Turfanozuch
Turfanozuch (Turfanosuchus) – rodzaj archozauromorfa należącego do kladu Archosauriformes. Żył w późnym triasie na terenie dzisiejszych północno-zachodnich Chin. Gatunek typowy, Turfanosuchus dabanensis, został opisany w 1973 przez chińskiego paleontologa Yanga Zhongjiana w oparciu o niemal kompletny, lecz słabo zachowany szkielet (IVPP V.32237). Yang stwierdził, że skamieniałości należały do zwierzęcia podobnego do euparkerii i zaklasyfikował je jako członka rodziny Euparkeriidae[1]. Analizy Parrisha z 1993 wykazały, że Turfanosuchus jest przedstawicielem grupy Suchia[2].
| Turfanosuchus | |||
| Yang, 1973 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | Archosauriformes | ||
| (bez rangi) | ?Crurotarsi | ||
| Rodzaj |
turfanozuch | ||
| Gatunki | |||
| |||
W 2001 Wu Xiao-Chun z Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology w Pekinie oraz Anthony Russell z University of Calgary na nowo opisali szczątki. Spostrzegli, że kości: udowa i ramienna przypominają kości ticinozucha i euparkerii, lecz kość piętowa nie. Dalsze badania doprowadziły do odkrycia osteoderm. Wu i Russell doszli do wniosku, że Turfanosuchus nie należał do Suchia ani do innych grup kladu Crurotarsi. Wykluczyli również możliwość jego bliskiego pokrewieństwa z euparkerią[3]. Analizy kladystyczne Parkera i Bartona (2008), Dilkesa i Suesa (2009) oraz Desojo, Ezcurry i Schultza (2011) potwierdziły, że Turfanosuchus był przedstawicielem Archosauriformes nie należącym do Crurotarsi. Według analizy Parkera i Bartona Turfanosuchus tworzy nierozwikłaną politomię z kladem Archosauria oraz z gatunkami Chanaresuchus bonapartei (z rodziny Proterochampsidae), Vancleavea campi, Doswellia kaltenbachi i być może również Euparkeria capensis[4]; według analizy Dilkesa i Suesa Turfanosuchus był taksonem siostrzanym do kladu obejmującego archozaury i rodzaj Yonghesuchus[5], zaś według analizy Desojo, Ezcurry i Schultza był on taksonem siostrzanym do kladu obejmującego archozaury i Yonghesuchus lub najbardziej bazalnym przedstawicielem rodziny Doswelliidae (na drzewie ścisłej zgodności Turfanosuchus jest w nierozwikłanej trychotomii z Doswelliidae oraz z kladem obejmującym archozaury i Yonghesuchus)[6]. Jednak według analizy kladystycznej Ezcurry, Lecuony i Martinellego (2010) Turfanosuchus był archozaurem z kladu obejmującego taksony bliżej spokrewnione z krokodylami niż z ptakami (Ezcurra i współpracownicy używają na określenie tego kladu nazwy Pseudosuchia; inni autorzy właśnie ten klad nazywają Crurotarsi[7]). Według tej analizy Turfanosuchus nie należał do kladu Suchia, lecz był najbardziej bazalnym przedstawicielem Pseudosuchia[8]. Natomiast według analizy Nesbitta (2011) Turfanosuchus był bazalnym przedstawicielem kladu Suchia w nierozwikłanej politomii z gracilizuchem, kladem obejmującym aetozaury i rodzaj Revueltosaurus oraz kladem obejmującym krokodylomorfy i parafiletyczne rauizuchy[9]; z późniejszej analizy Nesbitta i współpracowników (2012) wynika, że Turfanosuchus mógł być szczególnie blisko spokrewniony z aetozaurami i Revueltosaurus[10]. Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Butlera i współpracowników (2014) wynika z kolei bliskie pokrewieństwo turfanozucha z gracilizuchem i rodzajem Yonghesuchus; autorzy zaliczyli te trzy rodzaje do rodziny Gracilisuchidae, która według ich analizy należała do Suchia i była taksonem siostrzanym do kladu obejmującego ticinozucha i grupę Paracrocodylomorpha (obejmującą rauizuchy i krokodylomorfy)[11].
Opisany w 1982 roku drugi gatunek, T. shageduensis, może w rzeczywistości nie być bliskim krewnym T. dabanensis; z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Sookiasa (2016) wynika jego bliższe pokrewieństwo z euparkerią[12].
Przypisy
edytuj- ↑ C. C. Young. On a new pseudosuchian from Turfan, Sinkiang. „Reports of Paleontological Expedition to Sinkiang (I): Permo-Triassic Vertebrate Fossils of Turfan Basin. Memoirs of the Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology Academia Sinica”. 10, s. 15–37, 1973. (ang.).
- ↑ J. M. Parrish. Phylogeny of the Crocodylotarsi, with Reference to Archosaurian and Crurotarsan Monophyly. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 13 (3), s. 287–308, 1993. (ang.).
- ↑ Xiao-Chun Wu, Anthony Russell. Redescription of Turfanosuchus dabanensis (Archosauriformes) and new information on its phylogenetic relationships. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 21 (1), s. 40–50, 2001. (ang.).
- ↑ William G. Parker, Bronson J. Barton. New information on the Upper Triassic archosauriform Vancleavea campi based on new material from the Chinle Formation of Arizona. „Palaeontologia Electronica”. 11 (3), s. 14A, 2008. (ang.).
- ↑ David Dilkes, Hans-Dieter Sues. Redescription and phylogenetic relationships of Doswellia kaltenbachi (Diapsida: Archosauriformes) from the Upper Triassic of Virginia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (1), s. 58–79, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0124. (ang.).
- ↑ Julia B. Desojo, Martín D. Ezcurra, Cesar L. Schultz. An unusual new archosauriform from the Middle–Late Triassic of southern Brazil and the monophyly of Doswelliidae. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 161 (4), s. 839–839, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00655.x. (ang.).
- ↑ Sereno, P. C. 2005. Crurotarsi. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 4 maja 2010]
- ↑ Martín D. Ezcurra, Agustina Lecuona, Agustín Martinelli. A new basal archosauriform diapsid from the Lower Triassic of Argentina. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (5), s. 1433–1450, 2010. DOI: 10.1080/02724634.2010.501446. (ang.).
- ↑ Sterling J. Nesbitt. The early evolution of archosaurs : relationships and the origin of major clades. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 352, s. 1–292, 2011. (ang.).
- ↑ Sterling J. Nesbitt, Christian A. Sidor, Kenneth D. Angielczyk, Roger M. Smith i William Parker. Derivation of the aetosaur osteoderm carapace: evidence from a new, exceptionally preserved "stem aetosaur" from the Middle Triassic (Anisian) Manda Beds of southwestern Tanzania. „Society of Vertebrate Paleontology 72nd Annual Meeting Program and Abstracts”, s. 149, 2012. (ang.).
- ↑ Richard J Butler, Corwin Sullivan, Martín D Ezcurra, Jun Liu, Agustina Lecuona i Roland B Sookias. New clade of enigmatic early archosaurs yields insights into early pseudosuchian phylogeny and the biogeography of the archosaur radiation. „BMC Evolutionary Biology”, s. 14, 128. DOI: 10.1186/1471-2148-14-128. (ang.).
- ↑ Roland B. Sookias. The relationships of the Euparkeriidae and the rise of Archosauria. „Royal Society Open Science”. 3 150674, 2016. DOI: 10.1098/rsos.150674. (ang.).