Thunderbolt (złącze komputerowe)
Thunderbolt (nazwa kodowa Light Peak) – standard przewodów, złączy i protokołów służących do łączenia różnych urządzeń elektronicznych[1][2].
| |
| Data wynalezienia |
2009 |
|---|---|
| Producent | |
| Transfer |
10 Gbit/s (Thunderbolt 1) 20 Gbit/s (Thunderbolt 2) 40 Gbit/s (Thunderbolt 3 i 4) 80 Gbit/s (Thunderbolt 5) |
| Hot plugging |
tak (w Mac OS X), nie (na Windows) |
Złącze pozwala na przesyłanie danych z prędkością do 10 Gb/s, z możliwością późniejszego zwiększenia do 100 Gb/s w przyszłości[3]. Przy 10 Gb/s pełnometrażowy film zapisany w standardzie Blu-Ray można przesłać w 30 sekund[4][5]. Standard z założenia jest następcą popularnych magistral, takich jak USB, FireWire czy HDMI[6], powstał z połączenia DisplayPort i wyprowadzonej na zewnątrz magistrali PCI Express x4, co umożliwia podłączanie za jego pomocą typowych kart rozszerzeń (jak karty graficzne), kontrolerów RAID czy monitorów. Teoretycznie jeden kabel światłowodowy w standardzie Thunderbolt mógłby zastąpić 50 kabli miedzianych, na przykład podczas kręcenia filmu[7]. Demonstracja technologii Light Peak odbyła się 23 września 2009 podczas Intel Developer Forum[7].
Technologia została wyprodukowana przez firmę Intel we współpracy z Apple Inc. Intel rozpoczął dystrybucję Thunderbolt na początku 2011[7]. Początkowo port Thunderbolt można było znaleźć w MacBookach Pro, MacBookach Air oraz w komputerach iMac i Mac Mini. W 2012 roku trafił do pecetów jako wyposażenie platformy Centrino „Chief River”. Acer i Lenovo jako pierwsi producenci pecetów wprowadzili Thunderbolt w swoich komputerach w takich modelach jak Aspire S5[8] oraz ThinkPad S430 i T430s[9]. Również najwięksi producenci płyt głównych tacy jak Intel, Asus i MSI wprowadzili do oferty modele z portami Thunderbolt. W czerwcu 2013 roku Intel zaprezentował standard Thunderbolt 2 (nazwa kodowa Falcon Ridge) o przepustowości 20 Gbps i obsługujący strumieniowanie wideo w standardzie 4K[10].
W standardzie Thunderbolt 3 zwiększono maksymalną prędkość przesyłu do 40 Gb/s. Tworząc Thunderbolt 3, podjęto decyzję, że wersja 3 będzie alternatywnym trybem pracy dla USB 3.1. TB3 jest oparty na złączu typu USB-C, więc dla złączy z poprzednich wersji potrzebna jest przejściówka. Nowsza wersja standardu USB (USB4) została oparta na TB3 i wprowadzona została zgodność z TB[11].
Charakterystyka
edytuj
Thunderbolt charakteryzuje się poniższymi cechami[12]:
- prędkość 10 Gb/s, 20 Gb/s dla Thunderbolt 2, 40 Gb/s dla Thunderbolt 3 i 4[13] [przez kabel światłowodowy do 100 Gb/s] (na odległość do 100 metrów),
- równoczesne połączenie z wieloma urządzeniami,
- wiele protokołów,
- równoczesny transfer w obydwie strony,
- implementacja quality of service.
Obsługa protokołów
edytuj- DisplayPort 1.2 – do jednego gniazda można podpiąć nawet 2 monitory 4K z częstotliwością odświeżania 60 Hz;
- HDMI 2.0 – obsługa przesyłu sygnału video w rozdzielczości 4K przy 60 klatkach na sekundę;
- PCIe 3.0 – prędkość rzędu 40 Gbit/s umożliwia podłączenie np. zewnętrznej karty graficznej.
Przypisy
edytuj- ↑ THUNDERBOLT™ TECHNOLOGY. Intel. [dostęp 2011-02-26].
- ↑ Nilay Patel: Intel unveils Light Peak 10Gbps optical interconnect for mobile devices. Engadget, 2009-09-23. [dostęp 2011-02-26].
- ↑ Rik Myslewski: Intel unfurls copper-killing optical cables. The Register, 2009-09-23. [dostęp 2011-02-26].
- ↑ Intel's priority: A total mobile computing experience. Intel, 2009-09-23. [dostęp 2011-02-26].
- ↑ Agam Shah: Intel connects PCs to devices using light. [w:] PC World [on-line]. 2009-09-23. [dostęp 2011-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-26)].
- ↑ Stephen Shankland: Intel's Light Peak: One PC cable to rule them all. CNet, 2009-09-23. [dostęp 2011-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-25)].
- ↑ a b c Maggie Shiels: Future is TV-shaped, says Intel. BBC News, 2009-09-252009. [dostęp 2011-02-26].
- ↑ Acer Aspire S5 - Notebookcheck.pl [online], www.notebookcheck.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Lenovo ThinkPad Edge S430 z Thunderboltem - Notebookcheck.pl [online], www.notebookcheck.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Grzegorz Kubera: Intel prezentuje Thunderbolt 2 - przepustowość 20 Gbps, obsługa wideo w jakości 4K. PCLab.pl, 2013-06-06. [dostęp 2014-10-16]. (pol.).
- ↑ Peter Bright, Thunderbolt 3 becomes USB4, as Intel’s interconnect goes royalty-free [online], Ars Technica, 4 marca 2019 [dostęp 2019-11-10] (ang.).
- ↑ Nilay Patel: =Video: Intel's Light Peak running an HD display while transferring files... on a hackintosh. Engadget, 24 września 2009. [dostęp 2011-02-26].
- ↑ Thunderbolt™ 3 Port: The USB-C That Does It All [online], Intel [dostęp 2017-12-23] (pol.).