Typ Herbrand (tramwaje w Karlsruhe)

Herbrand – typ dwuosiowego wagonu tramwajowego, wytwarzanego w latach 1899–1900. Tramwaje tego typu tworzyły wraz z wagonami Lindner pierwszą generację tramwajów w niemieckim mieście Karlsruhe. Oprócz odbieraka prądu wagony posiadały także akumulatory, które umożliwiały im kursowanie na odcinkach sieci nieposiadających przewodów trakcyjnych. Z powodu niewielkiej mocy silników wszystkie egzemplarze stopniowo wycofywano z eksploatacji od lat 30. XX wieku.

Herbrand

Muzealny wagon nr 14 w 2000
Dane ogólne
Kraj produkcji	Rzesza Niemiecka
Producent	Herbrand / AEG Siemens-Schuckertwerke
Miejsce produkcji	Kolonia
Lata produkcji	1899–1900
Dane techniczne
Liczba członów	1
Długość	8400 mm
Szerokość	3300 mm
Wysokość	2100 mm
Masa	10 900 kg
Rozstaw wózków	1435 mm
Rozstaw osi w wózkach	2500 mm
Moc silników	2 × 18 kW
Typ silników	silnik prądu stałego
Napięcie zasilania	750 V
Prędkość maksymalna	25 km/h
Wnętrze
Liczba miejsc siedzących	20
Liczba miejsc ogółem	47
Niskopodłogowość	0%

Historia

Zamówienie

Po tym, gdy przedsiębiorstwo AEG przejęło obsługę sieci tramwajów konnych w Karlsruhe, zapadła decyzja o zelektryfikowaniu systemu. Ponieważ Wyższa Szkoła Techniczna opowiedziała się przeciwko montażowi przewodów trakcyjnych w śródmieściu, firma AEG postanowiła wprowadzić do eksploatacji tramwaje wyposażone zarówno w akumulatory, jak i odbierak prądu. Przewody trakcyjne zawisły więc jedynie nad ulicami położonymi poza śródmieściem. W celu uruchomienia sieci tramwajów elektrycznych zamówiono w zakładach Herbrand 27 tramwajów silnikowych z akumulatorami oraz 10 wagonów doczepnych.

Przebudowy

• 1903–1904 – demontaż akumulatorów.
• 1907–1910 – zabudowa platform.
• 1907–1910 – wymiana wyposażenia elektrycznego.
• 1913 – montaż odbieraków lirowych.
• 1933–1936 – montaż odbieraków nożycowych.

Eksploatacja

Do czasu zdemontowania akumulatorów tramwaje Herbrand kursowały na ogół na śródmiejskich odcinkach sieci między Durlacher Tor, Mühlburger Tor, Moltkestraße i dworcem kolejowym. W późniejszym czasie wagony zaczęły obsługiwać linię do Durlachu, Mühlburga oraz portu.

Koniec eksploatacji

Niewielka moc silników ograniczała możliwość eksploatacji składów złożonych z wagonu silnikowego oraz doczepnego, co skutkowało kierowaniem tramwajów tego typu do obsługi mniej obciążonych linii tramwajowych.

Po dostawach tramwajów typu Residenz oraz Spiegel, w 1932 r. rozpoczęto stopniowe wycofywanie wagonów ze służby liniowej. Ostatnie egzemplarze zakończyły kursowanie w 1969 r., jednak część z nich przebudowano w późniejszym na wagony techniczne.

Do dziś zachował się jeden wagon silnikowy o numerze taborowym 14. W 1977 r. przywrócono mu historyczny wygląd z 1913 r. Tramwaj jest sprawny, lecz rzadko wyjeżdża na ulice miasta.

Galeria

• 
  Widok na bok wagonu silnikowego nr 14, wyposażonego w pantograf nożycowy, 1999 r.
• 
  Wagon muzealny z pantografem lirowym na Kaiserstraße, 2000 r.
• 
  Tramwaj typu Herbrand na Moltkestraße, ok. 1907 r.

Bibliografia

• Manfred Koch (Hrsg.): Unter Strom. Geschichte des öffentlichen Nahverkehrs in Karlsruhe. Badenia Verlag, Karlsruhe 2000, ISBN 3-7617-0324-4 (Veröffentlichungen des Karlsruher Stadtarchivs 20).
• Dieter Höltge: Straßen- und Stadtbahnen in Deutschland. Band 6: Baden. EK-Verlag, Freiburg (Breisgau) 1999, ISBN 3-88255-337-5.
• Modelleisenbahn-Club Karlsruhe e.V.: Unsere Schienenfahrzeuge. Eigenverlag, Karlsruhe 1968.