleżnikowo od skrzyżowania z ulicą Kopcińskiego do skrzyżowania z ulicą Piotrkowską, przechodząc następnie w ulicę Więckowskiego. Ulica na całej długości jest jednokierunkowa, a ruch odbywa się ze wschodu na zachód^[1].

Nazwa i historia

Ulicę wytyczono wraz z utworzeniem osady sukienniczej Nowe Miasto na południe od Starego Miasta, co miało miejsce w latach 1821–1823^[2]. Otrzymała ona wtedy nazwę Pod Cegielnią, gdyż prowadziła w kierunku pierwszej miejskiej cegielni założonej z postanowienia Rajmunda Rembielińskiego^[3] w okolicy dzisiejszego placu Dąbrowskiego^[4]. W przeciwieństwie do innych ulic krzyżujących się z Piotrkowską nie przecinała jej. Biegła tylko w kierunku wschodnim, w stronę wspomnianej wcześniej cegielni^[5]. W następnych latach zaczęto określać ją jako Podcegielnianą, a w 1845 r. nazwę zmieniono na Cegielnianą^[3]. W połowie XIX stulecia zabiegano o to, by przedłużyć ulicę na zachód od Piotrkowskiej. Udało się to zrealizować w połowie lat 60. XIX wieku, kiedy to przedłużono Cegielnianą do ulicy Długiej (jej obecna nazwa to Gdańska). Droga biegnąca dalej w kierunku zachodnim otrzymała nazwę Nowo-Cegielniana (dzisiaj jest to część ul. Więckowskiego)^[5]. W 1860 roku cała ulica Cegielniana została wyłożona drewnianym brukiem. Przez lata Cegielniana nie posiadała stałej i jednolitej numeracji. Wynikało to ze wspomnianego wcześniej przedłużenia do ulicy Długiej oraz skrócenia o ten właśnie odcinek, który został przemianowany na ulicę Śródmiejską^[3]. Na przełomie XIX i XX wieku ulicę znacznie przedłużono na wschód, zabudowania pojawiły się na tym odcinku wraz z początkiem XX wieku. W czasie okupacji niemieckiej ulica nosiła nazwę Moltkestraβe^[5]. Po II wojnie światowej przywrócono nazwę Cegielniana. Dodatkowo, w 1948 r. ulicę wyłożono cegłą klinkierową. W 1949 r. ulica otrzymała swoją obecną nazwę – Stefana Jaracza, którą to nosi do dziś^[3]. Ulica Stefana Jaracza to dzisiaj jedna z najintensywniej zabudowanych śródmiejskich ulic Łodzi^[5].

Zabytki

Według rejestru NID^[6] na listę zabytków wpisane są następujące obiekty znajdujące się przy ulicy Jaracza w Łodzi:

park im. S. Staszica, kwartał ulic: Narutowicza – Uniwersytecka – Jaracza – Wierzbowa, 1888–1902, nr rej.: A/328 z 29.12.1992
kamienica Kulpińskich – kamienica z dwiema oficynami, ul. Jaracza 30, 1913–1914, nr rej.: A/346 z 14.12.1993
kamienica, ul. Jaracza 42, 1898, nr rej.: 279 z 21.01.1981
pałac Arnolda Stillera, ul. Jaracza 45, 1893–1899, nr rej.: A/101 z 20.01.1971:
- dom ogrodnika, koniec XIX w., nr rej.: A/108 z 11.02.2011
- ogród, koniec XIX w., nr rej.: jw.
kamienica wraz z oficynami, ul. Jaracza 53, 1895–1896, nr rej.: A/130 z 5.09.2012

Przypisy

↑ Mapy Google. Mapy Google. [dostęp 2015-09-06].
↑ Rynkowska 1970 ↓, s. 6–7.
↑ ^a ^b ^c ^d Cegielniana-Jaracza – Ulica kultury i rozrywki. [dostęp 2015-09-06].
↑ Spacerownik. Łódź Śródmieście – część druga. [dostęp 2015-09-06].
↑ ^a ^b ^c ^d ul. Stefana Jaracza – Topografie. topografie.pl. [dostęp 2015-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)].
↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych województwa łódzkiego. [dostęp 2015-09-06].

Bibliografia

AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0 .

[1] Mapy Google. Mapy Google. [dostęp 2015-09-06].

[CITEREFRynkowska19706–7-2] Rynkowska 1970 ↓, s. 6–7.

[:1-3] Cegielniana-Jaracza – Ulica kultury i rozrywki. [dostęp 2015-09-06].

[4] Spacerownik. Łódź Śródmieście – część druga. [dostęp 2015-09-06].

[:0-5] ul. Stefana Jaracza – Topografie. topografie.pl. [dostęp 2015-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)].

[6] Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych województwa łódzkiego. [dostęp 2015-09-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]