USS Baron de Kalb

USS Baron de Kalb
	; USS Baron de Kalb
	Historia
Stocznia	James B. Eads, Carondelet (Saint Louis)
Położenie stępki	27 września 1861
Wodowanie	15 października 1861?
	US Army
Nazwa	St. Louis
Wejście do służby	styczeń 1862
	US Navy
Nazwa	USS Baron de Kalb
Zatopiony	13 lipca 1863
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	512 t
Długość	53,3 m (175')
Szerokość	15,5 m (51')
Zanurzenie	1,8 m (6')
	Napęd
	2 maszyny parowe napędzające jedno koło łopatkowe
Prędkość	8 węzłów
	Uzbrojenie
	13 dział (szczegóły w tekście)
	Opancerzenie
	kazamata 63 mm (częściowo)
Załoga	175

USS Baron de Kalb, początkowo nazwany St. Louis – amerykańska pancerna kanonierka rzeczna typu City (Cairo) floty Unii z okresu wojny secesyjnej. Zatonął 13 lipca 1863 na rzece Yazoo^[2].

Budowa i opis

Osobny artykuł: kanonierki typu City.

„St. Louis” był jedną z siedmiu kanonierek rzecznych typu City, nazywanego też typem Cairo, zbudowanych w zakładach Jamesa B. Eadsa. Zamówione zostały przez Armię USA w sierpniu 1861, z przeznaczeniem do wspierania wojsk lądowych w operacjach wzdłuż rzeki Missisipi i jej dopływów.

„St. Louis” został zbudowany w stoczni w Carondelet (obecnie część Saint Louis) nad rzeką Missisipi, a wyposażany był w Cairo^[1]. Jego budowę rozpoczęto jako pierwszego z serii 27 września 1861^[1]. Okręt wodowano już w październiku (prawdopodobnie 15 października 1861), po czym jako pierwszy został ukończony i pod koniec listopada dotarł do Cairo w celu wyposażenia^[a]. „St. Louis” wszedł do służby jako jeden z pierwszych okrętów serii, przed 11 stycznia, aczkolwiek prowadzono jeszcze na nim prace wykończeniowe^[b]. "St. Louis" nosił identyfikacyjne paski wokół kominów w kolorze żółtym^[5]. 8 września 1862 okręt został przemianowany na USS „Baron de Kalb” (na cześć Johna de Kalb, 1721-1780, bohatera amerykańskiej wojny o niepodległość^[2]), w związku z przejściem okrętów pod jurysdykcję Marynarki Wojennej, gdyż istniał już okręt USS „St. Louis”^[6].

Okręt był konstrukcji drewnianej, o napędzie centralnym kołem łopatkowym, ukrytym w tylnej części kazamaty. Część nadwodna była przykryta czworoboczną kazamatą o silnie pochylonych ścianach z grubego drewna (61 cm z przodu i 30 cm z boków i tyłu)^[7]. Kazamata była częściowo opancerzona płytami żelaznymi grubości 63 mm - na przedniej ścianie oraz pas długości ok. 18,3 m na bokach na śródokręciu, w rejonie kotłowni i maszynowni^[7]. Również sterówka była pokryta żelazem grubości 32 mm, na podkładzie drewnianym^[3].

Z powodu wrażliwości nieopancerzonej przedniej części ścian bocznych na ostrzał, część okrętów miała wzmacnianą osłonę w sposób improwizowany (np. „Cairo” w tym miejscu miał przykręcone zagięte szyny kolejowe). Brak jest informacji o ewentualnym zewnętrznym wzmocnieniu pancerza „St. Louis”, natomiast w grudniu 1862 prawdopodobnie ulepszono ochronę kotłów, za pomocą dębowej kazamaty pokrytej żelazem^[8].

Uzbrojenie okrętu składało się z 13 dział, umieszczonych w strzelnicach w kazamacie oraz dodatkowo jednego 12-funtowego działa desantowego. W jego skład wchodziły początkowo 3 działa gładkolufowe 8-calowe Dahlgrena, 4 działa gwintowane 42-funtowe, 6 dział 32-funtowych i 1 działo 12-funtowe gwintowane^[3]. W październiku 1862 dwa działa 42-funtowe zamieniono na gwintowane 30-funtowe, a następnie w grudniu dodano dwa działa 10-calowe Dahlgrena^[3] (usuwając w tym czasie dwa działa 42-funtowe?). Na początku 1863 zastąpiono jedno działo 10-calowe i jedno 8-calowe przez działa 9-calowe Dahlgrena^[3], tak, że w maju 1863 "Baron de Kalb" miał na dziobie jedno 10-calowe (254 mm) i dwa 9-calowe (229 mm) gładkolufowe działa Dahlgrena, na rufie dwa działa gwintowane 30-funtowe, a na burtach 2 działa 8-calowe i 6 dział 32-funtowych^[9].

Służba

Podobnie, jak inne jednostki tego typu, „St. Louis” wszedł w styczniu 1862 w skład Zachodniej Flotylli Kanonierek Armii USA, a od 1 października 1862 wszedł w skład Marynarki Wojennej wraz z flotyllą, którą przemianowano na Eskadrę Missisipi. Aktywnie działał podczas kampanii na Missisipi i jej dopływach. Już w styczniu działał pod opanowanym przez konfederatów Columbus w stanie Kentucky, w tym 11 stycznia 1862 wziął udział wraz z USS „Essex” w nierozstrzygniętej potyczce z kanonierkami konfederatów koło Lucas Bend^[10].

6 lutego 1862 "St. Louis" wziął udział w ataku na Fort Henry, podczas którego wraz z trzema innymi kanonierkami przez godzinę ostrzeliwał fort, doprowadzając do jego kapitulacji. Odniósł przy tym niewielkie uszkodzenia^[11]. Tydzień później, 14 lutego brał udział w ataku na Fort Donelson, będąc okrętem flagowym flotylli komodora Foote'a^[2]. Atak kanonierek zakończył się niepowodzeniem, „St. Louis” został trafiony 59 razy przez działa konfederatów i uszkodzony, po czym wyszedł z akcji i zdryfował w dół rzeki z uszkodzonymi urządzeniami sterowymi. Ranny został przy tym komodor Foote^[12]. Po naprawach, jeszcze 15 lutego „St. Louis” został skierowany pod fort i ostrzelał go kilkoma pociskami^[12].

W marcu-kwietniu 1862 brał udział w atakach na wyspę nr.10 i Fort Pillow w Tennessee (kwiecień-maj 1862)^[3].

W czerwcu 1862 operował na rzece White River. 17 czerwca został uszkodzony podczas ataku na Fort Charles w Arkansas. W sierpniu operował na Yazoo^[3]. 6 czerwca 1862 brał udział w bitwie pod Memphis, zakończonej zniszczeniem konfederackiej Floty Obrony Rzeki. W czerwcu operował także na White River^[3].

W listopadzie-grudniu 1862 działał na rzece Yazoo^[3], między innymi 28 grudnia uczestnicząc w akcji pod Drumgould's Bluff^[2].

W styczniu 1863 działał na rzece White River i uczestniczył w ataku na Fort Hindman (Arkansas Post) 10-11 stycznia^[2]. Między 20 stycznia a 5 kwietnia brał udział w ekspedycji na Yazoo Pass, zakończonej niepowodzeniem w atakach na Fort Pemberton 11-13 marca i wycofaniem się zespołu okrętów Unii^[2].

W kwietniu i maju 1863 „Baron de Kalb” brał udział w działaniach na Yazoo. Między 29 kwietnia i 2 maja wspierał desant wojsk gen. Shermana pod Haynes Bluff nad Yazoo i ponownie wspierał je tam 18 maja. Następnie brał udział w rajdzie w górę Yazoo (do 31 maja) i zajęciu Yazoo City (20-23 maja)^[2].

13 lipca 1863 „Baron de Kalb” zatonął na dwóch minach konfederackich na Yazoo, dwie mile poniżej Yazoo City, na głębokości 4,5-6 m^[13] Uzbrojenie, część maszynerii i żelaza została później zdjęta, a wrak został wysadzony^[13].

Uwagi

↑ ^a ^b W publikacjach spotyka się informacje, że „St. Louis” był wodowany jako pierwszy 12 października (np. D. Canney, op.cit.), względnie razem z „Carondelet” (A. Konstam, op.cit., s.9), lecz w szczegółowej pracy M. Smitha (op.cit., s.31 i przypis s.232) podaje on, że raczej pierwszy wodowany był 12 października „Carondelet”, a kolejny okręt - dla którego przewidziano nazwę „St. Louis” - miał być wodowany 15 października; natomiast „St. Louis” był ukończony jako pierwszy.
↑ ^a ^b A. Konstam (op.cit., s.36) i D. Canney (op.cit., s.54) podają, że „St. Louis” wszedł do służby jako ostatni 31 stycznia 1862, lecz według M. Smitha (op.cit., s.34), 10 stycznia „St. Louis” był już w służbie, a 16 stycznia przyjęto do służby wszystkie kanonierki, ponadto 11 stycznia „St. Louis” już uczestniczył w akcji.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c A. Konstam, Union..., s.9
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baron De Kalb - DANFS
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ A. Konstam, Union..., s.36-37
↑ M. Smith, The USS..., s. 40.
↑ D. Canney, The Old..., s.54.
↑ D. Canney, The Old..., s.48-49
↑ ^a ^b D. Canney, The Old..., s.51
↑ D. Canney, The Old..., s.52
↑ D. Canney, The Old..., s.53
↑ Civil War Naval History - January 1862 (zarchiwizowana kopia)
↑ M. Smith, The USS Carondelet..., s. 67-68
↑ ^a ^b S. Tucker, Blue..., s.129-130
↑ ^a ^b W. CraigW.C. Gaines W. CraigW.C., Encyclopedia of Civil War shipwrecks, Baton Rouge: Louisiana State University Press, 2008, s. 82, ISBN 978-0-8071-3274-6, OCLC 250586493 .

Bibliografia

Donald L. Canney, The Old Steam Navy. Volume two. The ironclads 1842-1885, Annapolis 1993, ISBN 0-87021-586-8
Angus Konstam, Union River Ironclad 1861-65, New Vanguard no. 56, Osprey Publishing 2002, ISBN 1-84176-444-2
Baron De Kalb - Dictionary of American Naval Fighting Ships (DANFS)
Myron JM.J. Smith Myron JM.J., The USS Carondelet: a Civil War ironclad on western waters, Jefferson: McFarland, 2010, ISBN 978-0-7864-4524-0, OCLC 610030196 (ang.).
Spencer Tucker, Blue and Gray Navies: the Civil War Afloat, Annapolis, 2006. ISBN 1-59114-882-0

[wod-2] W publikacjach spotyka się informacje, że „St. Louis” był wodowany jako pierwszy 12 października (np. D. Canney, op.cit.), względnie razem z „Carondelet” (A. Konstam, op.cit., s.9), lecz w szczegółowej pracy M. Smitha (op.cit., s.31 i przypis s.232) podaje on, że raczej pierwszy wodowany był 12 października „Carondelet”, a kolejny okręt - dla którego przewidziano nazwę „St. Louis” - miał być wodowany 15 października; natomiast „St. Louis” był ukończony jako pierwszy.

[comm-3] A. Konstam (op.cit., s.36) i D. Canney (op.cit., s.54) podają, że „St. Louis” wszedł do służby jako ostatni 31 stycznia 1862, lecz według M. Smitha (op.cit., s.34), 10 stycznia „St. Louis” był już w służbie, a 16 stycznia przyjęto do służby wszystkie kanonierki, ponadto 11 stycznia „St. Louis” już uczestniczył w akcji.

[ospr9-1] A. Konstam, Union..., s.9

[danfs-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baron De Kalb - DANFS

[ospr-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ A. Konstam, Union..., s.36-37

[smith40-6] M. Smith, The USS..., s. 40.

[old54-7] D. Canney, The Old..., s.54.

[old48-8] D. Canney, The Old..., s.48-49

[old51-9] D. Canney, The Old..., s.51

[old52-10] D. Canney, The Old..., s.52

[old53-11] D. Canney, The Old..., s.53

[jan62-12] Civil War Naval History - January 1862 (zarchiwizowana kopia)

[smith68-13] M. Smith, The USS Carondelet..., s. 67-68

[blue129-14] S. Tucker, Blue..., s.129-130

[wreck-15] W. CraigW.C. Gaines W. CraigW.C., Encyclopedia of Civil War shipwrecks, Baton Rouge: Louisiana State University Press, 2008, s. 82, ISBN 978-0-8071-3274-6, OCLC 250586493 .

[2]

[1]

[a]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]