USS Viper (SS-10)
USS Viper (SS-10) – amerykański okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jednostka prototypowa swojego typu. Została zwodowana 30 marca 1907 roku w Fore River Shipyard w Quincy i przyjęta w skład US Navy 18 października 1907 roku. W listopadzie 1911 roku nazwę okrętu zmieniono na oznaczenie literowo-numeryczne B-1. Okręt skreślono z listy floty 16 stycznia 1922 roku.
 USS „Viper” między 1907-1911 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
5 września 1905 |
| Wodowanie |
30 marca 1907 |
 US Navy
| |
| Wejście do służby |
18 października 1907 |
| Wycofanie ze służby |
16 stycznia 1922 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
25,1 m |
| Szerokość |
3,8 m |
| Zanurzenie |
3,2 m |
| Zanurzenie testowe |
45 m |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Napęd | |
| 1 silnik benzynowy o mocy 250 KM 1 silnik elektryczny o mocy 150 KM 1 śruba | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 540 Mm przy 9 w. |
| Uzbrojenie | |
| 4 torpedy | |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 x 450 mm (18") |
| Załoga |
10 |
Projekt i dane taktyczno–techniczne
edytujUSS „Viper”, zaprojektowany przez inż. Johna Hollanda, stanowił rozwinięcie jego poprzedniego projektu (typ A)[1][2]. Okręt miał większe wymiary i wyporność, a także wyposażono go w dwie wyrzutnie torped oraz powiększony kiosk i mostek[1]. W późniejszym czasie wyposażenie jednostki powiększono o drugi peryskop[1].
„Viper” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita jednostki wynosiła 25,1 metra, szerokość 3,8 metra i zanurzenie 3,2 metra[1][2]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 145 ton, a w zanurzeniu 173 tony[1][2][3]. Okręt napędzany był na powierzchni przez silnik benzynowy Craig o mocy 250 koni mechanicznych (KM)[1][2]. Napęd podwodny zapewniał silnik elektryczny Electro-Dynamic o mocy 150 KM[1][2]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 9 węzłów na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu[1][2][3]. Zasięg wynosił 540 Mm przy prędkości 9 węzłów w położeniu nawodnym oraz 12 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][2][4]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 45 metrów[5].
Okręt wyposażony był w dwie dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm (18")[a], z łącznym zapasem czterech torped[1][2]. Załoga okrętu składała się 10 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].
Budowa i przebieg służby
edytujUSS „Viper” (Submarine Torpedo Boat No. 10) zbudowany został w Fore River Shipyard w Quincy[1][2][4]. Stępkę okrętu położono 5 września 1905 roku, został zwodowany 30 marca 1907 roku[1][2], a do służby przyjęto go 18 października 1907.
Pierwszym dowódcą jednostki został por. mar. Donald C. Bingham. Okręt został przydzielony do 2. Flotylli Okrętów Podwodnych we Flocie Atlantyku, gdzie brał udział w szkoleniu i eksperymentach. W okresie 30 listopada 1909 – 15 kwietnia 1910 roku był wycofany z czynnej służby. Następnie „Viper” został przywrócony do służby, a 9 maja 1911 roku trafił do rezerwy. 17 listopada 1911 roku nazwę okrętu zmieniono na oznaczenie literowo-numeryczne B-1.
W kwietniu 1914 roku B-1 został przeholowany do Norfolk. 16 lutego 1915 roku wraz z A-3 i A-5 na pokładzie węglowca USS „Hector” rozpoczął podróż na Filipiny, osiągając cel 24 marca[7]. 15 kwietnia okręt ponownie wszedł do służby w 1. Dywizjonie Okrętów Podwodnych we Flocie Azjatyckiej[b]. Jako najnowocześniejszy w tym czasie okręt podwodny Floty Azjatyckiej, okręt został jednostką flagową dowódcy dywizjonu, por. mar. Thomasa Baxtera. W okresie I wojny światowej okręt patrolował wejście do Zatoki Manilskiej i eskortował lokalne konwoje[7]. Jesienią 1916 roku w trakcie patrolu w Zatoce Manilskiej na okręcie wydarzył się wypadek: załoga zatruła się oparami benzyny z nieszczelnych przewodów paliwowych.
Po wojnie B-1 został przydzielony do 2. Dywizjonu Okrętów Podwodnych. 17 lipca 1920 roku okręt otrzymał numer identyfikacyjny SS-10[2]. 1 grudnia 1921 roku w Cavite został wycofany ze służby i przeznaczony na okręt-cel. Z listy floty został skreślony 16 stycznia 1922 roku[2].
Uwagi
edytuj- ↑ Amerykańskie torpedy 18-calowe miały faktyczny kaliber 17,72 cala (450 mm)[6].
- ↑ Załoga okrętu mieszkała na pokładzie monitora USS „Monadnock”.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 155.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 127.
- ↑ a b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 584.
- ↑ a b John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 151.
- ↑ Ivan Gogin: "B" submarines (1907). Navypedia. [dostęp 2019-01-14]. (ang.).
- ↑ Tony DiGiulian: Torpedoes of the United States of America. www.navweaps.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- ↑ a b Jim Christley, Peter Bull: US submarines, 1900-35. Oxford: 2011, s. 13.
Bibliografia
edytuj- Jim Christley, Peter Bull: US submarines, 1900-35. Oxford: Osprey Publishing, 2011. ISBN 978-1-84908-185-6.
- Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships. Treści te są umieszczone tutaj.
- Tony DiGiulian: Torpedoes of the United States of America. www.navweaps.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: "B" submarines (1907). Navypedia. [dostęp 2019-01-14]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).