Trójskrzyn
Trójskrzyn, kodieum, kroton (Codiaeum) – rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych. Należy do niego 17 gatunków[4] krzewów występujących na wyspach Pacyfiku i w Azji południowo-wschodniej. Niektóre gatunki, zwłaszcza trójskrzyn pstry Codiaeum variegatum należą do najpopularniejszych roślin doniczkowych[5]. Nazwa handlowa „kroton” stosowana w odniesieniu do trójskrzyna pstrego jest niefortunna, bowiem myli się z rodzajem krocień Croton, też z rodziny wilczomleczowatych, którego przedstawiciele spotykani są w całej strefie równikowej[6].
 Trójskrzyn pstry | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
trójskrzyn | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Codiaeum A. H. L. Jussieu Euphorb. Tent. 33. t. 9, f. 30. Feb 1824 (nom. cons.)[3]. | |||
| Synonimy | |||
| |||
Systematyka
edytuj
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website
Rodzaj trójskrzyn należy do plemienia Codiaeae, podrodziny Crotonoideae, rodziny wilczomleczowatych[7][2].
- Wykaz gatunków[4]
- Codiaeum affine Merr.
- Codiaeum bractiferum (Roxb.) Merr.
- Codiaeum ciliatum Merr.
- Codiaeum finisterrae Pax & K.Hoffm.
- Codiaeum hirsutum Merr.
- Codiaeum ludovicianum Airy Shaw
- Codiaeum luzonicum Merr.
- Codiaeum macgregorii Merr.
- Codiaeum megalanthum Merr.
- Codiaeum membranaceum S.Moore
- Codiaeum oligogynum McPherson
- Codiaeum palawanense Elmer
- Codiaeum peltatum (Labill.) P.S.Green
- Codiaeum stellingianum Warb.
- Codiaeum tenerifolium Airy Shaw
- Codiaeum trichocalyx Merr.
- Codiaeum variegatum (L.) Rumph. ex A.Juss. – trójskrzyn pstry, kodieum pstre, kroton
Uprawa
edytujUprawiany w klimacie umiarkowanym jako roślina pokojowa jest jeden gatunek – trójskrzyn pstry znany w wielu odmianach. Odpowiednio pielęgnowany może osiągnąć wysokość nawet do 2 metrów[8]. Rocznie pędy przyrastają około 20–25 cm. Potrzebuje dużo światła. Ubarwienie liści zależne jest od odmiany i warunków świetlnych – im więcej światła tym ubarwienie liści ma intensywniejszą barwę. Kroton dobrze znosi również bezpośrednie słoneczne światło (do 27 °C). Nie należy jednak wtedy zraszać rośliny wodą. Jeżeli zapewniona mu zostanie stała temperatura podczas zimy, roślina nie zgubi liści, przy czym należy pamiętać, że optymalna temperatura w tym okresie to 15 °C. Rośliny można podciąć na wiosnę, by wypuściły nowe pędy (by zatrzymać wycieki soków, miejsca ścięć zasypać należy sproszkowanym drzewnym węglem). W okresie letnim roślinę podlewa się około 2, 3 razy w tygodniu używając letniej wody[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-14] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
- ↑ a b c Codiaeum Rumph. ex A.Juss.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-07].
- ↑ Kroton – Rośliny ozdobne [online], www.roslinyozdobne.info [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Bogdan Zemanek: Kodieum pstre. W: Encyklopedia biologiczna T. 5. Zdzisława Otałęga (red. nacz.). Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998, s. 215.
- ↑ Codiaeum. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-03-06]. (ang.).
- ↑ Jiří Haager: Rośliny ozdobą domu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 54. ISBN 83-09-00763-9.
- ↑ Kroton. wymarzonyogrod.pl. [dostęp 2013-03-06]. (pol.).