Turzyca punktowana

Turzyca punktowana
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	turzyca
Gatunek	turzyca punktowana
	Nazwa systematyczna
	Carex punctata Gaudin; Agrost. Helv. 2: 152 (1811)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Turzyca punktowana (Carex punctata Gaudin) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w zachodniej i środkowej Europie, w Turcji i północno-zachodniej Afryce^[3]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie tylko na Wybrzeżu Słowińskim^[5].

Morfologia

Kłos z owocami

Owoc z przysadką

Pokrój: Roślina kępkowa.
Łodyga: Gładka, ulistniona, o wysokości 15–50 cm.
Liście: Dolne pochwy liściowe ciemnobrunatne, górne - z półkolistym wyrostkiem naprzeciw blaszki. Liście tęgie, o szerokości 6 mm.
Kwiaty: Zebrane w kłosy. Kłos szczytowy męski, pojedynczy. Trzy kłosy żeńskie pod kłosem męskim, wzniesione, oddalone od siebie, kształtu krótkowałeczkowatego, długości 1–2 cm. Podsadki z pochwami. Przysadki krótsze od pęcherzyków, białawe, z zielonym nerwem środkowym i z szydlastym wyrostkiem. Słupki o trzech znamionach^[6].
Owoce: Orzeszki, zwane pęcherzykami, ok. 3 mm długości, zielone, gładkie, punktowane, bez wyraźnych nerwów, z krótkim dzióbkiem o gładkich krawędziach^[6].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na torfowiskach. Kwitnie w maju.

Zmienność

Gatunek zróżnicowany na dwie odmiany^[7]:

Carex punctata var. laevicaulis (Hochst. ex Seub.) Boott - występuje na wyspach Makaronezji
Carex punctata var. punctata - występuje w pozostałej części zasięgu gatunku

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w kategorii zagrożenia V (narażony)^[8]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię RE (wymarły na obszarze Polski)^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-25] (ang.).
↑ ^a ^b Carex punctata Gaudin, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .
↑ Carex punctata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Carex punctata na eMonocot [dostęp 2013-11-25].
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-25] (ang.).

[powo-3] Carex punctata Gaudin, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .

[iucn-4] Carex punctata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[szafer-6] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[eM-7] Carex punctata na eMonocot [dostęp 2013-11-25].

[8] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]