Toyama Maru
„Toyama Maru” – japoński statek towarowy oddany do służby w 1915 roku.
 Zdjęcie z 1941 r. | |
| Bandera | |
|---|---|
| Właściciel |
Nippon Yūsen Kaisha (1915–1935) |
| Dane podstawowe | |
| Typ |
statek towarowy |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Data budowy |
4 sierpnia 1913 |
| Data wodowania |
20 marca 1915 |
| Data oddania do eksploatacji |
3 czerwca 1915 |
| Data zatonięcia |
29 czerwca 1944 |
| Dane techniczne | |
| Długość całkowita (L) |
135,63 m |
| Szerokość (B) |
17,67 m |
| Zanurzenie (D) |
10,36 m |
| Pojemność |
7090 RT |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
4 x turbina parowa |
| Moc silnika |
922 NHP |
| Liczba śrub napędowych |
2 |
W okresie międzywojennym pływał pod flagą różnych japońskich linii żeglugowych. W 1941 roku został zarekwirowany przez Cesarską Armię Japońską. W czasie wojny na Pacyfiku uczestniczył w inwazji na Filipiny, a także pełnił służbę konwojową. 29 czerwca 1944 roku został zatopiony na wodach archipelagu Riukiu przez amerykański okręt podwodny USS „Sturgeon”. Wraz z nim zginęło prawdopodobnie około 3,7 tys. japońskich żołnierzy i marynarzy, aczkolwiek według niektórych źródeł liczba ofiar mogła sięgnąć nawet 5,6 tys.
Dane techniczne
edytuj„Toyama Maru” był statkiem towarowym o długości 135,63 metrów, szerokości 17,67 metrów i zanurzeniu 10,36 metrów. Jego pojemność wynosiła 7090 BRT[1].
Statek był wyposażony w dwie śruby, a jego napęd stanowiły cztery turbiny parowe o mocy 922 NHP[1].
Historia
edytujPrzebieg służby
edytujBudowę statku rozpoczęto 4 sierpnia 1913 roku w stoczni Mitsubishi Shipbuilding & Engineering Company w Nagasaki na zamówienie linii żeglugowych Nippon Yūsen Kaisha. Wodowanie miało miejsce 20 marca 1915 roku; wtedy też jednostce nadano nazwę „Toyama Maru”. Do służby weszła 3 czerwca tegoż roku[2].
W latach 1915–1935 statek pływał pod flagą linii NYK. W lipcu 1935 roku został sprzedany liniom Nanyo Kaiun Kabushiki Kaisha z Osaki. Już w grudniu następnego roku został jednak zakupiony przez linie Ono Shoji Gomei Kaisha z Tokio[2].
Pod koniec stycznia 1941 roku „Toyama Maru” został zarekwirowany przez Cesarską Armię Japońską i przystosowany do przewozu wojska. W grudniu tegoż roku, podczas kampanii filipińskiej, uczestniczył w operacji desantowej w Zatoce Lamon[2].
W latach 1942–1944 pływał w konwojach na Formozę, Indochiny i Filipiny, a także między Rabaulem a archipelagiem Palau[2].
W sierpniu 1943 roku, na skutek fuzji między liniami Ono Shoji Gomei Kaisha a Taiyo Kogyo Kabushiki Kaisha przeszedł na własność tych ostatnich[2].
Zatonięcie
edytuj18 czerwca 1944 roku „Toyama Maru” wypłynął z Moji w ramach konwoju KATA-412, przewożąc w swych ładowniach ponad 4 tys. żołnierzy z 44. Samodzielnej Brygady oraz ładunek benzyny[3][a]. Warunki, w których podróżowali żołnierze, były bardzo ciężkie i nie różniły się zbytnio od tych, które panowały na „piekielnych statkach” przewożących jeńców wojennych[4].
Konwój zawinął najpierw do Kagoshimy, skąd wypłynął 27 czerwca. Następnie zatrzymał się na krótki postój w Koniya na wyspie Amami Ōshima, skąd wznowił rejs 29 czerwca. Jego portem docelowym miała być Naha na Okinawie[2].
Jeszcze tego samego dnia około godziny 7:30 rano amerykański okręt podwodny USS „Sturgeon” wystrzelił salwę czterech torped w kierunku „Toyamy Maru”. Japońska jednostka otrzymała trzy trafienia: w część dziobową, w ładownię nr 7, w której przewożono ładunek benzyny, a także między ładownią nr 5 a maszynownią. Statek przełamał się na dwie części i zatonął w ciągu minuty na pozycji 27°47′N 129°05′E/27,783333 129,083333. Wraz z nim zginęło 3627 japońskich żołnierzy oraz 76 członków załogi. Okręty eskorty zdołały uratować około 600 rozbitków[2].
Uwagi
edytuj- ↑ Część źródeł podaje, że statek przewoził około 6 tys. żołnierzy, spośród których nawet do 5,4–5,6 tys. miało zginąć, gdy został zatopiony (patrz: Michno 2016 ↓, s. 286 i Streater 2017 ↓). Les Streater uważa jednak liczbę 4 tys. pasażerów za bardziej prawdopodobną, jeśli wziąć pod uwagę chociażby rozmiary statku. Ze względu na fakt, że stosowna dokumentacja uległa zniszczeniu pod koniec wojny, jednoznaczne wyjaśnienie tej kwestii pozostaje niemożliwe (patrz: Streater 2017 ↓).
Przypisy
edytuj- ↑ a b LRS 1939 ↓, s. 897.
- ↑ a b c d e f g Hackett 2017 ↓.
- ↑ Streater 2017 ↓.
- ↑ Michno 2016 ↓, s. 285–286.
Bibliografia
edytuj- Bob Hackett: Toyama Maru: Tabular Record of Movement. combinedfleet.com, 2017. [dostęp 2022-04-09]. (ang.).
- Lloyd's Register of Shipping 1938–1939 Steamers & Motorships. Lloyd's Register, 1939. (ang.).
- Gregory F. Michno: Death on the Hellships. Prisoners at Sea in the Pacific War. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 2016. ISBN 978-1-59114-632-2. (ang.).
- Les Streater: 29th June 1944 – Toyama Maru sinks, up to 5,400 lost. marpubs.com, 2017-06-29. [dostęp 2022-04-10]. (ang.).