Topola osikowa

gatunek drzewa z rodziny wierzbowatych

Topola osikowa (Populus tremuloides Michx.) – gatunek drzewa należący do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Występuje w Ameryce Północnej (nie należy go mylić z europejską topolą osikąPopulus tremula).

Topola osikowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

wierzbowate

Rodzaj

topola

Gatunek

topola osikowa

Nazwa systematyczna
Populus tremuloides Michx.
Fl. bor.-amer. 2:243. 1803
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg
Mapa zasięgu

Morfologia

edytuj
 
Kora
 
Liście jesienią
 
Kwiatostany żeńskie
Pokrój
Drzewo o wysokości do 20 m (rzadko 30 m) i luźnej koronie. W pierśnicy osiąga ok. 80 cm (rekord to 1,37 m).
Pień
Wysoki, prosty. Kora początkowo gładka, jasna, zielonkawa do żółtawo-brązowej, w starszym wieku szarobrązowa i spękana w dolnej części.
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście prawie okrągłe, o szerokości 4–8 cm, na brzegu karbowane. Cechą charakterystyczną jest spłaszczony bocznie ogonek liściowy, dzięki czemu liście "drżą" pod wpływem wiatru, a z koron drzew dobiega stale cichy, charakterystyczny szum. Liście na pędach młodych i odroślowych mają kształt trójkątny i osiągają do 10–20 cm długości.
Kwiaty
Roślina dwupienna – na jednym drzewie występują tylko kwiaty jednej płci – albo męskie, albo żeńskie. Zebrane są w kotki. Kotki męskie i żeńskie mają długość 4–6 cm. Kwitnie przed rozwojem liści. Jest wiatropylna.
Owoce
Torebki o średnicy ok. 6 mm skupione są na osi o długości ok. 10 cm. Każda zawiera ok. 10 nasion.
Nasiona
Zaopatrzone w długi, biały puch. Rozsiewane są przez wiatr (anemochoria).
 
Las topoli osikowych, Alaska. Poszczególne genety w przybliżeniu odróżnić można po tempie przebarwiania się liści w okresie jesiennym

Ekologia

edytuj

Występuje na zróżnicowanych siedliskach. Nie znosi silnego zacienienia i pojawia się na terenach otwartych w postaci jednogatunkowych drzewostanów lub mieszanych z udziałem innych światłolubnych gatunków. Masowo kolonizuje miejsca po pożarach. Występuje w postaci klonalnej (jako genet) – nowe drzewa wyrastają z odrostów korzeniowych. Znane są okazy liczące dziesiątki tysięcy ramet (pni) zajmujących ponad 17 hektarów powierzchni, osiągających łączną masę ponad 6,5 tys. ton (dla największego klonu zwanego Pando(inne języki) obliczono masę 6615 ton[4]) i żyjących być może już od miliona lat[5][6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-10] (ang.).
  3. Populus tremuloides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Trouble for Pando?. [w:] SegoLily [on-line]. Utah Native Plant Society, 2010. [dostęp 2011-02-11]. (ang.).
  5. Populus tremuloides. Fire Effects Information System. [dostęp 2008-05-12]. (ang.).
  6. The Trembling Giant. Discover, 1993. [dostęp 2008-05-12]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Native trees of Canada. Department of Northern Affairs and National Resources. Canada. Forestry Branch, 1952.