Trzcinnik (roślina)

Trzcinnik (Calamagrostis Adans.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia od ok. 130[5] do 180 gatunków[3]. Rodzaj jest niemal kosmopolityczny – brak jego przedstawicieli tylko w tropikach poza obszarami górskimi. W Polsce dziko rośnie w zależności od ujęcia systematycznego rodzaju 7 lub 8 gatunków.

Trzcinnik
Ilustracja
Trzcinnik prosty
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

trzcinnik

Nazwa systematyczna
Calamagrostis Adans.
Fam. Pl. 2: 31 (1763)[3]
Typ nomenklatoryczny

Calamagrostis lanceolata Roth[4]

Trzcinnik piaskowy
Trzcinnik leśny

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj
 
Trzcinnik lancetowaty

Rodzaj o zasięgu obejmującym obszary strefy umiarkowanej i subtropikalnej na obu półkulach oraz obszary górskie w strefie tropikalnej[3]. Najbardziej zróżnicowany jest w Eurazji i Ameryce Północnej[5]. W Europie występuje 14 gatunków[6].

Do flory Polski należy 7 gatunków rodzimych w tradycyjnym ujęciu rodzaju lub 8 po włączeniu tu rodzaju piaskownica Ammophila. Poza tym zarejestrowano w zależności od ujęcia dwa lub trzy gatunki pochodzenia mieszańcowego[7].

Gatunki flory Polski (tylko dziko rosnące)[7]

Po włączeniu rodzaju Ammophila do Calamagrostis należą tu także:

Systematyka i pochodzenie

edytuj
 
Trzcinnik purpurowy
 
Trzcinnik szuwarowy

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych Poaceae podrodziny Pooideae, plemienia Poeae i podplemienia Agrostidinae[8]. Z badań molekularnych wynika, że wyewoluował na półkuli zachodniej 11,35 miliona lat temu jako rodzaj siostrzany względem wszystkich pozostałych rodzajów podplemienia Agrostidinae[5]. W obrębie rodzaju zagnieżdżone i w efekcie włączane są tradycyjnie wyodrębniane rodzaje m.in. takie jak piaskownica Ammophila i Deyeuxia[9][5].

Wykaz gatunków[3][7]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-28] (ang.).
  3. a b c d e Calamagrostis Adans.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-07].
  4. Calamagrostis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-07].
  5. a b c d Paul M. Peterson, Robert Soreng, Konstantin Romaschenko, Jeffery M. Saarela. Phylogeny and biogeography of Calamagrostis (Poaceae: Pooideae: Poeae: Agrostidinae), description of a new genus, Condilorachia (Calothecinae), and expansion of Greeneochloa and Pentapogon (Echinopogoninae). „Journal of Systematics and Evolution”, 2022. DOI: 10.1111/jse.12819. 
  6. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 146, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. a b c Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 46, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. Genus Calamagrostis Adans.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-07].
  9. Saarela, J. M., Bull, R. D., Paradis, M. J., Ebata, S. N., Paul M Peterson, Soreng, R. J., & Paszko, B.. Molecular phylogenetics of cool-season grasses in the subtribes Agrostidinae, Anthoxanthinae, Aveninae, Brizinae, Calothecinae, Koeleriinae and Phalaridinae (Poaceae, Pooideae, Poeae, Poeae chloroplast group 1). „PhytoKeys”. 87, s. 1–139, 2017. 
  10. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 43. ISBN 978-83-925110-5-2.