Tilapia złota
Tilapia złota[8] (Oreochromis aureus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae).
| Oreochromis aureus[1] | |||
| (Steindachner, 1864) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
tilapia złota | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
Systematyka
edytujTakson po raz pierwszy opisany naukowo w 1864 roku przez Franza Steindachnera pod nazwą Chromis aureus[2][9]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Afrykę Zachodnią[2].
Zasięg występowania
edytujNaturalny zasięg to północna Afryka – od dorzecza Senegalu do dolnego Nilu – oraz dorzecze Jordanu. Gatunek introdukowany w wielu regionach (Bliski Wschód, południowo-wschodnia Azja, od Ameryki Południowej do Stanów Zjednoczonych)[10].
Opis
edytujPrzeciętna długość ciała to 16 cm, ale dorasta do 45,7 cm. Maksymalna stwierdzona masa ciała to 2 kg[10].
Samce w szacie godowej mają jasną metalicznie niebieską głowę, cynobrowy grzbiet i intensywnie różowy brzeg płetwy ogonowej, podczas gdy samice mają bledsze, bardziej pomarańczowe brzegi płetwy grzbietowej i ogonowej[10].
Stosunkowo odporne na niską temperaturę. Zwykle występują w wodach o zakresie 8°–30 °C, tolerując temperaturę do 41 °C. Zasiedla zarówno wody stojące, jak i płynące, także zbiorniki zaporowe. Występuje zarówno w otwartej toni, jak i wśród kamieni i roślinności. Jest słodkowodna, ale znosi wody słonawe[10].
Odżywiają się głównie fitoplanktonem, rzadziej zooplanktonem. Młodociane osobniki zwykle mają bardziej zróżnicowaną dietę obejmującą zarówno widłonogi i wioślarki, jak i fragmenty bezkręgowców bentosowych. Mogą wykazywać terytorializm, zwłaszcza w okresie rozrodu. Zaobserwowano zachowania odstraszające rywali, łącznie z kąsaniem i walką pyszczkami[10].
Dojrzałość płciową osiągają w wieku 5–6 miesięcy. Jak inne tilapie są pyszczakami. Tarło zwykle wśród roślinności. Indukowane jest fotoperiodycznie – sygnałem do rozmnażania jest długi dzień. Wymagana jest także temperatura co najmniej 20 °C. Samce wabią żyjące w ławicach samice. Ikra w liczbie od kilkudziesięciu do ok. 100 jaj składana jest do wykopanego przez samca dołka, a po zapłodnieniu pobierana przez samicę do pyska i tam inkubowana. Samica może pomieścić do 2000 jaj. Samice odpływają do głębszych rejonów na czas inkubacji, a samce wabią kolejne partnerki. Wykluwanie następuje po 3 dniach, a czas inkubacji zależny jest od temperatury i trwa od ok. jednego tygodnia do ok. dwóch. Młode wypływają z pyska matki osiągnąwszy długość ok. 1,1 cm i przebywają w jego pobliżu, aby móc się w nim chronić. Opieka matki kończy się po pięciu dniach[10].
Mięso tilapii złotej określane jest jako smaczne[10]. Bywa nazywana „rybą św. Piotra”, co ma związek z jej występowaniem w Jeziorze Galilejskim (przy czym nazwą tą mogą być określane też inne gatunki tilapii). Ze względu na możliwość przetrzymywania w pysku nie tylko narybku, ale również drobnych przedmiotów, w tym numizmatów, przypisuje się jej pierwowzór ryby opisanej w relacji cudu odnalezienia monety w pyszczku ryby przez świętego Piotra na polecenie Jezusa[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Oreochromis aureus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c F. Steindachner. Ichthyologische Mittheilungen. „Verhandlungen der K.-K. zoologisch-botanischen Gesellschaft in Wien”. 14, s. 229, 1864. (niem.).
- ↑ D.S. Lee, C.R. Gilbert, C.H. Hocutt, R.E. Jenkins, D.E. McAllister, J.R. Stauffer Jr: Atlas of North American freshwater fishes. 1980, s. 771, seria: Publication of the North Carolina Biological Survey. (ang.).
- ↑ H.T. Boschung. Catalogue of freshwater and marine fishes of Alabama. „Bulletin of the Alabama Museum of Natural History”. 14, s. 150, 1992. (ang.).
- ↑ H. Steinitz. A new subspecies of Tilapia nilotica (L.) from Palestine. „Annals and Magazine of Natural History”. Seria 12. 4 (41), s. 514, 1951. (ang.).
- ↑ J. Blache, F. Miton. Poissons nouveau du bassin du Tchad et du bassin adjacent du Mayo Kebbi (suite et fin). „Bulletin du Muséum National d'Histoire Naturelle”. Seria 2. 32 (3), s. 217, 1960. (fr.).
- ↑ J. Daget. Les poissons du Niger Supérieu. „Mémoires de l'Institut français d'Afrique Noire”. 36, s. 344, 1954. (fr.).
- ↑ Polskie nazwy zwyczajowe ryb. Fishbase.pl. [dostęp 2014-11-24]. (pol.).
- ↑ Synonyms of Oreochromis aureus (Steindachner, 1864). FishBase. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Oreochromis aureus (Steindachner, 1864) – Blue tilapia. fishbase. [dostęp 2014-11-19]. (ang.).
- ↑ M. Mariam (Jurczuk). Jezioro Galilejskie. „Przegląd Prawosławny”. 8 (338), sierpień 2013. Fundacja im. Księcia Konstantego Ostrogskiego. (pol.).