Triada harmoniczna
Triada harmoniczna (inaczej akordy główne) – trzy podstawowe trójdźwięki zbudowane na pierwszym, czwartym i piątym stopniu gamy. Mają budowę tercjową[1][2].
Akordy te kolejno nazywane toniką, subdominantą oraz dominantą stanowią system tonalny oparty na dwóch typach skali muzycznej: majorowej (dur) i minorowej (moll)[1][2].
Tonika jest ośrodkiem tonacji, punktem centralnym, od którego uzależnione są akordy zbudowane na pozostałych stopniach gamy. Każdy z tych akordów pełni określoną funkcję w konstrukcji muzycznej, przy czym podstawowym elementem zależności jest kierowanie się w stronę ośrodka, czyli tonacji.
W gamach minorowych (molowych) tonika i subdominanta są molowe (moll tonika, moll subdominanta). Dominanta jest zwykle majorowa (durowa); występuje także rzadko spotykana dominanta minorowa (molowa).
Wykorzystanie triady harmonicznej jest jednym z najprostszych sposobów harmonizowania utworu.
Przykład triady (gama C-dur)
edytuj
Triady w różnych tonacjach
edytujW lewej kolumnie triady gam durowych, w prawej triady gam molowych.
- C-dur
- C-dur, F-dur, G-dur
- Cis-dur
- Cis-dur, Fis-dur, Gis-dur
- D-dur
- D-dur, G-dur, A-dur
- Dis-dur
- Dis-dur, Gis-dur, Ais-dur
- E-dur
- E-dur, A-dur, H-dur
- F-dur
- F-dur, B-dur, C-dur
- Fis-dur
- Fis-dur, H-dur, Cis-dur
- G-dur
- G-dur, C-dur, D-dur
- Gis-dur
- Gis-dur, Cis-dur, Dis-dur
- A-dur
- A-dur, D-dur, E-dur
- B-dur
- B-dur, Es-dur, F-dur
- H-dur
- H-dur, E-dur, Fis-dur
- a-moll
- a-moll, d-moll, E-dur
- b-moll
- b-moll, es-moll, F-dur
- h-moll
- h-moll, e-moll, Fis-dur
- c-moll
- c-moll, f-moll, G-dur
- cis-moll
- cis-moll, fis-moll, Gis-dur
- d-moll
- d-moll, g-moll, A-dur
- dis-moll
- dis-moll, gis-moll, Ais-dur
- e-moll
- e-moll, a-moll, H-dur
- f-moll
- f-moll, b-moll, C-dur
- fis-moll
- fis-moll, h-moll, Cis-dur
- g-moll
- g-moll, c-moll, D-dur
- gis-moll
- gis-moll, cis-moll, Dis-dur
Przypisy
edytuj- ↑ a b Habela 1968 ↓, s. 204.
- ↑ a b Chodkowski 1995 ↓, s. 910.
Bibliografia
edytuj- Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Triada harmoniczna. www.gitara.pl. [dostęp 2006-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-02)].