Tri-State Tornado

Tri-State Tornado – tornado, które 18 marca 1925 roku przeszło przez trzy amerykańskie stany: południowo-wschodnią część Missouri, południowy obszar Illinois i południowo-zachodnią część Indiany i wśród znanych przypadków jest uznawane za najbardziej ekstremalne tornado.

Tri-State Tornado

Relacja gazety o tornadzie
Typ	Tornado
Początek	18 marca 1925
Koniec	18 marca 1925
Ofiary śmiertelne	695 osób
Dotknięte kraje	Stany Zjednoczone

Potwierdzono 695 ofiar żywiołu, co czyni to tornado najbardziej śmiercionośnym w historii Stanów Zjednoczonych. Ścieżka tornada mierzyła ponad 352 km długości i była najdłuższym pasem zniszczeń pozostawionym przez tornado w dziejach pomiarów. Wir pozostawał przy ziemi przez rekordowe 3,5 godziny, a w pewnym momencie prędkość jego przemieszczania wynosiła 117 km/h (jedna z najwyższych w historii). Siłę żywiołu ocenia się na F5 w skali Fujity, chociaż wówczas ta skala jeszcze nie istniała.

Tornado czy rodzina tornad?

W związku z niezwykłą długością ścieżki wiru (znacznie większą niż w przypadku innych zanotowanych dużych tornad) oraz z niższym poziomem wiedzy i mniejszymi możliwościami pomiaru w latach 20. pojawiły się wątpliwości, czy zniszczenia na takim obszarze zostały spowodowane przez jedno tornado, czy przez rodzinę tornad. Wiele dawnych tornad o długich ścieżkach okazywało się być rodziną kilku tornad, a nie jednym wirem. Hipotezy mówią również o cyklicznych superkomórkach, które rozwijały się jedna po drugiej i tworzyły serię tornad. Wówczas istniałyby przerwy w pasie zniszczeń. Jednak trwające wciąż badania nie ukazały żadnej wyraźnej luki w analizowanej ścieżce tornada i wskazują, że pas zniszczeń mógł być jeszcze o 25 kilometrów dłuższy niż początkowo sądzono. W związku z tym wciąż uznaje się długość ścieżki – równą 352 kilometrów – za zdecydowanie najdłuższą w historii pomiarów. Na całym szlaku tornada wykryto jedynie dwa punkty o nieco mniejszych zniszczeniach, co wciąż daje pewne prawdopodobieństwo, że była to jednak rodzina tornad.

Niespotykana lokalizacja tornada

Tornado pojawiło się w pobliżu centrum niżu barycznego w chłodnym powietrzu w przeciwieństwie do większości silnych tornad, które pojawiają się w ciepłym powietrzu przed frontem chłodnym zwykle daleko na południe lub wschód od centrum układu niżowego. Tego dnia pojawiły się inne tornada w "cieplejszym sektorze" niżu, ale żadne z nich nie osiągnęło siły porównywalnej z omawianym tornadem.

Trasa tornada

Trasa tornada

Ruiny szkoły w Murphysboro

Missouri

Tornado pojawiło się o 1:00 po południu czasu lokalnego w okolicy miejscowości Ellington w stanie Missouri, zabijając jednego farmera. Dalej kierowało się na północny wschód i po przejściu przez południowo-zachodnie hrabstwa stanu przekroczyło rzekę Mississippi. W sumie spowodowało śmierć jedenastu osób w tym stanie.

Illinois

Po przekroczeniu rzeki Mississippi tornado pojawiło się na południu stanu, powodując ogromne zniszczenia. O 2:30 po południu tornado zrównało z ziemią miasto Gorham, powodując śmierć 34 osób. W ciągu następnych 40 minut 541 osób zostało zabitych i ponad 1400 rannych, kiedy wir zdewastował miasta Murphysboro, De Soto, Hurst-Bush i West Frankfort, zostawiając pas zniszczeń szeroki na niemal 1,6 kilometra. W samym doszczętnie zniszczonym Murphysboro zginęły 234 osoby. W tym stanie śmierć poniosło ponad 600 ludzi.

Indiana

Po przekroczeniu rzeki Wabash wir pojawił się na południowym zachodzie stanu. Po przejściu przez miasto Griffin tornado uderzyło na miasto Princeton, niszcząc połowę miasta i powodując duże straty materialne. Zniknęło 15 km na północny wschód od Princeton po 3,5 godzinach destrukcji.

Bibliografia

• Polly Manguel (wyd.): 501 Most Devastating Disasters. London: Bounty Books, 2010. ISBN 978-0-753720-28-8. Brak numerów stron w książce