Wikipedia

Ulica Katowicka w Siemianowicach Śląskich

ulica w południowej części Siemianowic Śląskich

Ulica Katowicka – ulica w południowej części Siemianowic Śląskich o długości około 1170 metrów, biegnąca przez dzielnicę Centrum, łącząca od północy na rondzie Siemion Laurahutę z granicą Siemianowic Śląskich z Katowicami na wysokości osiedla J. Tuwima – jej przedłużeniem jest ulica Telewizyjna. Obecny przebieg ulica zyskała na początku lat 60. XX wieku wraz z przebudową tej części miasta. Wcześniej część trasy przebiegała wzdłuż obecnej ulicy Starej Katowickiej, której długość zmieniała się z wraz z rozbudową huty „Laura” (późniejsza huta „Jedność”). Ulicą Katowicką kursują tramwaje i autobusy na zlecenie ZTM-u.

ulica Katowicka
Centrum
Ilustracja
Ulica Katowicka na wysokości wiaduktu dawnej rosbanki; widok w kierunku ronda Siemion
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Siemianowice Śląskie

Długość

ok. 1170 m

Przebieg
pl. P. Skargi ↑
0 m ul. H. Sienkiewicza →
← ul. J. III Sobieskiego
↖ ul. L. Waryńskiego
↖ ul. S. Staszica
145 m ← ul. Hutnicza →
360 m wiadukt d. rosbanki
światła 500 m ← ul. Lipowa
550 m ul. Stara Katowicka ↗
670 m ← ul. Klonowa
1 160 m ← Grabowa
1 170 m granica miasta
↓ Katowice, ul. Telewizyjna ↓
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Katowicka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Katowicka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Katowicka”
Ziemia50°17′38,7″N 19°01′26,5″E/50,294083 19,024028
Multimedia w Wikimedia Commons

Przebieg

edytuj
 
Fragment ulicy Katowickiej na wysokości osiedla Tuwim

Ulica Katowicka znajduje się w południowej części Siemianowic Śląskich i od północy łączy w kierunku południowo-zachodnim Laurahutę z Katowicami, na wysokości osiedla Tuwim. Ulica ta w całości przebiega przez tereny dzielnicy Centrum. Od północnej strony ulica Katowicka krzyżuje się na rondzie Siemion (potocznie rondo „z kulami”[1]) z ulicami: Jana III Sobieskiego, Ludwika Waryńskiego, Stanisława Staszica i Bartosza Głowackiego. Po przeciwnej stronie od wylotu ulicy znajduje się dodatkowo skwer Laury oraz plac Piotra Skargi. Od tego miejsca ulica biegnie w kierunku południowo-zachodnim. Równolegle do niej, po wschodniej stronie ciągnie się linia tramwajowa. Na wysokości stacji paliw ulica skręca długim łukiem w prawo, otaczając po prawej stronie osiedle J. Tuwima. Droga kończy się na granicy Siemianowic Śląskich z Katowicami na wysokości skrzyżowania z ulica Grabową[2]. W Katowicach przedłużeniem ulicy Katowickiej jest ulica Telewizyjna, przebiegająca przez dzielnicę Wełnowiec-Józefowiec[3]. Od ronda Siemion do granicy miasta ulica Katowicka łączy się z następującymi ulicami: Hutniczą, Lipową, Starą Katowicką, Klonową i Grabową. Łączna długość ulicy wynosi około 1170 m[2].

Równolegle do ulicy Katowickiej, na wschód od niej biegnie fragment dawnej ulicy Katowickiej – obecnie jako ulica Stara Katowicka. Od strony północnej zaczyna się ona na wysokości Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących „Meritum” i biegnie w kierunku południowo-zachodnim, po drodze przecinając trasę dawnej linii Górnośląskich Kolei Wąskotorowych – na wysokości ulicy Starej Katowickiej znajdował się przystanek Siemianowice Śląskie Wąskotorowe[4]. Śladem dawnej linii w czerwcu 2021 roku otwarto nowy łącznik drogowy[5]. Dalej, w kierunku południowym ulica Stara Katowicka krzyżuje się z ulica Składową i łącznikiem do ulicy Katowickiej. Za nim ulica przebiega przez ROD „Nadzieja-Jaśmin”, natomiast trasa ta kończy się przed ROD „Laura”[2].

Charakterystyka

edytuj
 
Przystanek tramwajowy Siemianowice Mijanka

Ulica Katowicka jest drogą powiatową, natomiast ulica Stara Katowicka drogą gminną[6]. W systemie TERYT ulica Katowicka widnieje ona pod numerem 08206, natomiast ulica Stara Katowicka ma numer 20866[7]. Kod pocztowy dla adresów nieparzystych od numeru 17 do 19 to 41-106, zaś dla pozostałych to 41-100[8]. Ulica jest oświetlona za pomocą lamp LED-owych, które zastąpiły oświetlenie z wykorzystaniem lamp sodowych[9].

Wzdłuż ulicy Katowickiej kursują autobusy, a równolegle do niej biegnie linia tramwajowa. Kursy są organizowane na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM). Przy ulicy znajdują się dwa przystanki tramwajowe: Siemianowice Mijanka i Siemianowice Plac Skargi oraz jeden autobusowy: Siemianowice Plac Skargi. W październiku 2021 roku na linii tramwajowej kursowały pojazdy dwóch linii: 13 i w godzinach nocnych linii 16. Linia 13 łączy Siemianowice Śląskie z Katowicami – biegnie przez Wełnowiec, Koszutkę i Śródmieście do placu Wolności. Przy przystanku autobusowym, w tym okresie zatrzymywało się 12 linii autobusowych, zarówno wewnątrzmiejskich, jak i łączących Siemianowice Śląskie z innymi miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii[10].

Obiektami wpisanymi do gminnej ewidencji zabytków, znajdującymi się przy ulicy Katowickiej są dawne budynki administracji kopalni „Richter” oraz budynki mieszkalne – ul. Katowicka: 1a, 16, 18 i 22[11]. Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy Katowickiej przynależą do parafii św. Antoniego z Padwy[12].

Historia

edytuj

W XIX wieku obecna ulica Katowicka, biegnąca częściowo w śladzie obecnej ulicy Starej Katowickiej była częścią głównego szlaku prowadzącego do pałacu Donnersmarcków, biegnącego obecnymi ulicami: 1 Maja, Fitznerów i nieistniejącym łącznikiem pomiędzy ulicą Fitznerów a ulicą Starą Katowicką[13]. Droga ta, będąca też drogą wlotową do Siemianowic, została przerwana na skutek rozbudowy huty „Laura” (późniejsza huta „Jedność”)[14].

W latach 40. XIX wieku w rejonie obecnej ulicy Starej Katowickiej powstała jedna z najstarszych obok Grabiów kolonii robotniczych, której zabudowa nie dotrwała do dnia dzisiejszego[15]. W połowie XIX wieku w miejscu, gdzie obecnie stoją bloki mieszkalne, na wysokości obecnej mijanki tramwajowej powstała zabudowa dyrekcji kopalni „Huta Laura” z charakterystyczną wieżą zegarową, zwana potocznie „ficynuskim zomkiem”[16] bądź „pałacem”[17]. Pałac został wybudowany na polecenie hrabiego Donnersmarcka w 1856 roku. Po II wojnie światowej był on m.in. domem dla pracowników dozoru[17]. Na początku XX wieku w sąsiedztwie pałacu władze kopalni „Huta Laura” postawiły trzy podłużne jednopiętrowe budynki mieszkalne dla pracowników zakładu. W jednym z nich mieszkał m.in. Antoni Halor. Kompleks ten[17] wraz z pałacem został rozebrany latem 1985 roku[18].

W dniu 30 grudnia 1896 roku oddano do użytku połączenie tramwajowe pomiędzy obecnymi Siemianowicami Śląskimi a Katowicami[19]. Linia ta początkowo biegła ostrymi łukami przez obecną ulicę Starą Katowicką, wzdłuż ogrodzenia huty „Laura”. Linię tę zelektryfikowano 3 października 1898 roku[20].

Ulica Stara Katowicka ta w czasach przedwojennych na odcinku od kościoła Krzyża Świętego do kompleksu budynków dyrekcji kopali „Huta Laura” nosiła nazwę Hüttenstrasse[21]. Ulica w latach 50. XX wieku przez krótki okres nosiła nazwę ulica Stalinogrodzka[17].

 
Fragment ulicy Katowickiej – widok w kierunku Katowic

W 1946 roku przebudowano odcinek linii tramwajowej na tor normalny, a także zmieniono jej przebieg na obecny ślad wzdłuż ulicy Katowickiej[22]. W 1947 roku podjęto decyzję o wytyczeniu nowego przebiegu ulicy Katowickiej. W związku z tym przeniesiono pomnik-wodotrysk znajdujący się obecnie na terenie skweru Laury[23]. Na wysokości łagodnego łuku ulicy Katowickiej, w latach 50. XX wieku powstało osiedle mieszkaniowe „Tuwim I”, będące jednym z pierwszych na terenie Górnego Śląska osiedlem mieszkaniowym tego typu. Po drugiej stronie ulicy tereny te stanowiły wówczas nieużytki[24], zwane potocznie „Czornymi Hołdami”. Było to miejsce, w którym w latach międzywojennych powstawały biedaszyby[25]. W ramach ukończonej w 1960 roku przebudowy ulicy zlikwidowano jej kręty przebieg – powstało nowe połączenie od stacji benzynowej do placu P. Skargi wraz z wiaduktem linii Górnośląskich Kolei Wąskotorowych[26]. Pozwoliło to m.in. na likwidację dalszego odcinka ulicy Starej Katowickiej[21]. W ramach budowy nowego odcinka ulicy Katowickiej rozebrano też pozostała historyczną zabudowę kolonii Grabie[27]. Wcześniej jezdnia wraz z torami tramwajowymi z ulicy Katowickiej na obecną ulicę Starą Katowicką od strony Wełnowca skręcały przed ogródkami działkowymi „Jaśmin”[25]. Sam zaś ROD „Jaśmin” powstał w miejscu dawnego szybu odwadniającego „Edler” i obok położonego dawniej zbiornika wodnego[16]. ROD „Laura” natomiast został założony w 1983 roku i obecnie obejmuje ponad 200 działek na powierzchni prawie 8 hektarów[28].

We wcześniejszych czasach obecna ulica Katowicka była też po obydwu stronach obsadzona dużymi drzewami, których większość wycięto z uwagi na przebudowę ulicy spowodowaną wzrostem ruchu samochodowego wzdłuż ulicy[24].

 
Fragment ronda Siemion (potocznie „rondo z kulami”) widziane od strony ulicy Katowickiej

W połowie 2009 roku ukończono prace na budową ronda Siemion w północnym krańcu ulicy Katowickiej. Rondo to jest jednocześnie największym w Siemianowicach Śląskich[29], potocznie zwanym „rondem z kulami”[1] z uwagi na pięć kul symbolizujących poszczególne dzielnice miasta[29]. W lipcu 2015 roku na odcinku od skrzyżowaniu z ulicą Hutniczą do przystanku autobusowego przy rondzie przeprowadzono remont nawierzchni jezdni asfaltowej[30].

Ulica Katowicka 30 lipca 2017 roku była jedną z ulic na trasie II etapu 74. wyścigu kolarskiego Tour de Pologne[31]. Ulica ta była również częścią imprez biegowych, w tym m.in.: I edycji Maratonu Wolności 1 czerwca 2014 roku[32], XII Silesia Marathonu 4 października 2020 roku[33] czy XIII Silesia Marathonu 3 października 2021 roku[34]. W dniu 19 czerwca 2021 roku rozpoczęto prace modernizacyjne ulicy Katowickiej[35]. Prace remontowe na długości około 1,1 km zakończono 9 sierpnia tego samego roku. W ramach prac sfrezowano istniejącą i położono nową nawierzchnię jezdni, a wraz z tym uzupełniono podbudowę i wyregulowano urządzenia infrastruktury technicznej, a także wyregulowano krawężniki i obrzeża. Prace, współfinansowane ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, kosztowały około 1 mln złotych[1]. W tym samym okresie, w dniach od 3 do 16 sierpnia 2021 roku Tramwaje Śląskie przeprowadziły prace modernizacyjne torowiska tramwajowego związane z przebudową przejazdów drogowo-tramwajowych[36].

Gospodarka i instytucje

edytuj

W 2014 roku przy ulicy Katowickiej było zarejestrowanych 5 średnich i dużych przedsiębiorstw[37]. W systemie REGON w październiku 2021 roku przy ulicy Katowickiej zarejestrowanych były łącznie 34 podmioty gospodarcze różnego typu. Wśród nich są to następujące placówki: Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących „Meritum” im. Piotra Kołodzieja w Siemianowicach Śląskich[38] oraz Stowarzyszenie Społeczno-Edukacyjne „Pro Meritum”[39] (ul. Katowicka 1), rodzinne ogródki działkowe: „Laura” i „Nadzieja-Jaśmin”, skład materiałów budowlanych (nr 8a), firmy remontowo-budowlane, kwiaciarnia, gabinet lekarski, wspólnota mieszkaniowa i inne[40].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Dagmara Brudek-Schulz: Koniec remontu ulicy Katowickiej. www.siemianowice.pl, 2021-08-05. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  2. ↑ a b c Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  3. ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  4. ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa: Siemianowice Śląskie Wąskotorowe. www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  5. ↑ Dagmara Brudek-Schulz: Nowy łącznik drogowy już otwarty. www.urbanity.pl, 2021-06-17. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  6. ↑ Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  7. ↑ Głfówny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  8. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2013, s. 1142 [zarchiwizowane 2013-07-15].
  9. ↑ Dagmara Brudek-Schulz: Ledy zamiast lamp sodowych. www.siemianowice.pl, 2021-06-14. [dostęp 2021-10-09]. (pol.).
  10. ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  11. ↑ Pędzińska 2019 ↓, s. 27.
  12. ↑ Parafia św. Antoniego z Padwy w Siemianowicach Śląskich: Kontakt. swantoni.my.wiara.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  13. ↑ Kusber 2006 ↓, s. 83.
  14. ↑ Kusber 2006 ↓, s. 85.
  15. ↑ Halor 2000 ↓, s. 43.
  16. ↑ a b Halor 2000 ↓, s. 40.
  17. ↑ a b c d Jadwiszczok 2020-04 ↓.
  18. ↑ Halor 2000 ↓, s. 42.
  19. ↑ Halor 2008 ↓, s. 132.
  20. ↑ Halor 2008 ↓, s. 133.
  21. ↑ a b Halor 2000 ↓, s. 46.
  22. ↑ Halor 2008 ↓, s. 134.
  23. ↑ Derus 2010 ↓, s. 82.
  24. ↑ a b Halor 2000 ↓, s. 37.
  25. ↑ a b Halor 2000 ↓, s. 39.
  26. ↑ Rechowicz 1969 ↓, s. 211.
  27. ↑ Halor 2000 ↓, s. 57.
  28. ↑ Ogródki działkowe „Laura” mają 35 lat. www.siemianowice.pl, 2018-09-08. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  29. ↑ a b Siemianowicki Siemion kulami ozdobiony. dziennikzachodni.pl, 2009-06-30. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  30. ↑ Marcin Dylus: Remont nawierzchni ul. Katowickiej. www.siemianowice.pl, 2015-07-15. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  31. ↑ II etap 74. Tour de Pologne. www.siemianowice.pl, 2017-07-30. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  32. ↑ Będą utrudnienia w ruchu. www.siemianowice.pl, 2014-05-29. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  33. ↑ XII Silesia Marathon. www.siemianowice.pl, 2020-10-04. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  34. ↑ Natalia Wojna-Stolorz: XIII SILESIA MARATHON już w niedzielę !. www.siemianowice.pl, 2021-10-01. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  35. ↑ Dagmara Brudek-Schulz: Utrudnienia w ruchu – rusza remont ulicy Katowickiej. www.siemianowice.pl, 2021-06-18. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  36. ↑ Ewa Roch-Wyrzykowska: „13” i „16” tylko do Placu Alfreda. www.siemianowice.pl, 2021-07-27. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  37. ↑ Lokalny... 2016-12 ↓, s. 98.
  38. ↑ Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących „Meritum” im. Piotra Kołodzieja w Siemianowicach Śląskich: Biuletyn Informacji Publicznej. www.zstiomeritum.edu.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  39. ↑ Organizacje pozarządowe w Siemianowicach Śląskich: STOWARZYSZENIE SPOŁECZNO-EDUKACYJNE ‘PRO MERITUM’ (ORGANIZACJA POŻYTKU PUBLICZNEGO). siop.siemianowice.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  40. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Stan danych na dzień: 05-10-2021. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl, 2021-10-09. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Ulica_Katowicka_w_Siemianowicach_Śląskich&oldid=72360228”