Tinto Brass

Giovanni „Tinto” Brass (ur. 26 marca 1933 w Mediolanie) – włoski reżyser, scenarzysta, montażysta i aktor. Jego imię zostało wykorzystane jako tytuł instrumentalnego utworu progresywno-rockowej grupy muzycznej Porcupine Tree z albumu Stupid Dream.

Tinto Brass

Prawdziwe imię i nazwisko	Giovanni Tinto Brass
Data i miejsce urodzenia	26 marca 1933 Mediolan
Zawód	reżyser, scenarzysta, montażysta, aktor
Współmałżonek	Carla Cipriani (1957–2006; jej śmierć)
Lata aktywności	od 1963
Strona internetowa

Życiorys

Wczesne lata

Giovanni Brass urodził się w niedzielę 26 marca 1933 roku, w rodzinie sławnego artysty Italico Brassa, który był jego dziadkiem. Italico nadał swojemu wnukowi przydomek "Tintoretto", z którego Giovanni stworzył swoje filmowe nazwisko Tinto Brass. Tinto odziedziczył po dziadku zdolności artystyczne, wolał jednak wykorzystać je w przemyśle filmowym.

W 1957 ukończył prawo w Padwie, ale jego wielką pasją stało się kino. Dlatego przeniósł się do Paryża, by pracować jako archiwista w jednym z najbardziej prestiżowych i bogatych zbiorów filmowych na świecie – Cinémathèque Française. To w tym środowisku stykał się z rodzącą się Nową Falą i jej realistycznym, autorytatywnym i innowacyjnym duchem. Tutaj Brass rozpoczął pracę jako asystent reżysera Alberto Cavalcantiego i Jorisa Ivensa. Po powrocie do Włoch został asystentem Roberto Rossellini podczas realizacji filmu dokumentalnego India (India: Matri Bhumi, 1958) i dramatu wojennego Generał della Rovere (Il generale Della Rovere, 1959) z Vittorio De Sicą, Ivo Garranim i Franco Interlenghim.

Twórczość

Rozpoczynając pracę we włoskim przemyśle filmowym Brass od razu zetknął się z tak sławnymi twórcami jak Federico Fellini. W 1963 roku wyreżyserował swój pierwszy film Kto pracuje, ten stracony – Na szczycie świata (Chi lavora è perduto (In capo al mondo)), niejasno autobiograficzną opowieść o młodym bezrobotnym anarchiście buntującym się przeciwko systemowi, w którym się potyka, jest blokowany przez cenzurę, czyniąc prowokacyjne i niekonwencjonalne przesłanie polityczne i społeczne. W późniejszym okresie tworzył filmy awangardowe, takie jak film giallo Jestem tym, kim jestem (Col cuore in gola, 1966) z Jeanem-Louisem Trintignantem i Davidem Prowse, komedia Krzyk (L'urlo, 1968) z Gigi'm Proiettim czy sentymentalny dramat erotyczny Czarne na białym (Nerosubianco, 1969).

Vanessa Redgrave i Franco Nero zagrali w jego dwóch dramatach: Wyrzutek (Dropout, 1970) i Wakacje (La vacanza, 1971), który został nagrodzony na Festiwalu Filmowym w Wenecji. Następnie wyreżyserował Salon Kitty (1976) z Helmutem Bergerem, Ingrid Thulin, Johnem Irelandem, Johnem Steinerem i Bekimem Fehmiu. Sukces filmu spowodował, że reżyserem zainteresował się szef czasopisma „Penthouse” Bob Guccione. Zaproponował Brassowi wyreżyserowanie filmu na podstawie powieści Gore Vidala Kaligula z Malcolmem McDowellem. W 1979 roku twórca ukończył zdjęcia do filmu, ale poróżnił się z producentem. Powodem były sceny, które Guccione chciał wmontować. Brass przez cały czas odcinał się od Kaliguli. Jak na ironię, ten film został najbardziej znanym filmem reżysera.

W późniejszych latach wyspecjalizował się w reżyserii filmów erotycznych, m.in. zrealizował dramat Papryka (Paprika, 1991) z udziałem Debory Caprioglio i Stéphane Ferrary. Zasłynął z dobrego smaku i wyczucia, choć nie uniknął popadania w zwykłą pornografię. Pomimo kontrowersji uważany jest za estetę, twórcę wyrafinowanego i wzór dla wielu innych. Potrafił ukazać złożone, psychologiczne aspekty ludzkiego erotyzmu w sposób bardzo sugestywny, nie popadając w podejście akademickie i zachowując w swoich obrazach silne napięcie.

Nagrody i nominacje

Rok	Festiwal	Nagroda	Film	Rezultat
1963	24. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Najlepsza pierwsza praca	Chi lavora è perduto (In capo al mondo) (1963)	Nominacja
1964	Złoty Kielich (Włochy)	Talerz		Wygrana
1967	28. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Złoty Lew	Col cuore in gola (1967)	Nominacja
1970	20. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie	Złoty Niedźwiedź	Krzyk (L’urlo, 1970)	Nominacja
1971	32. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Pasinetti Award	Wakacje (La Vacanza, 1971)	Wygrana
1986	Ciak d’oro	Najlepsza edycja	Miranda (1985)	Nominacja
2012	Hollywood Reel Independent Film Festival	Nagroda doskonałości	Wyrzutek (Dropout, 1970) Wakacje (La Vacanza, 1971)	Wygrana

Filmografia

• 1958 – Spatiodynamisme (reż. Tinto Brass i Nicolas Schoeffer)
• 1963 – Chi lavora è perduto (In capo al mondo)
• 1964 – Ça ira (Il fiume della rivolta)
• 1964 – Moja żona (La mia signora)
• 1964 – Latający spodek (Il disco volante)
• 1966 – Yankee
• 1967 – Col cuore in gola
• 1968 – L'urlo
• 1969 – Czarne na białym (Nerosubianco)
• 1970 – Drop-out
• 1971 – Wakacje (La Vacanza)
• 1971 – I Miss Sonia Henie (reż. Miloš Forman, Paul Morrissey, Henry Buck, Dušan Makavejev, Frederick Wisemanó, Tinto Brass, Karpo Aćimović-Godina, Mladomir 'Puriša' Đorđević) – krótkometrażowy
• 1976 – Salon Kitty
• 1979 – Kaligula (Caligola)
• 1980 – Action
• 1983 – Klucz (La Chiave)
• 1985 – Miranda
• 1987 – Capriccio
• 1988 – Snack Bar Budapest
• 1991 – Papryka (Paprika)
• 1992 – Così fan tutte
• 1994 – Mężczyzna, który patrzy (L'uomo che guarda)
• 1995 – Fermo posta Tinto Brass
• 1998 – Frywolna Lola (Monella)
• 2000 – Trasgredire
• 2002 – Senso '45
• 2003 – Zrób to dobrze! (Fallo!)
• 2005 – Monamour
• 2009 – Hotel Courbet

Linki zewnętrzne

• Tinto Brass w bazie IMDb (ang.)
• Tinto Brass w bazie Filmweb