Trzcinica (powiat kępiński)
Trzcinica (od 1845 niem. Strenze[3]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Trzcinica.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
62 |
| Kod pocztowy |
63-620[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PKE |
| SIMC |
0210401 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kępińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Trzcinica  | |
 51°10′10″N 18°00′29″E/51,169444 18,008056[1]
| |
Historia
edytujMiejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej i związana była z Wielkopolską i Dolnym Śląskiem. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XII wieku. Prawdopodobnie wymieniona pierwszy raz w dokumencie zapisanym po łacinie w 1149 pod nazwą "Crescenica", co jest dyskusyjne w środowisku historyków. Później także odnotowywana jako Tristenic, Tirstenice, Trscenez, Trzenitz, Trczenycza[4]. Po rozbiorach, po roku 1845, nazwa została zgermanizowana na "Strenz, Strenze"[3].
Została odnotowana w historycznych dokumentach własnościowych, prawnych i podatkowych. W 1149 komes Piotr Włost nadał posiadłość „Crescenica” klasztorowi św. Wincentego we Wrocławiu. Wiązanie tej informacji z wsią jest podawane przez historyków w wątpliwość[4]. W 1149 tę darowiznę potwierdził Bolesław Kędzierzawy[3], a w 1193 papież Celestyn III zatwierdził temu klasztorowi m.in. „Tristenic”. W 1201 papież Innocenty III wziął pod opiekę klasztor św. Wincentego we Wrocławiu wraz z jego posiadłościami, m.in. z kościołem św. Marii Magdaleny w miejscowości „Trestenice”. W 1203 Cyprian, biskup wrocławski, konsekrował kościół w Trzcinicy nadając mu wezwanie św. Wincentego i św. Marii Magdaleny oraz przekazał dziesięcinę z Komorznik. W 1204 Henryk Brodaty zwolnił od podworowego wszystkie wsie tegoż klasztoru, w tym m.in. miejscowość odnotowaną jako "Trztenica". W 1245 "Trscenez" wymieniony został jako własność biskupstwa wrocławskiego[4].
W 1294 książę wielkopolski Przemysł II nadał arcybiskupowi skonfiskowane dobra Mikołaja i Michała w niezidentyfikowanej miejscowość „Trzenicza”, która identyfikowana jest niekiedy z wsią. W 1305 mieszkańcy Trzcinicy płacili dziesięcinę biskupowi wrocławskiemu. W 1360 rzekomo własność biskupstwa wrocławskiego. W 1373 dokument odnotowuje Stogniewa z Trzcinicy. W 1441 Anna, żona tegoż Stogniewa, występowała w sprawie sądowej dotyczącej podziału Buczka w woj. sieradzkiem. W 1452 Henryk z Poździenic w woj. sieradzkiem zapisał 400 florenów żonie Annie m.in. na połowie Trzcinicy oraz na Wodzicznej. W 1511 wieś liczyła trzy łany, a około 1580 w miejscowości znajdowała się karczma, dwa młyny dziedziczne oraz jeden młyn doroczny. W 1552 miejscowość była wsią szlachecką, własnością Jana Trzcińskiego. Trzcińscy posiadali ją bez przerwy aż do 1812, kiedy to Ignacy Trzciński zamieniał się z baronem Knobelsdorfem na Biskupice w Górnym Śląsku. Odtąd miejscowość miała różnych właścicieli i zaczęła się rozdrabniać na mniejsze majętności. W 1635 kościół św. Stanisława w Trzcinicy miał filię w Laskach[4][3].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. Jako wieś kościelna i dwór leżące przy granicy Wielkopolski i Śląska wymienia ją XIX-wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. We wsi stał wówczas szpital wystawiony i uposażony w XVII wieku przez miejscowego plebana Piotra Krupeckiego. Trzcinica wraz z młynem Groblą tworzyła okrąg wiejski, mający 77 domów, 596 mieszkańców w tym 504 katolików, 85 protestantów, 7 wyznawców judaizmu. Liczyła w sumie 522 hektarów w tym 426 ha roli oraz 73 łąk. Dwór miał 7 domów, 104 mieszkańców, w tym 56 katolików, 52 protestantów. Zajmował 67 hektarów obszaru, w tym 54 ha użytków rolnych[3].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego.
Miejscowość jest siedzibą władz gminy Trzcinica.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140811
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1310 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XII, hasło „Trzcinica”. nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1892. s. 547-548. [dostęp 2022-11-16].
- ↑ a b c d Rosin 1963 ↓.
Bibliografia
edytuj- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Trzcinica”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 164–165.
Linki zewnętrzne
edytuj- Trzcinica w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”
- Trzcinica (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 547.