Tocilizumab

związek chemiczny

Tocilizumab, atlizumablek immunosupresyjny, stosowany głównie do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów i ciężkiej postaci zapalenia stawów u dzieci – młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów.

Tocilizumab
Identyfikacja
Inne nazwy i oznaczenia

RoActemra, atlizumab, C6428H9976O2018S42

numer CAS

375823-41-9

Klasyfikacja medyczna
ATC

L04AC07

Jest to humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG1, które jest wytwarzane z wykorzystaniem rekombinacji DNA w komórkach jajnika chomika chińskiego.

Tocilizumab wiąże się z receptorami, zarówno rozpuszczalnymi, jak i związanymi z błonami komórkowymi interleukiny 6 (sIL-6R i mIL-6R) i hamuje jej działanie.

Interleukina 6 (IL-6) jest plejotropową cytokiną prozapalną, która odgrywa ważną rolę w odpowiedzi immunologicznej i bierze udział w patogenezie wielu chorób, takich jak: choroby autoimmunologiczne, szpiczak mnogi i rak prostaty.

Lek został opracowany przez firmy farmaceutyczne Hoffmann-La Roche i Chugai Pharmaceuticals[1] i występuje pod nazwą handlową RoActemra.

W styczniu 2021 został zalecony przez brytyjski NIHS dla krytycznie chorych na COVID-19 na początku terapii w OIT.

Zastosowania medyczne

edytuj

Lek podaje się w comiesięcznych wlewach dożylnych. Infuzja trwa około godziny[2]. Alternatywny preparat do wstrzyknięcia podskórnego został zatwierdzony przez amerykańską Agencja Żywności i Leków w październiku 2013 roku[3].

Reumatoidalne zapalenie stawów

edytuj

Tocilizumab stosuje się w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego, stosowanego w połączeniu z metotreksatem, jeśli inne leki, takie jak leki przeciwreumatyczne modyfikujące przebieg choroby i blokery TNF okazały się nieskuteczne lub nie były tolerowane. Może być stosowany jako monoterapia dla pacjentów, którzy nie tolerują metotreksatu[4][5]. Lek spowalnia postęp choroby i może poprawić funkcję fizyczną pacjentów[6].

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów

edytuj

Leczenie ogólnoustrojowego młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów jest podobne do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów: tocilizumab jest łączony z metotreksatem, chyba że nie jest on tolerowany. Ogólne bezpieczeństwo i skuteczność ustalono dla dzieci w wieku dwóch lat i starszych[7].

W 2011 r. Amerykańska FDA zatwierdziła tocilizumab w leczeniu rzadkiej choroby – aktywnego ogólnoustrojowego młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (SJIA)[8].

Koronawirus (COVID-19)

edytuj

Tocilizumab był zastosowany w Chinach, we Włoszech, w Iranie i w Polsce jako eksperymentalne leczenie choroby wywołanej wirusem SARS-CoV-2 podczas pandemii COVID-19. W Chinach leczono nim 21 pacjentów, których stan poprawił się w ciągu pierwszych 24–48 godzin terapii[9][10]. We Włoszech sześciu pacjentów cierpiących na ciężkie zapalenie płuc wywołane przez COVID-19 leczono tocilizumabem. Stan trzech znacząco się poprawił[11][12]. W Iranie został zastosowany lek biopodobny[13]. W Polsce podano tocilizumab w Lublinie trzem pacjentom, uzyskując poprawę ich stanu, podobnie jak w innych krajach, w ciągu 24–48 godzin[14].

W styczniu 2021 brytyjski National Institute for Health Research zalecił użycie tocilizumabu (8 mg/kg) dla krytycznie chorych pacjentów z COVID-19 w ciągu pierwszych 24 godzin od rozpoczęcia intensywnej terapii podtrzymującej funkcjonowanie organów. Zalecenie sformułowano na podstawie wstępnych wyników badań kierowanych przez Imperial College London i obejmujących 353 chorych, wśród których – w porównaniu do kontrolnej grupy 402 pacjentów – śmiertelność była niższa o 24%, a intensywna terapia krótsza średnio o 10 dni[15][16][17].

Przypisy

edytuj
  1. Adith Venkiteshwaran, Tocilizumab, „mAbs”, 1 (5), 2009, s. 432–438, DOI10.4161/mabs.1.5.9497, PMID20065633, PMCIDPMC2759492 (ang.).
  2. Austria-Codex, H. Haberfeld, wyd. 2009/2010, Vienna: Österreichischer Apothekerverlag, 2009, ISBN 978-3-85200-196-8 (niem.).
  3. Genentech Gains FDA Approval for New Subcutaneous Formulation of Actemra for use in Adult Patients Living with Moderately to Severely Active Rheumatoid Arthritis [online], Genentech, 21 października 2013 [dostęp 2020-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-08].
  4. RoActemra approved in Europe to treat patients suffering from Rheumatoid Arthritis, Hoffmann-La Roche, 21 stycznia 2009 [dostęp 2009-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-28].
  5. Assessment report for RoActemra, European Medicines Agency.
  6. Roy Fleischmann, LITHE: Tocilizumab Inhibits Radiographic Progression and Improves Physical Function in Rheumatoid Arthritis (RA) Patients (Pts) at 2 Yrs with Increasing Clinical Efficacy Over Time, ACR, 2009.
  7. J. Chaitow i inni, Tocilizumab in Patients With Systemic Juvenile Idiopathic Arthritis: Efficacy Data From the Placebo-Controlled 12-Week Part of the Phase 3 TENDER Trial, „Internal Medicine Journal”, 41 (S1), 2011, s. 32, DOI10.1111/j.1445-5994.2010.02466.x (ang.).
  8. FDA Approves ACTEMRA® (tocilizumab) for the Treatment of Systemic Juvenile Idiopathic Arthritis (SJIA), South San Francisco, California: Genentech, 15 kwietnia 2011 [dostęp 2015-07-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-01].
  9. La Cina approva l’uso di tocilizumab contro le complicanze del coronavirus, Aboutpharma Online [dostęp 2020-03-14].
  10. Cotugno: esiti incoraggianti da una terapia sperimentale contro il Covid-19, NapoliToday [dostęp 2020-03-14].
  11. Farmaco anti-covid 19, Ascierto: „Efficace sul 50 per cento dei pazienti testati”, NapoliToday [dostęp 2020-03-01].
  12. 3 patients get better on arthritis drug, ANSA [dostęp 2020-03-14].
  13. Iran Testing Own Version of ‘Actemra’ to Treat COVID-19, Iran Front Page [dostęp 2020-03-14].
  14. Lekarze z Lublina dali nową nadzieję w walce z COVID-19 [online], MedExpress.pl [dostęp 2020-05-04].
  15. Interleukin-6 Receptor Antagonists in Critically Ill Patients with Covid-19 – Preliminary report, London, UK: Interleukin-6 Receptor Antagonists in Critically Ill Patients with Covid-19 – Preliminary report, 9 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-10].
  16. Interleukin-6 Receptor Antagonists in Critically Ill Patients with Covid-19 – Preliminary report, Londyn, UK: Interleukin-6 Receptor Antagonists in Critically Ill Patients with Covid-19 – Preliminary report, 9 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-10].
  17. Roche's Actemra, Regeneron's Kevzara win U.K.'s favor in COVID-19 after study shows 24% drop in death risk, Framingham, Massachusetts, USA: Questex LLC, 8 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-10].