Tryptyk rzymski
Tryptyk rzymski (Medytacje) – poemat papieża Jana Pawła II. Został wydany w 2003 roku w sześciu językach: polskim, niemieckim, angielskim, hiszpańskim, francuskim i włoskim.
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania | |||
| Pierwsze wydanie polskie | |||
| Data wydania polskiego |
2003 | ||
| Wydawca |
Wydawnictwo Św. Stanisława | ||
| |||
Treść
edytujZgodnie ze swoją nazwą, poemat składa się z trzech głównych części:
- I – Strumień (Sekcje: Zdumienie, Źródło)
- II – Medytacje nad Księgą Rodzaju na progu kaplicy Sykstyńskiej (Sekcje: Pierwszy Widzący, Obraz i podobieństwo, Prasakrament, Sąd)
- III – Wzgórze w krainie Moria (Sekcje: Ur w ziemi chaldejskiej, Tres vidit et unum adoravit, Rozmowa ojca z synem w krainie Moria, Bóg przymierza).
Strumień
edytujW pierwszej części autor skupia swój poemat wokół leśnego potoku, który staje się dla niego partnerem dialogu. Ta część ma swoją dynamikę. Jednak ruch jest harmonijny i uporządkowany, wertykalny, zstępująco-wstępujący. „Srebrzysta kaskada potoku” „spada z góry” rytmicznie, „spada w dół”, ale równocześnie „unosi” z sobą wszystko, „unosi” człowieka. Strumień, sam spadając, sprawia, że człowiek się „unosi”, ma iść „do góry, pod prąd”. Według Katarzyny Zabawy, kilkakrotnie powtarzane „zstępowanie” przywołuje na myśl zstąpienie Słowa – o którym autor mówi już w trzecim i czwartym wersie poematu. Prostota obrazu kontrastuje z metaforami innego wiersza tegoż Autora Pieśń o blasku wody. Dominującym ruchem w tamtym wierszu był ruch wirujący, niespokojny, drgający, charakterystyczny dla gry świateł i cieni w studni, a także samej wody wzburzanej przez zanurzane weń wiadro. Refleksja w wierszu była bardziej filozoficzna, abstrakcyjna. Obrazy strumienia z Tryptyku są bardziej konkretne, namacalne[1].
Interpretacje i nawiązania
edytuj- poemat recytował m.in. Krzysztof Globisz, pierwsze nagranie i mastering wykonał Wojciech Gruszczyński i Włodzimierz Duval
- fragmenty z Tryptyku rzymskiego stały się natchnieniem do napisania słów oratorium Piotra Rubika Tu Es Petrus
- w 2003 r. Stanisław Sojka wydał album Tryptyk rzymski będący muzyczną interpretacją poematu
- w 2005 r. Piotr Pałka napisał muzykę na solistę, chór i orkiestrę do fragmentów "Tryptyku rzymskiego". Premiera tego dzieła odbyła się w przeddzień rocznicy wyboru Jana Pawła II na Stolicę Apostolską, 15 października tegoż roku w kościele oo. Dominikanów w Krakowie. Wykonawcy to odpowiednio: Elżbieta Towarnicka, chór Voce Angeli i Sinfonietta Cracovia. Tekst "Tryptyku" recytował krakowski aktor, Piotr Piecha, dyrygował natomiast sam kompozytor.
- w 2007 r. w ramach obchodów 2. rocznicy śmierci Jana Pawła II, "Tryptyk rzymski" zaprezentował Andrzej Seweryn. W czasie występów w m.in. Łodzi i Warszawie, aktorowi towarzyszyła Orkiestra Krakowskiej Opery Kameralnej.
- również w 2007 r. na ekrany kin w Polsce wszedł, będący ilustracją poematu, animowany film "Tryptyk rzymski" w reżyserii Marka Luzara i z muzyką Rafała Rozmusa, z tekstem utworu czytanym przez Krzysztofa Kolbergera. W dniu 4 marca 2007 roku odbyła się uroczysta prapremiera filmu w kinie "Kijów" w Krakowie.
- w 2008 r. premierę DVD miał wyprodukowany przez warszawskie Centrum Myśli Jana Pawła II film „Tryptyk rzymski” w reżyserii Haliny Bisztygi z udziałem Danuty Michałowskiej, aktorki i przyjaciółki Karola Wojtyły z Teatru Rapsodycznego. Muzykę do filmu skomponował Grzegorz Turnau.
Przypisy
edytuj- ↑ Zabawa 2014 ↓, s. 184.
Bibliografia
edytuj- Wydanie polskie: Tryptyk rzymski: medytacje. Marek Skwarnicki (posłowie). Kraków: Wydaw. Św. Stanisława BM, 2003, s. 38. ISBN 83-88971-43-3.
- Krystyna Zabawa: Studnia, strumień, źródło – obrazy-symbole w Pieśni o blasku wody Karola Wojtyły i w Tryptyku rzymskim Jana Pawła II. W: Oblicza wody w kulturze. Łukasz Burkiewicz, Piotr Duchliński, Jarosław Kucharski (red.). Kraków: Akademia Ignatianum Wydawnictwo WAM, 2014, s. 173-190.