Ulica Komuny Paryskiej w Siemianowicach Śląskich
Ulica Komuny Paryskiej – ulica w Siemianowicach Śląskich o długości około 930 m, położona na terenie dzielnicy Centrum, łącząca od południa ulicę Powstańców z ulicą Jasną przez m.in. ulice: P. Śmiłowskiego i Obwodową. Została ona wytyczona w rejonie historycznej kolonii Wandy, będącej częścią historycznej gminy Huta Laura. Przy niej znajdują się liczne kamienice i budynki mieszkalne wpisane do gminnej ewidencji zabytków.
Centrum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Komuny Paryskiej widziana od strony ulicy Powstańców | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
ok. 930 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°18′16,4″N 19°02′08,1″E/50,304556 19,035583 |
Charakterystyka i przebieg
edytujUlica Komuny Paryskiej w Siemianowicach Śląskich położona jest na terenie dzielnicy Centrum[1]. Jest ona drogą gminną[2]. W systemie TERYT widnieje ona pod numerem 09101[3]. Kod pocztowy dla wszystkich adresów przy ulicy to 41-100[4].
Numeracja domów przy ulicy Komuny Paryskiej rozpoczyna się od strony południowej, od skrzyżowania z ulicą Powstańców – po stronie zachodniej numeracja jest parzysta, zaś po wschodniej nieparzysta. Od skrzyżowania z ulicą Powstańców do ulicy P. Śmiłowskiego ulica Komuny Paryskiej kieruje się w stronę północną, a na tym odcinku ruch pojazdów odbywa się jednokierunkowo, w kierunku południowym. Za skrzyżowaniem z ulicą P. Śmiłowskiego ulica Komuny Paryskiej jest już dwukierunkowa[1]. Na wysokości ulicy Cichej ulica Komuny Paryskiej zmienia swój przebieg na północno-wschodni. Droga kończy swój bieg na skrzyżowaniu z ulica Jasną, nieopodal Parku Pszczelnik. Łączna długość ulicy wynosi około 930 m[5].
Ulicą Komuny Paryskiej nie kursują pojazdy transportu miejskiego – najbliższe przystanki ZTM znajdują się przy sąsiedniej ulicy 1 Maja – Siemianowice Liceum Katolickie i Siemianowice Szpital[6]. W 2014 roku przy ulicy Komuny Paryskiej mieszkały 1432 osoby[7], a wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy tejże ulicy przynależą do parafii Krzyża Świętego[8].
Historia
edytujObecna Komuny Paryskiej została wytyczona w rejonie powstałej w latach 50. XIX wieku kolonii Wandy[9]. Została oznaczona na mapie wydanej w 1883 roku. Wówczas istniał odcinek od skrzyżowania z dzisiejszą ulicą Powstańców, a kończyła się przed dzisiejszym skrzyżowaniem z ulicą Obwodową – sama zaś ulica Obwodowa wówczas nie istniała[2]. W okresie przedwojennym ulica nosiła nazwę Wilhelm Fitznerstrasse[10].
Przy tej ulicy, na odcinku pomiędzy ulicą P. Śmiłowskiego a ulicą Obwodową w 1894 roku powstała zabudowa robotnicza dla pracowników Fabryki Kotłów Parowych Fitznera. Za projekt kolonii odpowiadali: Hugo Mausel, Jacob Kamsella i miejski budowniczy Johannes Seiffert[9]. Przy dzisiejszej ulicy Komuny Paryskiej 17, pod koniec XIX wieku Fitznerowie oddali do użytku dom noclegowy dla pracowników Fabryki Kotłów Parowych[11]. W dwudziestoleciu międzywojennym ulica nosiła nazwę ulicy Wojciecha Korfantego[12].
W okresie Polski Ludowej ulica posiadała już swoją obecną nazwę. Na mapie z lat 1958–1961 ulica Komuny Paryskiej istniała już na całej swojej obecnej długości[2]. W latach 60. i 70. XX wieku Siemianowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa postawiał szereg bloków mieszkalnych, będących częścią obecnego osiedla Centrum. W 1960 roku oddano do użytku czterokondygnacyjny blok mieszkalny przy ulicy Komuny Paryskiej 13a-b, w 1968 roku powstały trzy, jedenastokondygnacyjne bloki mieszkalne przy ulicy Komuny Paryskiej 1, 3 i 5, natomiast w 1973 roku czterokondygnacyjny budynek pod numerem 6b-c[13]. W latach 70. XX wieku na rogu ulicy Komuny Paryskiej i ulicy P. Śmiłowskiego powstał piętrowy pawilon, który do końca lat 80. XX wieku mieścił księgarnię Domu Książki, kawiarnię Agawa i punkt naprawy telewizorów. Po przebudowie pawilon w całości stał się siedzibą oddziału PKO Banku Polskiego[12].
W 2004 roku przy ulicy Komuny Paryskiej mieszkało 1587 osób, zaś w 2014 mieszkańców było 1432, co stanowiło spadek o 9,77%[7].
W dniu 20 marca 2019 roku podpisano umowę na wymianę nawierzchni na wybranych odcinkach dróg na terenie Siemianowic Śląskich, w tym na ulicy Komuny Paryskiej[14]. Prace modernizacyjne na odcinku ulicy o długości 350 m pomiędzy ulica Śląską a ulicą Obwodową zrealizowano w lipcu tego samego roku. W ramach prac wykonano prócz wymiany nawierzchni również regulację krawężników i obrzeży, a także chodników z kostki brukowej. Koszt prac modernizacyjnych wyniósł około 880 tys. złotych[15].
Obiekty historyczne i zabytki
edytujCzęść budynków przy ulicy Komuny Paryskiej jest wpisanych do gminnej ewidencji zabytków. Są to następujące obiekty:
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 2)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 4/4a)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 6)[16] – bogata w detale kamienica z orłami, wybudowana przez siemianowickiego budowniczego i właściciela firmy budowlanej Roberta Pietruszkę[10],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 6a)[16] – willa Marya; okna półkolistego wykusza na parterze po lewej stronie budynku były ozdobione witrażami[17],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 7)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 8)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 9)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 10)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 12)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 16)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 17/17a/17b) – budynek dawnego domu noclegowego dla pracowników Fabryki Kotłów Parowych Fitznera z końca XIX wieku; jest to obiekt czterokondygnacyjny na planie litery U; wewnątrz podwórka powstały budynki mieszczące pierwotnie pralnię, łaźnię, magiel i chlewiki[11],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 18)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 19)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 20)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 22[16]),
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 24/24a)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 25)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 26)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 27)[16],
- Budynek mieszkalny (ul. Komuny Paryskiej 28)[16].
Gospodarka i instytucje
edytujW 2014 roku przy ulicy Komuny Paryskiej było zarejestrowanych 55 mikro- i małych przedsiębiorstw[18]. Do systemu REGON do połowy października 2021 roku zostało wpisanych łącznie 208 podmiotów zarejestrowanych przy ulicy Komuny Paryskiej. Pośród dalej funkcjonujących, swoją siedzibę mają tutaj takie placówki jak m.in.: piekarnie, wspólnoty mieszkaniowe, sklepy wielobranżowe, warsztaty samochodowe, pracownia projektowa, kwiaciarnia, zakład tapicerski, gospodarstwa rolne, gabinet lekarski, biuro rachunkowe, kancelaria adwokacka, pracownia architektoniczna i inne[19].
Przypisy
edytuj- ↑ a b OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ a b c Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ Głfówny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2013, s. 1143 [zarchiwizowane 2013-07-15] .
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
- ↑ a b Lokalny... 2016-12 ↓, s. 56.
- ↑ Rzymsko-Katolicka Parafia Krzyża Świętego: Informacje ogólne. krzyzsiemianowice.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ a b Derus 2012 ↓, s. 118.
- ↑ a b Derus 2006 ↓, s. 59.
- ↑ a b Marian Jadwiszczok: Schlafhaus przy ulicy Kom. Paryskiej 17. www.twoje.siemianowice.pl, 2020-11-25. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ a b Halor 2000 ↓, s. 89.
- ↑ Siemianowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa: Osiedle Centrum. Osiedle w liczbach. www.ssm.siemianowice.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ Dagmara Brudek-Schulz: Umowa podpisana. Rozpoczynamy sezon remontów drogowych. www.siemianowice.pl, 2019-03-20. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ Najważniejsze inwestycje od 2015 roku. www.google.com. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Pędzińska 2019 ↓, s. 28.
- ↑ Derus 2013 ↓, s. 73.
- ↑ Lokalny... 2016-12 ↓, s. 80.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Stan danych na dzień: 05-10-2021. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl, 2021-10-09. [dostęp 2021-10-09]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Małgorzata Derus , Kamienice śródmieścia Siemianowicach Śląskich, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (5), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2006, s. 58-65, ISSN 1644-8154 (pol.).
- Małgorzata Derus , Kolonie robotnicze, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (11), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2012, s. 115-126, ISSN 1644-8154 (pol.).
- Małgorzata Derus , Witraże siemianowickie, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (12), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2013, s. 58-76, ISSN 1644-8154 (pol.).
- Antoni Halor, Przewodnik siemianowicki. Wędrówki po mieście i okolicy, wyd. pierwsze, Siemianowice Śląskie: Urząd Miasta Siemianowice Śląskie, 2000, ISBN 83-913068-1-X (pol.).
- Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta Siemianowice Śląskie na lata 2016-2022, Siemianowice Śląskie: Urząd Miasta Siemianowice Śląskie, grudzień 2016 [dostęp 2021-10-05] (pol.).
- Małgorzata Pędzińska , Gminny Program Opieki nad Zabytkami Siemianowic Śląskich do 2022 roku, Załącznik Nr 1 do uchwały Nr 170/2019 Rady Miasta Siemianowic Śląskich z dnia 19 grudnia 2019 r., bip.msiemianowicesl.finn.pl, Siemianowice Śląskie 2019 (pol.).