Trofalaksja
Trofalaksja – forma kontaktu społecznego owadów, gdzie dochodzi do wymiany związków chemicznych (np. węglowodorów). Substancje te pochodzą z gruczołów zagardzielowych znajdujących się na głowie. Owady podczas czyszczenia rozprowadzają je na powierzchni ciała. Węglowodory tworzą wzór bodźców chemicznych, tzw. „wizę kolonii”, poprzez którą owady się komunikują[1]. Skład lipidów umożliwia relacje osobnikom występującym na tym samym obszarze lub w gnieździe, np. mrówkom Formicidae, pszczołom Apidae i osom Vespidae[2][3]. Podczas kontaktów dochodzi do wymiany lipidów, więc na powierzchni owada znajduje się mieszanina lipidów pochodzących też od innych członków kolonii[1]. Owady rozróżniają gatunek lub płeć partnera poprzez porównanie składu lipidów[1][2][3]. Przykładowo, jeśli osobnik innego gatunku znajdzie się w kolonii termitów, to jej członkowie szybko rozpoznają „intruza” i wypędzają go z gniazda[2][3].
Trofalaksja u mrówek
edytujMrówki wymieniają się płynną zawartością pokarmową. Większość mrówek może przechowywać w swoim żołądku znajdującym się w tylnej górnej części odwłoku więcej pokarmu niż potrzebuje. Tylko część mrówek pełni rolę dostarczycieli pokarmu do kolonii, ale wszystkie dzielą się z towarzyszką, która o pokarm poprosi. Można mówić tutaj o "wspólnym żołądku" służącym do przechowywania zapasów pożywienia.
U australijskich mrówek miodowych niektóre robotnice przechowują więcej pokarmu niż pozostałe mrówki. Mrówki te o niezwykle mocno rozdętych odwłokach pozostają zawieszone w komorach ziemnego gniazda i magazynują zebrany przez inne robotnice nektar.
Trofalaksja u pszczół miodnych
edytujWystępuje u pszczół robotnic - nie zauważono jej u trutni.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Wnuk A., Godzińska E. J.; Wpływ izolacji społecznej na fizjologię i zachowanie się mrówek; Kosmos - problemy nauk biologicznych Tom 55 Numer 2–3, 177–196 (2006).
- ↑ a b c Kleinig H., Fischbach K. F., Peschke K., Müller J. K., Peschke K., Müller J. K., Rossel S.; Recognition in burying beetles (Nicrophorus spp., Silphidae, Coleoptera)(2003).
- ↑ a b c Lucas C., Pho D. B., Jallon J. M., Fresneau D., Role of cuticular hydrocarbons in the chemical recognition between ant species in the Pachycondyla villosa species complex; Journal of Insect Physiology 51, 1148–1157 (2005).