Ulica Henryka Sienkiewicza w Warszawie
Ulica Henryka Sienkiewicza – ulica w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.
| Śródmieście Północne | |||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Henryka Sienkiewicza przy ulicy Marszałkowskiej | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
285 m | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
ulica Nowosienna | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
 52°14′01,4″N 21°00′38,0″E/52,233711 21,010547
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Opis
edytujW pierwszej połowie XVIII wieku w miejscu ulicy biegła aleja ogrodowa, która została zlikwidowana w 1754 w związku z budową Szpitala Dzieciątka Jezus[1]. Po przeniesieniu szpitala na teren folwarku świętokrzyskiego przy ul. Nowogrodzkiej w 1902 w miejscu dawnej alei przez rozparcelowane tereny poszpitalne przeprowadzono ulicę, której nadano nazwę Nowosienna[1].
W latach 1900−1901[2] między ulicami Jasną i wytyczonymi później ulicami Nowosienną i Moniuszki wzniesiono gmach Filharmonii Warszawskiej[3]. W 1908 po przeciwnej stronie ulicy powstał drewniany budynek kina Phènomen, rozebrany w 1909[4]. W jego miejscu w 1912 zakończono budowę siedziby teatru Nowoczesnego z salą na 520 miejsc[5]. Po zamknięciu teatru w 1917 w budynku mieściły kolejno kina i teatry rewiowe, m.in. kina „Polonia” i „Rialto“[6].
W listopadzie 1916 nazwę ulicy zmieniono na Henryka Sienkiewicza[7].
W czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 część zabudowy ulicy (m.in. gmach Filharmonii) została spalona[3]. W okresie okupacji niemieckiej przywrócono jej dawną polską nazwę Nowosienna i wprowadzono niemiecką Neuheustrasse[8]. W sierpniu 1944, w czasie powstania warszawskiego, rejon ulicy Sienkiewicza był miejscem koncentracji, a następnie walk kompanii „Koszta”[9]. W 1944 Niemcy zniszczyli znajdujące przy ulicy kamienice[10].
W odbudowanym po wojnie gmachu Filharmonii Narodowej główne wejście przeniesiono z ul. Jasnej na stronę ul. Sienkiewicza[11]. W latach 1950−1954 zachodnią pierzeję placu Wareckiego (od 1957 plac Powstańców Warszawy) wypełnił biurowiec Centrali Handlowej Materiałów Budowlanych[12]. Ulica została połączona z placem przez znajdujący się w jego części cokołowej prześwit[12].
Ważniejsze obiekty
edytujObiekty nieistniejące
edytujInne informacje
edytujW Warszawie znajduje się druga ulica o tej samej nazwie, w dzielnicy Wesoła[13]. Jest to wynik pozostawienia bez zmian ponad 260 dublujących się nazw ulic i placów po przyłączeniu w 2002 Wesołej do Warszawy[14].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 194.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 178. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 195.
- ↑ Jerzy S. Majewski: Historia warszawskich kin. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2019, s. 102, 105. ISBN 978-83-268-2722-8.
- ↑ Barbara Król-Kaczorowska: Teatry Warszawy. Budynki i sale w latach 1748-1975. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 183. ISBN 83-06-01183-X.
- ↑ Jerzy S. Majewski: Historia warszawskich kin. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2019, s. 106. ISBN 978-83-268-2722-8.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 347. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 49. ISBN 978-83-07-03239-9.
- ↑ Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 279. ISBN 83-11-10124-8.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 779. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Grzegorz Mika. Dwa budynki, jedna Filharmonia. „Skarpa Warszawska”, s. 21, listopad 2021.
- ↑ a b Jarosław Zieliński: Realizm socjalistyczny w Warszawie. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 187. ISBN 978-83-927791-3-1.
- ↑ Załącznik Nr 1 do zarządzenia nr 3800/2013 z dnia 25 stycznia 2013 r. w sprawie wprowadzenia „Katalogu ulic i placów m.st. Warszawy” oraz zasad zapisu nazw obiektów miejskich. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl. [dostęp 2022-03-23].
- ↑ Kwiryna Handke: Zespół Nazewnictwa Miejskiego Warszawy – historia i dokonania, [w:] Śladami nazw miejskich Warszawy. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2012, s. 259. ISBN 978-83-62189-21-2.