U-587

niemiecki okręt podwodny

U-587niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Wyporność okrętu wynosiła 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped kalibru 533 mm wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 17 węzłów, osiągając zasięg 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów.

U-587
Ilustracja
Siostrzana jednostka U-587 – U-660(inne języki)
Klasa

okręt podwodny

Typ

VIIC

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg III Rzesza

Położenie stępki

31 października 1940

Wodowanie

23 lipca 1941

 Kriegsmarine
Nazwa

U-587

Wejście do służby

11 września 1941

Zatopiony

27 marca 1942

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


769 ton
871 ton

Długość

67,1 metra

Szerokość

6,2 metra

Zanurzenie

4,74 metra

Zanurzenie testowe

100 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17-17,6 węzła
7,6 węzła

Zasięg

na powierzchni: 8500 Mm przy 10 węzłach
w zanurzeniu: 80 Mm przy 4 węzłach

Sensory
GHG, S-Gerät(inne języki)
Uzbrojenie
początkowo: 1 działo kal. 88 mm
1 działko plot. kal. 20 mm
14 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 533 mm

Załoga

44

Jednostka została zwodowana 23 lipca 1941 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a 11 września 1941 roku wcielono ją do służby w Kriegsmarine. Pływając w składzie 6. Flotylli U-Bootów, okręt odbył dwa patrole bojowe, podczas których zatopił cztery statki o łącznej pojemności 22 734 BRT oraz uzbrojony trawler o pojemności 655 BRT. U-587 został zatopiony bombami głębinowymi 27 marca 1942 roku na południowy zachód od Irlandii przez brytyjskie niszczyciele HMS „Grove”(inne języki), HMS „Aldenham”(inne języki), HMS „Volunteer”(inne języki) i HMS „Leamington”(inne języki).

Projekt i budowa

edytuj
Osobny artykuł: Okręty podwodne typu VIIC.

Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by móc zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät(inne języki), uzupełniając pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6].

U-587 zamówiono 16 stycznia 1940 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-587 otrzymał numer stoczniowy 87 (Werk 87)[8][11][a]. Stępkę okrętu położono 31 października 1940 roku, a zwodowany został 23 lipca 1941 roku[7][8].

Dane taktyczno-techniczne

edytuj
 
Wnętrze przedziału silników wysokoprężnych

U-587 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[12]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6]. Wykonany ze stali pancernej CM 351 Kruppa o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[6][14]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[15]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[16]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[13][17][b].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[13][11]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[13][11]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[13][18]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[18]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia okrętu wynosiła 100 metrów, a głębokość zgniecenia 250–280 metrów[11][19].

Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[20][21]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][20]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät(inne języki), a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[11][22].

Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[18][23][c].

Służba

edytuj

U-587 został wcielony do służby w Kriegsmarine 11 września 1941 roku[7][8]. Dowództwo okrętu objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Ulrich Borcherdt(inne języki), dowodzący uprzednio U-8[25]. U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 19 451[8]. Do 1 stycznia 1942 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 6. Flotylli U-Bootów, operując z Gdańska[7][8].

Pierwszy rejs bojowy

edytuj

1 stycznia 1942 roku U-587 osiągnął gotowość bojową, pozostając nadal w składzie 6. Flotylli U-Bootów[7]. 8 stycznia wyszedł z Kilonii, udając się w swój pierwszy wojenny atlantycki rejs[26]. W dniach 15–24 stycznia wchodził w skład wilczego stada „Robbe”[27]. 31 stycznia po 24 dniach spędzonych w morzu okręt dotarł do Saint-Nazaire[27].

Drugi rejs bojowy i utrata okrętu

edytuj

12 lutego U-587 wyszedł z Saint-Nazaire na swój drugi patrol na Atlantyku[8][28]. 15 lutego 1942 roku o godzinie 1:00 okręt podwodny w odległości około 300 Mm na północny zachód od przylądka Finisterre po dwóch dniach poszukiwań uratował płynących na pontonie pięciu niemieckich lotników z załogi Focke-Wulfa Fw 200 C-4 F8+FL z KG 40(inne języki), który został zestrzelony 13 lutego ogniem przeciwlotniczym z trójmasztowego żaglowca[28][29]. 18 lutego lotnicy zostali przekazani na pokład powracającego do bazy U-130(inne języki)[28]. 24 lutego okręt podwodny wystrzelił niecelną torpedę w kierunku płynącego na końcu konwoju ON-67(inne języki) statku ratowniczego „Toward”[30]. Tego samego dnia o godzinie 10:55 U-587 zatopił za pomocą torpedy i działa pokładowego zbudowany w 1935 roku brytyjski motorowy zbiornikowiec „Anadara” o pojemności 8009 BRT, płynący pod balastem w tym konwoju[24][31]. Statek, trafiony wcześniej dwiema torpedami przez U-558(inne języki), zatonął ostatecznie na pozycji 43°57′N 44°45′W/43,950000 -44,750000, a na jego pokładzie zginęła cała, licząca 62 osoby załoga (w tym ośmiu artylerzystów)[24][31].

1 marca dowódca okrętu kpt. mar. Ulrich Borcherdt otrzymał awans na stopień kmdra ppor. (niem. Korvettenkapitän)[25]. 3 marca U-587 wystrzelił torpedy w stronę portu w St. John’s na Nowej Fundlandii, lecz nie zanotowano trafień[28]. 6 marca na południe od Nowej Fundlandii okręt storpedował i zatopił zbudowany w 1905 roku grenlandzki parowiec „Hans Egede” o pojemności 900 BRT, płynący z Ivittuut do Filadelfii (na pozycji 46°00′N 55°30′W/46,000000 -55,500000; w wyniku ataku zginęła cała załoga składająca się z 24 osób)[24][32]. Dwa dni później na tych samych wodach U-Boot zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1936 roku brytyjski uzbrojony trawler ZOP HMS „Northern Princess” (4.06) o pojemności 655 BRT[d], płynący z Londonderry do USA[24][33]. Okręt zatonął na pozycji 45°22′N 55°59′W/45,366667 -55,983333, a na jego pokładzie zginęła cała załoga składająca się z czterech oficerów i 34 marynarzy[33]. 9 marca o godzinie 18:45 w odległości około 470 Mm od Halifaxu U-587 wystrzelił dwie torpedy w stronę płynącego pod balastem z prędkością 7 węzłów marudera z konwoju ON-68, zbudowanego w 1920 roku greckiego parowca „Lily” o pojemności 5719 BRT[24][34]. Jedna z nich trafiła w prawą burtę części rufowej, co spowodowało zatonięcie statku w ciągu sześciu minut bez możliwości wysłania sygnału SOS na pozycji 43°32′N 54°14′W/43,533333 -54,233333[24][34]. Licząca 32 osoby załoga opuściła jednostkę w dwóch łodziach ratunkowych, które zostały odnalezione 13 marca przez kanadyjską korwetę HMCS „Sackville” (K181)(inne języki) (trzy osoby zmarły z powodu wychłodzenia i zostały pochowane w morzu)[34]. Podczas operowania na wodach kanadyjskich U-Boot atakowany był dziewięć razy przez okręty eskortowe i samoloty[35]. 23 marca na przybliżonej pozycji 47°00′N 37°00′W/47,000000 -37,000000 okręt zatopił dryfujący wrak zbudowanego w 1938 roku brytyjskiego motorowego zbiornikowca „Diala” o pojemności 8106 BRT (płynącego pod balastem), uszkodzonego 15 stycznia w ataku torpedowym przeprowadzonym przez U-553(inne języki) podczas ataku na konwój ON-52[24][36].

27 marca, podczas ataku na WS-17 na południowy zachód od Irlandii, U-587 został zaatakowany bombami głębinowymi przez brytyjskie niszczyciele HMS „Grove”(inne języki), HMS „Aldenham”(inne języki), HMS „Volunteer”(inne języki) i HMS „Leamington”(inne języki)[7][8]. W 44. dniu patrolu U-Boot zatonął na pozycji 47°21′N 21°39′W/47,350000 -21,650000 wraz z całą, liczącą 42 osoby załogą[7][28].

Podsumowanie działalności bojowej

edytuj

U-587 odbył dwa patrole bojowe, spędzając w morzu 68 dni[26]. W ich trakcie zatopił cztery statki o łącznej pojemności 22 734 BRT oraz uzbrojony trawler ZOP o pojemności 655 BRT[7]. Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło 127 osób, w tym 62 na brytyjskim zbiornikowcu „Anadara”[31][37]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[37]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[e] Los jednostki
24 lutego 1942 „Anadara”   Wielka Brytania 8009 zatopiony
6 marca 1942 „Hans Egede”   Grenlandia 900 zatopiony
8 marca 1942 HMS „Northern Princess” (4.06)   Royal Navy 655 zatopiony
9 marca 1942 „Lily”   Grecja 5719 zatopiony
23 marca 1942 „Diala”   Wielka Brytania 8106 zatopiony
RAZEM zatopione: 5
  1. U-587 ↓ podaje, że okręt zbudowano pod numerem stoczniowym 563.
  2. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2024 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
  3. W momencie zatopienia U-587 na jego pokładzie przebywały 42 osoby[7][24].
  4. Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
  5. Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939–1942. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Anadara. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Diala. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Hans Egede. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMS Northern Princess (4.06). uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Korvettenkapitän Ulrich Borcherdt. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Lily. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-587. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-587. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrols by U-587. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by U-587. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: U-587. uboat.net. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  • David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).