U-11 (1935)
U-11 – zbudowany w 1935 roku przybrzeżny niemiecki okręt podwodny typu IIB z okresu międzywojennego i II wojny światowej, o wyporności podwodnej 328 ton.
| |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
IvS: MVBIIB / 1110B |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
6 maja 1935 |
| Wodowanie |
27 sierpnia 1935 |
 Kriegsmarine
| |
| Wejście do służby |
21 września 1935 |
| Wycofanie ze służby |
5 stycznia 1945 |
| Zatopiony |
3 maja 1945 |
| Los okrętu | |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
42,7 metra |
| Szerokość |
4,08 metra |
| Zanurzenie |
3,9 metra |
| Zanurzenie testowe |
100 metrów |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Napęd | |
| 2 x silnik Diesla MWM RS127S (350 KM) 2 x silnik elektryczny SSW PG W322/26 (150 kW) 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
3100 mil morskich /8 węzłów (pow.) |
| Uzbrojenie | |
| 5 torped G7a, G7e lub 18 min 1 działko kalibru 20 mm | |
| Wyrzutnie torpedowe |
3 x 533 mm (dziób) |
| Załoga |
25 |
Zwodowany 27 sierpnia 1935 roku i przyjęty w skład Kriegsmarine miesiąc później okręt, nie przeprowadził żadnego patrolu bojowego i nie zatopił żadnej jednostki pływającej, pełnił natomiast funkcje szkoleniowo-treningowe. Od maja 1941 roku pełnił rolę laboratorium eksperymentalno-testowego, na którym m.in. po raz pierwszy testowano powłokę anechoiczną „Alberich”. Wycofany ze służby 5 stycznia 1945 roku, po czym został zatopiony przez własną załogę.
Geneza
edytujOkręt został zaprojektowany w tajnym biurze projektowym Ingenieurskantoor voor Scheepsbouw (IvS) w Holandii, gdzie nosił oznaczenie projektowe MVBIIB w wersji 1110B[1]. Wśród przewidywanych zadań okrętów tego typu było przede wszystkim zabezpieczenie Bałtyku oraz żywotnych dla Niemiec linii żeglugowych między Niemcami i Szwecją, którymi transportowana była do Rzeszy ruda żelaza[2].
Kontrakt na budowę okrętu ze stocznią Germaniawerft został zawarty 2 lutego 1935 roku[3]. Stępka pod jednostkę została położona 6 maja 1935 roku, po czym 27 sierpnia okręt został zwodowany w Kilonii. 21 września 1935 roku U-11 został przyjęty do służby w Kriegsmarine pod dowództwem kapitänleutnanta Hansa-Rudolfa Rösinga, rozpoczynając swoje działania w składzie jednostki szkolnej Unterseebootsschulflottille (US-FL) w Neustadt[4][5].
Konstrukcja jednostki
edytujU-11 był przybrzeżnym jednokadłubowym okrętem podwodnym typu IIB w wersji 1110B – przy długości 42,7 metra, szerokości 4,08 metra i zanurzeniu 3,9 metra, wypierał 279 ton na powierzchni, w zanurzeniu zaś 329 ton[6][7]. Napęd zapewniały dwa 6-cylindrowe czterosuwowe silniki Diesla Motorenwerke Mannheim MWM RS127S o łącznej mocy 700 KM przy 1000 obrotów na minutę[8] oraz dwa silniki elektryczne SSW PG W322/26 o łącznej mocy 300 kW[7]. Układ napędowy zapewniał mu możliwość osiągnięcia prędkości 13 węzłów na powierzchni oraz 7 węzłów w zanurzeniu[6]. Okręt miał stosunkowo niewielki zasięg 3100 mil morskich przy prędkości 8 węzłów na powierzchni oraz 35–45 mil w zanurzeniu, przy prędkości podwodnej 4 węzłów[7]. Znaczącą zaletą okrętu był bardzo krótki czas zanurzania awaryjnego, nieprzekraczający 25 sekund[9]. Architektura i konstrukcja tych okrętów zapewniała im głębokość zanurzenia testowego wynoszącą 100 metrów[10]. Stery głębokości umieszczone były na śródokręciu, zaś stery kierunku za dwoma śrubami[11].
Okręt wyposażony był w trzy wyrzutnie torpedowe kalibru 53,3 cm na dziobie, z dwiema torpedami G7a lub G7e w zapasie[7][11][12]. U-11 nie miał na wyposażeniu klasycznego działa okrętowego – jego uzbrojenie uzupełniało jedynie jedno działko przeciwlotnicze kalibru 2 cm, od roku 1942 zastąpione przez podwójne działko tego samego kalibru[11][7]. Zamiennie z torpedami okręt mógł przenosić do 18. wystrzeliwanych z wyrzutni torpedowych min[7][11].
Służba okrętu
edytujPo przyjęciu okrętu w skład Kriegsmarine, U-11 został przydzielony do szkolnej flotylli US-FL w Neustadt, jako okręt szkolny[4]. 23 sierpnia 1939 roku powierzono mu zadania treningowe i w przeciwieństwie do innych okrętów tej jednostki, w pierwszych miesiącach wojny nie uzyskał statusu operacyjnego. Do maja 1941 roku U-11 służył jako okręt szkolny 1. i 21. Flotylli U-Bootów, kiedy został przeznaczony dla celów eksperymentalnych – najpierw w Nachrichtenmittelerprobungskommando (NEK), a następnie w 5. Flotylli U-Bootów w Kilonii[4].
W ramach tego rodzaju działalności, na U-11 przeprowadzono pierwsze testy powłoki anechoicznej „Alberich” – warstwy paneli perforowanego kauczuku syntetycznego o grubości około 4 mm, przytwierdzanej do zewnętrznej powierzchni kadłuba celem rozpraszania wiązki akustycznej sonaru „Asdic”[4][13]. W marcu 1943 roku U-11 przeszedł do 22. Szkolnej Flotylli U-Bootów w Gdyni – ponownie celem pełnienia funkcji szkoleniowej. Pełnił ją do 5 stycznia 1945 roku, kiedy został wycofany ze służby, a 3 maja 1945 roku wysadzony w powietrze w Kilonii[4]. Wrak okrętu został pocięty na złom w 1947 roku[14].
| Dowódcy okrętu | ||
|---|---|---|
| Kptlt. Hans Rudolf Rösing | 21 września 1935 | 1 października 1937 |
| Kptlt. Viktor Schütze | 13 sierpnia 1938 | 4 września 1939 |
| Kptlt. Georg Peters | 5 września 1939 | 22 marca 1943 |
| Oblt. Gottfried Stolzenburg | 23 marca 1943 | 13 lipca 1944 |
| Oblt. Günter Dobenecker | 14 lipca 1944 | 14 grudnia 1944 |
Przypisy
edytuj- ↑ Eberhard Rőssler: The U-Boat, s. 95, 97-100.
- ↑ Peter Padfield: War Beneath the Sea, s. 41.
- ↑ Eberhard Rőssler: The U-Boat, s. 102-103.
- ↑ a b c d e Kenneth Wynn: U-Boat Operations, s. 8.
- ↑ R. Busch, H-J. Roll: German U-Boat Commanders, s. 213.
- ↑ a b Eberhard Rőssler: The U-Boat, s. 334.
- ↑ a b c d e f E. Möller, W. Brack: The Encyclopedia of U-Boats, s. 66.
- ↑ E. Möller, W. Brack: The Encyclopedia of U-Boats, s. 159.
- ↑ Chris Bishop: The Ilustrated Encyclopedia, s. 475.
- ↑ Ulrich Gabler: Submarine design, s. 38.
- ↑ a b c d Ulrich Gabler: Submarine design, s. 162-163.
- ↑ Eberhard Rőssler: The U-Boat, s. 97-100.
- ↑ Stan Zimmerman: Submarine Technology, s. 103-104.
- ↑ a b u-boat.net: U-11, [online]
- ↑ R. Busch, H-J. Roll: German U-Boat Commanders, s. 283.
Bibliografia
edytuj- Rainer Busch, Hans-Joachim Roll: German U-Boat Commanders of World War II. A Biographical Dictionary. Annapolis: Naval Institute Press, 1 kwietnia 1999, s. 32. ISBN 1-55750-186-6.
- Ulrich Gabler: Submarine design. With an updating chapter by Fritz Abels and Jürgen Ritterhoff. Bonn: Bernard und Graefe, 2000. ISBN 3-7637-6202-7.
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present Day. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3.
- Eberhard Rőssler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9.
- Kenneth Wynn: U-Boat Operations of the Second World War. T. Volume 1: Career Histories, U1-U510. Annapolis: Naval Institute Press, marcach 1998. ISBN 1-55750-860-7.
- Stan Zimmerman: Submarine Technology for the 21st Century. Victoria: Trafford Publishing, [2000], s. 103-104. ISBN 1-55212-330-8.
- U-11. www.uboat.net. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).