Towarzystwo Miłośników Starego Sącza

Towarzystwo Miłośników Starego Sącza – stowarzyszenie z siedzibą w Starym Sączu. Najstarsze działające stowarzyszenie w mieście.

Towarzystwo Miłośników Starego Sącza

Państwo	Polska
Siedziba	Stary Sącz
Data założenia	29 marca 1947
Rodzaj stowarzyszenia	stowarzyszenie
Nr KRS	0000026482
Data rejestracji	14 kwietnia 1948
Położenie na mapie Polski Towarzystwo Miłośników Starego Sącza
Położenie na mapie województwa małopolskiego Towarzystwo Miłośników Starego Sącza
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Towarzystwo Miłośników Starego Sącza
Położenie na mapie gminy Stary Sącz Towarzystwo Miłośników Starego Sącza
Położenie na mapie Starego Sącza Towarzystwo Miłośników Starego Sącza
49°33′48″N 20°38′11″E
Strona internetowa

Historia

Zebranie założycielskie odbyło się 29 marca 1947 z inicjatywy Wiktora Bazielicha (pracownika PKP, autora publikacji regionalnych), Antoniego Królika (nauczyciela) oraz Józefa Paszkiewicza (mistrza szewskiego). W komitecie organizacyjnym zasiadali też: Michał Cabalski (adwokat), Piotr Czubryt (notariusz), Roman Cesarczyk (burmistrz Starego Sącza), ksiądz Stanisław Kruczek i Antoni Majewski (geodeta). Rejestracja nastąpiła w Krakowie 14 kwietnia 1948. W 1951 naprawiono i uruchomiono zegar wieżowy z 1616 na kościele klasztornym, a w latach następnych nadzorowano remont baszty klasztornej. W 1957 wniesiono zmiany do statutu. W początkowym okresie wybory do zarządu odbywały się corocznie, potem co trzy lata.

W 1948 wmurowano tablicę na domu, w którym mieszkał Szczęsny Morawski. W 1955 urządzono wystawę starodruków i ksiąg, a w 1957 współorganizowano obchody 700-lecia miasta, w tym monumentalną wystawę sztuki starosądeckiej. W 1973 odsłonięto pomnik starosądeczan walczących w powstaniu styczniowym. W 1976 zorganizowano sesję naukową na temat życia i działalności Seweryna Udzieli. W latach 1985–1986 współorganizowano Konkurs Młodych Talentów im. Ady Sari. W 1993 ufundowano tablicę pamiątkową na budynku „Sokoła”, a potem kolejne, ku czci: Leopolda Gawełkiewicza, Bronisławy Rychter-Janowskiej, Wiktora Bazielicha, księdza Józefa Leopolda Kmietowicza, Józefa Paszkiewicza, Ady Sari, Antoniego Królika i Jana Joachima Czecha. Po śmierci księdza Józefa Tischnera (2000) urządzono w muzeum wystawę poświęconą tej postaci, a w 2004 zorganizowano uroczystości tischnerowskie oraz wmurowano tablicę pamiątkową na jego domu rodzinnym.

Po zmianie prawa o stowarzyszeniach, Towarzystwo zarejestrowano na nowo 13 lipca 2001. W 2005 odsłonięto tablice upamiętniające Czesława Lenczowskiego i prof. Henryka Barycza. W 2011 odsłonięto tablicę ku czci księdza Józefa Kondolewicza, Bogusławy „Agaty” Konstanty, a także upamiętniającą wizytę prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W 2013 wydano przewodnik po Starym Sączu, a w 2018 wyremontowano kaplicę Bożej Męki.

Muzeum

Towarzystwo było twórcą Muzeum Regionalnego w Starym Sączu, które powstało na bazie darowizny pięćdziesięciu pamiątek regionalnych Józefa Paszkiewicza z 1956. Na Izbę Pamiątek przeznaczono wówczas dwie izby w tzw. Domu na Dołkach. Działalność placówki sformalizowano w 1976 (zatwierdzenie statutu). W 2012 muzeum zostało wyremontowane. Zrekonstruowano również gabinet księdza Tischnera.

Cele działania

• ochrona zabytków architektury mieszczańskiej i obiektów kultu religijnego,
• wspieranie miejscowych twórców profesjonalnych oraz amatorów,
• wspieranie i ochrona wyrobów rękodzielniczych lokalnych rzemieślników,
• popieranie badań nad historią i kulturą miasta i jego mieszkańców,
• popularyzowanie historii Starego Sącza i zasłużonych mieszkańców,
• współdziałanie w rozwijaniu i popularyzowaniu ogólnonarodowego i światowego dorobku kulturalnego,
• poszukiwanie wszelkich dostępnych form prowadzących do aktywizacji kulturalnej i społecznej mieszkańców miasta.

Prezesi i członkowie

Kolejni prezesi Towarzystwa:

• Antoni Królik (1948–1973),
• Stanisław Przybyłowicz (1973–1989),
• Jan Koszkul (1989–2010),
• Andrzej Długosz (od 2010).

Członkami stowarzyszenia byli m.in.: Jan Koszkul, Marian Cycoń, Stanisław Stawiarski i Józef Wojnarowski.

Liczba członków

Liczba członków w latach:

• 1947 – 28 osób,
• 1956 – 126 osób,
• 1968 – 164 osoby,
• 1978 – 360 osób,
• 1984 – 439 osób,
• 1989 – 516 osób.