Wikipedia

Twin Oaks (Wirginia)

Twin Oaks Community – ekowioska[1] i wspólnota intencjonalna ok. 100 mieszkańców[2] zajmująca powierzchnię 450 akrów w hrabstwie Louisa County w stanie Wirginia w Stanach Zjednoczonych[3][4]. Jest członkiem Federation of Egalitarian Communities[5]. Założona w 1967[6][7] jest jedną z najdłużej istniejących świeckich wspólnot intencjonalnych w Ameryce Północnej[4]. Podstawowymi wartościami wspólnoty są kooperacja, egalitaryzm, non violence, zrównoważony rozwój i podział zysków[8].

Główne wejście i wspólny ogród w Twin Oaks

Powstanie wspólnoty

edytuj

Wspólnota została założona w 1967 roku na terenie 123-akrowej (0,5 km²) farmy tytoniu[4] przez grupę ośmiu studentów psychologii[6] bez doświadczenia rolniczego. Wśród nich była Kat Kinkade, późniejsza autorka dwóch książek o tej wspólnocie[9][10].

Kiedy wspólnota powstawała, nie było jeszcze ruchu ekowiosek (powstał w 1995) ani zasad permakultury (poł. lat 70. XX w.), więc założyciele nie mieli dostępu do wypracowanych systemów czy idei[6]. Inspiracją dla zawiązania wspólnoty była powieść psychologa B.F. Skinnera pt. Walden Two (1948) o fikcyjnej utopii behawioralnej.

Powieść Skinnera Walden Two nawiązuje do zbioru esejów filozoficznych pt. Walden Thoreau, opowiadając się za życiem pełnym osobistego szczęścia, satysfakcjonującej pracy, wypoczynku i związków międzyludzkich, przy minimalnej konsumpcji; zaś przeciwko konkurencji, wojnom i konfliktom społecznym[11]. W książce opisano wizytę w fikcyjnej „wspólnocie eksperymentalnej”[12] w Stanach Zjednoczonych lat 40. XX w., w której produktywność i poczucie szczęścia obywateli dalece przekraczały przeciętną, dzięki naukowemu planowaniu życia społecznego oraz stosowaniu warunkowania instrumentalnego w wychowaniu dzieci.

Zgodnie z wizją Skinnera, członkowie-założyciele Twin Oaks mieli zamiar wychować lepiej przystosowane społecznie jednostki ludzkie poprzez cierpliwą edukację dzieci w systemie podobnym do kibucu. Dlatego też pierwsze swoje przedszkole nazwali Degani, tak jak nazywał się pierwszy kibuc. Jednak, podobnie jak w systemie kibucu, zasady wkrótce uległy rozluźnieniu i w roku 2004 Degani nie była już przedszkolem, tylko domem mieszkalnym[6].

Pierwotna wizja z powieści Skinnera wkrótce została w Twin Oaks zastąpiona zasadami egalitaryzmu. Początki istnienia wspólnoty były trudne – wielu członków z niej odchodziło, przybywało wielu nowych, członkowie nie mieli też znaczących dochodów. Według Kinkade wspólnota starała się zaradzić typowym problemom związanym z życiem w komunie (szczególnie lenistwu, obżarstwu i brakowi struktury) poprzez przyjęcie modelu pracy, w którym ma ona określone ramy, a mimo to daje się dostosować do poszczególnych osób i warunków[13].

Wspólnota do dziś (2013) stosuje system Planner-Manager i zmodyfikowane wersje pierwotnego systemu pracy i kredytu godzin, zaczerpnięte z książki Skinnera[6]. Podobnie jak w powieści Skinnera, system kredytu pracy bazował początkowo na „zmiennych” godzinach kredytowych. Niektóre godziny miały większą wartość kredytową niż inne, aby uczynić każde zajęcie pożądanym. W obecnie używanym zmodyfikowanym systemie są stosowane „ustandaryzowane” kredyty; każde zajęcie we wspólnocie ma tę samą wartość, jeśli chodzi o godziny kredytu pracy[14].

Życie członka wspólnoty

edytuj

Twin Oaks ma około 100 członków (2010)[7]. Osoby zainteresowane zamieszkaniem we wspólnocie muszą przejść trzytygodniowy program wprowadzający[4]. Zwiedzają w tym czasie wspólnotę, biorą udział w zajęciach pokazujących różne aspekty życia w Twin Oaks i pracują u boku obecnych członków wspólnoty. W przeciwieństwie do wielu wspólnot mieszkaniowych nie ma tu opłaty wpisowej ani kosztów wynajmu czy innych opłat związanych z kosztami życia[2]. Podstawowe potrzeby – mieszkaniowe, odzieżowe, żywieniowe, zdrowotne – są zaspokajane w zamian za tydzień pracy[2].

Członek Twin Oaks pracuje ok. 42 godzin tygodniowo[15]. Część pracy nastawiona jest na zdobycie przychodu, zaś pozostała część to prace domowe, takie jak ogrodnictwo, produkcja żywności, dojenie krów, gotowanie, sprzątanie, naprawa rowerów i samochodów, prace remontowe i opieka nad dziećmi[15]. Większość członków wspólnoty Twin Oaks nie poświęca się jednemu zajęciu lecz zajmuje się różnymi dziedzinami pracy[16]. Członkowie mogą też pracować poza wspólnotą[4]. Dochód z tych zajęć może być przeznaczony na cele wspólnotowe, ale część może być traktowany jako „dochód wakacyjny” danej osoby. Nadgodziny w tygodniu są traktowane jako kredyt na czas urlopu.

Chociaż zabronione jest oglądanie telewizji, członkowie mają dostęp do internetu i komputerów publicznych. Mogą też oglądać filmy i nagrane programy telewizyjne. Członkowie urządzają też wspólne tańce, medytacje, dyskusje o literaturze, grają w gry planszowe czy występują w przedstawieniach musicalowych[4].

Członkowie Twin Oaks są przedstawicielami różnych wyznań. Są wśród nich zarówno chrześcijanie, jak i ateiści, poganie i buddyści. Odbywają się pogańskie zaręczyny, poprzez wiązanie rąk tkaniną, święta równonocy, obiady w Dniu Dziękczynienia oraz święto rocznicy powstania wspólnoty (16 lipca).

Każdy z członków ma własny pokój – sypialnię (nawet mąż i żona), jednak pozostałe części domu są wspólne[2][7].

Członkowie już nie przybywają i ubywają tak licznie, jak to było na początku istnienia wspólnoty[4]. Wielu byłych członków osiedliło się w pobliskich miastach Charlottesville i Louisa, aby utrzymywać kontakt ze wspólnotą.

Firmy we wspólnocie

edytuj

42-godzinny tydzień pracy jest dzielony między prace domowe i pracę nastawioną na przychód[1]. W Twin Oaks istnieje kilka firm wspólnotowych, takich jak Twin Oaks Tofu[17], Twin Oaks Hammocks[18] i Twin Oaks Book Indexing[19]. Ponadto członkowie uprawiają nasiona dla Southern Exposure Seed Exchange[20]. Łącznie te źródła generują dochód 600 000 dolarów rocznie[15][21]. Pozwala on nabyć towary, których wspólnota nie wytwarza we własnym zakresie, a także wypłacić miesięczne stypendium każdemu członkowi wspólnoty, które może spożytkować na cele własne (np. nabyć przedmioty niedostępne we wspólnocie). W roku 2010 stypendium to wynosiło 86 dolarów miesięcznie dla każdego, niezależnie od wykonywanego zawodu[7]. Mieszkańcy Twin Oaks uważają, że stabilność i długowieczność wspólnoty zawdzięczają jej zaangażowaniu w przynoszącą zyski produkcję tofu i hamaków[1][2][7].

Twin Oaks i ruch wspólnotowy

edytuj

Wspólnota Twin Oaks pomogła założyć trzy inne wspólnoty: odległą o ok. 7 mil (11 km) Acorn Community[4], Living Energy Farm, także w hrabstwie Louisa County, oraz East Wind Community w centralnej części stanu Missouri.

W sierpniu na terenie Twin Oaks odbywają się doroczne spotkania wspólnot, sponsorowane przez Fellowship for Intentional Community, którego główne biuro znajduje się na terenie wspólnoty[6] – Communities Conference[22] (185 uczestników spoza Twin Oaks i Acorn Community w 2012[23]) i Women’s Gathering, skupiające ponad 100 kobiet[24].

Twin Oaks w mediach

edytuj

Historia Twin Oaks Community jest szczegółowo udokumentowana w dwóch książkach Kathleen (Kat) Kinkade, jednej ze współzałożycieli wspólnoty. W pierwszej z nich, zatytułowanej A Walden Two Experiment[9], opisano pierwsze 5 lat istnienia wspólnoty. Kolejna, pt. Is it Utopia Yet?, zawiera materiał zgromadzony w okresie 20 lat[10]. Dzieje Twin Oaks dokumentuje również inna książka z lat 80. XX w., pt. Living the Dream autorstwa Ingrid Komar (matki ówczesnego członka wspólnoty). Wspólnotę opisywano w czasopismach i dziennikach (np. The Washington Post Magazine w 1998 zamieścił artykuł na okładce[25]; Chicago Tribune, 1988; The New York Times Magazine, 1997; Los Angeles Times, 1997; St. Petersburg Times (Floryda), 1997), powstało także kilka prac magisterskich. Pełna lista publikacji znajduje się na stronie internetowej wspólnoty[26].

Twin Oaks i ekologia

edytuj

Twin Oaks stara się być modelem zrównoważonego stylu życia[3]. W miarę upływu lat kolejne domy budowano z coraz większym naciskiem na kwestie środowiskowe, a starsze domy wyposażano w panele solarne[6]. Na terenie wspólnoty znajdują się toalety kompostowe[6]. Ze względu na wspólnotowy model dzielenia się zasobami przeciętny członek Twin Oaks zużywa mniej zasobów niż przeciętny Amerykanin[1] oraz samowystarczalność[27]. Większość środków jest współdzielona, a wyjątkiem są rzeczy osobiste, trzymane w indywidualnych sypialniach. Wspólne są części domów, 17 samochodów i duża „biblioteka darmowych ubrań”[1][3][15]; wspólnie też jada się posiłki[6]. Członkowie Twin Oaks zużywają o 70% mniej benzyny, o 80% mniej elektryczności i o 76% mniej gazu naturalnego na jednostkę w porównaniu z sąsiadami[28].

Problemy

edytuj

Sama wspólnota przyznaje, że stworzenie idealnej wspólnoty jest wciąż przed nimi – i nawet wręcza odwiedzającym broszurki pt. „Not Utopia Yet”. Jednym z problemów jest niewystarczające poczucie prywatności[4]. Ponadto osoby, które wybiorą życie w Twin Oaks, po kilku latach czują się tam „uwięzione”, ponieważ mają niewiele możliwości zgromadzenia majątku czy oszczędności[16].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Twin Oaks. America's Mojo, 9 listopada 2009. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Virginia Commune Still Draws Members After 40 Years. Voice of America, 29 sierpnia 2009. [dostęp 2010-12-30]. (ang.).
  3. ↑ a b c Rural Community a Model 'Eco-village'. CNN, 22 kwietnia 2010. [dostęp 2011-01-13]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h i The Other American Dream. Washington Post Sunday Magazine, niedziela, 15 listopada 1998. s. W12. (ang.).
  5. ↑ Twin Oaks. Federation of Egalitarian Communities. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g h i Jan Martin Bang: Ecovillages. A Practical Guide to Sustainable Communities. Floris Books, 2005, s. 102. ISBN 0-86315-480-8. (ang.).
  7. ↑ a b c d e Curt Autry, Terry Alexander: Louisa commune flourishes for 43 years. Richmond NBC 12, 6 lipca 2010. [dostęp 2013-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 listopada 2011)]. (ang.).
  8. ↑ David Knox, Caroline Schacht: Choices in Relationships: An Introduction to Marriage and the Family. Cengage Learning, 2009. [dostęp 2011-01-23]. (ang.).
  9. ↑ a b Kat Kinkade: A Walden Two Experiment. The First Five Years of Twin Oaks Community. William Morrow & Co, 1974. ISBN 0-688-05020-4. (ang.).
  10. ↑ a b Kat Kinkade: Is It Utopia Yet?: An Insider's View of Twin Oaks Community in Its Twenty-Sixth Year. Wyd. 2 (sierpień 1994). Twin Oaks Publishing, 1994. ISBN 0-9640445-0-1. (ang.).
  11. ↑ Richard David Ramsey: Morning Star: The Values-Communication of Skinner's Walden Two (rozprawa doktorska). Troy, NY: Rensselaer Polytechnic Institute, grudzień 1979. (ang.).
  12. ↑ The Design of Experimental Communities. W: B. F. Skinner: International Encyclopedia of the Social Sciences. T. 16. New York: Macmillan, 1968, s. 271–275. (ang.).
  13. ↑ Kat Kinkade: Is it Utopia Yet?: An Insider's View of Twin Oaks Community in Its Twenty-Sixth Year. Twin Oaks Publishing, 1994, s. 29. ISBN 0-9640445-0-1. (ang.).
  14. ↑ Ashley Spalding: The Cultural Construction Of Gender In An Egalitarian Intentional Community. Department of Anthropology, University of South Carolina, 2000. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  15. ↑ a b c d Twin Oaks: Living in Harmony. NBC 29 WVIR-TV, 31 sierpnia 2010. [dostęp 2013-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 marca 2012)]. (ang.).
  16. ↑ a b Daniel Pinchbeck. Paradise Not Quite Lost. „The New York Times Magazine”, s. 26–29, niedziela, 3 sierpnia 1997. (ang.). 
  17. ↑ Twin Oaks Tofu. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  18. ↑ Twin Oaks Hammocks. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  19. ↑ Twin Oaks Book Indexing. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  20. ↑ Twin Oaks Community Seeds. Southern Exposure Seed Exchange. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  21. ↑ Ellen O’Brien. Some communes have survived – and prospered – beyond the '60s. „Knight Ridder/Tribune News Service”, 23 września 1996. Louisa, Va.. [dostęp 2013-01-27]. (ang.). 
  22. ↑ Twin Oaks Communities Conference. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  23. ↑ Success. Twin Oaks Communities Conference, 5 września 2012. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  24. ↑ Twin Oaks Women’s Gathering. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  25. ↑ Tamara Jones: The Other American Dream. niedziela, 15 listopada 1998. s. W1, W12-W19, W27-W31. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).
  26. ↑ Twin Oaks in Media. Academic Articles, Books, Periodicals, Radio/Audio, Television/Video/Film. Twin Oaks Community. [dostęp 2013-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 grudnia 2012)]. (ang.).
  27. ↑ Twin Oaks: Living a Sustainable Lifestyle. NBC 29 WVIR-TV, 1 września 2010. [dostęp 2013-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-08)]. (ang.).
  28. ↑ A Human Sized Answer to a Global Problem. Federation of Egalitarian Communities, 8 stycznia 2009. [dostęp 2013-01-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj


Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Twin_Oaks_(Wirginia)&oldid=72812730”